Artkitchen - Polska Viva
Transcripción
Artkitchen - Polska Viva
NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página1 Vive la France! www.polskaviva.com núm./nr 35 Noviembre - Listopad 2014 ISSN 2299-3630 POLSKAVIVA.COM GRATUITO - BEZPŁATNA @polskaviva ENTREVISTA / WYWIAD Conrado Moreno. 14-15 POLÍTICA / POLITYKA Nuevos tiempos. Nowe czasy. 14-15 INTERNACIONAL - ŚWIAT España: historia de un éxito. Hiszpania: historia sukcesu. 16-19 Análisis/Analiza Negocios/Biznes Derecho/Prawo Entrevista/Wywiad Política/Polityka Internacional/Świat Gastronomía/Gastro Agenda/Agenda 9 772293 63081 3 02-05 06-09 10 12-13 14-15 16-19 20-22 23 05 NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página2 ANáLISIS Vive la France! POLSKAVIVA.COM 2 @polskaviva Cientos de ciudadanos de Varsovia se acercaron a las puertas de la Embajada de Francia para mostrar su dolor y apoyo. ChrIS GAjoS-ChrIS mA APArAt Setki warszawiaków zebrały się pod Ambasadą Francji, aby okazać wsparcie Francuzom. Paco Soto, periodista y corresponsal en Polonia VArSoVIA. Lo primero que quiero hacer en este artículo es rendir un homenaje a las víctimas de la masacre de París y transmitir mi más sincero pésame a sus familias. Dos de estas víctimas eran compatriotas: juan Alberto González y la joven de origen mexicano y nacionalidad española michelle Gil jaimes. han sido asesinados una mayoría de franceses, pero también ciudadanos de otras nacionalidades: tunecinos, británicos, chilenos… La verdad es que todos estos seres humanos son mis compatriotas, porque la patria para mí, en este momento tan duro, son los hombres y mujeres que han sufrido los zarpazos del terrorismo yihadista en París, la Ville Lumière. No me importa la nacionalidad, la lengua, la cultura, la religión, el color de piel… Los asesinos sin entrañas que han sembrado el terror y el caos en París son seres cobardes y despreciables y su mejor lugar es la cárcel o el cemente- rio. Estos criminales que matan en nombre de Dios y utilizan el islam para desprestigiarlo, embaucar a jóvenes descarriados y justificar sus aberraciones, están en guerra contra la civilización democrática en Europa y en el conjunto de occidente, pero también en el mundo islámico. Los musulmanes son sus principales víctimas. Además de asesinos, son mafiosos que roban, saquean, venden petróleo ilegalmente, violan y siembran dolor y lágrimas en los territorios que conquistan a sangre y fuego. En Europa, y especialmente en un país como Francia, intentan dividir a la sociedad entre la minoría musulmana y el resto y provocar conflictos civiles, además de chantajear a los gobiernos legítimos, sean éstos de derecha, centro o izquierda, y difundir el pánico en la población. Ofensiva policial, educativa y social Que estos criminales yihadistas no lo consigan depende en gran medida de la unidad de los demócratas, de una acertada ofensiva policial y militar de los estados y de políticas educativas y sociales adecuadas para evitar que jóvenes de origen musulmán, que en muchos casos ya no son inmigrantes como sus padres y abuelos, no se desenganchen de los países donde han crecido y no se dejen atrapar por los tentáculos del yihadismo y las corrientes ultrareaccionarias que se reclaman del islam. Creo que esto debería ser asumido por cualquier demócrata y ser humano con un mínimo de sensibilidad e inteligencia política. Yo no quiero que los dos millones de musulmanes que viven en España se conviertan en seres marginales. Al revés, aspiro a que la nación española, rica, diversa y plural, sea la casa común de todos sus ciudadanos; deseo que esta nación democrática sea la comunidad política que una dentro de la diversidad ideológica, cultural, social, religiosa y lingüística a un conjunto de ciudadanos iguales ante la ley y deseosos de compartir los mismos valores y normas. Esto es lo realmente importante y decisivo y no la pesadez de las raíces identitarias o las diferencias en materia religiosa o cultural. Estas diferencias deben subordinarse a los valores de la casa común cívica y democrática. hoy más que nunca, después de la terrible masacre terrorista de París, deberíamos evitar la desunión, las luchas políticas mezquinas, los ataques sectarios al adversario, porque es una manera de hacerle el juego al terrorismo. habrá tiempo para la crítica y el legítimo debate político contradictorio. Ahora no, por favor. El presidente del Gobierno español, mariano rajoy, dejó muy claro en el discurso institucional que pronunció después de los atentados terroristas de París que no hay una guerra de religiones entre occidente y los musulmanes, sino un conflicto entre la barbarie y la civilización. Unidad contra la barbarie La clase política francesa, con contadas excepciones, ha difundido un mensaje a la ciudadanía de unidad y firmeza contra el terrorismo yihadista. El líder de la izquierda radical gala, jean-Luc mélenchon, ha dejado claro que Francia no está en guerra contra el islam, sino contra un ejército de bárbaros, cobardes y delincuentes que cuentan con apoyos políticos y económicos en algunos países del Golfo Pérsico. mélenchon no ha aprovechado los trágicos sucesos parisinos para atacar al Gobierno socialista de manuel Valls y al presidente François hollande, y ha dejado bien claro que los tiempos de las disputas políticas sobre los orígenes del yihadismo y los errores cometidos por las potencias occidentales en el mundo islámico en las últimas décadas ya llegaran, pero ahora, ha insistido el dirigente izquierdista, lo que toca es la solidaridad con las víctimas del terror y sus familias y tejer lazos de amor y respeto entre los ciudadanos para evitar conflictos y divisiones. Amor y respeto es algo que no entienden los asesinos yihadistas. mélenchon se ha comportado como un político responsable y un patriota francés honorable. A ver si se les pega algo a los gerifaltes de la ultraizquierda española, que odian a su propio país con toda su alma, desprecian la bandera y los símbolos constitucionales, se aprovechan de las crisis que ha vivido España en los últimos años para sacar rédito electoral, y miran con cariño y NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página3 www.polskaviva.com 3 La Frase Zdanie “Francia está en guerra contra el yihadismo”. „Francja jest w stanie wojny z dżihadystami”. François hollande, presidente de l república de Francia. François hollande, Prezydent republiki Francuskiej devoción a regímenes corruptos y autoritarios como la Cuba de los hermanos Castro o el Venezuela del chavismo. Llorar a sus muertos Francia sufre y llora a sus muertos y los españoles tenemos que estar con nuestros vecinos del Norte. Pocos como los españoles saben en Europa lo que es el terrorismo. hemos sufrido la barbarie de EtA durante décadas, pero también la de otros grupos criminales como el GrAPo y la extrema derecha. El 11 de marzo de 2004, 193 seres humanos, españoles y de muchas otras nacionalidades, fueron asesinados por el yihadismo combatiente en varios atentados terroristas contra trenes de cercanías de madrid. En esta dramática situación la sociedad española hizo prueba de una gran entereza y sensatez y no cayó en la trampa de la xenofobia y la islamofobia que le tendieron algunos comentaristas manipuladores, periodistas sin ética y profesionales de la mentira y la desvergüenza. España demostró al mundo que era un país democráticamente maduro y socialmente tolerante y moderado. Los españoles de bien, que son la inmensa mayoría de la sociedad, entienden perfectamente lo que sufren en este momento los parisinos y el conjunto de los franceses. Los españoles también somos franceses, porque, además de estar unidos en el dolor, ambos pueblos, a pesar de diferencias y conflictos circunstanciales, compartimos los mismos valores y rechazamos peligros parecidos. Blanco perfecto del terror François hollande y manuel Valls tienen razón cuando dicen que Francia está en guerra contra el yihadismo. o quizá lo más acertado hubiera sido decir que el yihadismo criminal está en guerra contra todos. Pero en fin da igual. muchos expertos en terrorismo salafista comparten la segunda opinión. Fernando reinares, investigador principal del real Instituto Elcano y catedrático en la Universidad rey juan Carlos, entre otras responsabilidades, señala en un artículo en el diario El País: “Francia es el blanco preferente de Al Qaeda en el magreb Islámico (AQmI) y sus organizaciones asociadas en la región [magrebí]. Desde que una intervención militar francesa puso fin en 2013 al condominio yihadista que mantuvieron en el norte de malí durante casi un año, se han sucedido los juramentos de venganza hacia Francia, que en agosto de 2014 extendió al conjunto del Sahel su misión militar contra el terrorismo con la operación Barkhane. hace algunos días, el máximo dirigente de Ansar al Din, una de esas entidades subordinadas a la rama norteafricana de Al Qaeda, emitió una proclama en la La repulsa a los atentados y el terrorismo ha llevado a los parisinos a movilizarse. CommoNS WIkIPEDIA Paryżanie zmobilizowali się, aby wyrazić potępienie dla zamachów i terroryzmu. que amenazaba a Francia e instaba a la yihad contra los franceses dentro y fuera del territorio maliense… Por su parte, el Estado Islámico, mediante su órgano de propaganda Dabiq, ha declarado que Francia, ‘nación de la coalición cruzada contra el Califato’ (número 10, julio de 2015), está entre los cinco países donde ‘es muy importante que tengan lugar atentados’ (número 4, octubre de 2014) y ‘los musulmanes continuarán flanqueando a los cruzados en sus propias calles y llevando la guerra a su propio suelo’ (número 6, diciembre de 2014). Lo ocurrido en París es la hasta ahora más mortífera expresión de la insólita y creciente amenaza que el terrorismo yihadista supone en la actualidad para Francia”. reinares destaca: “Entre tanto, la intensidad de los procesos de radicalización yihadista alcanzaba en Francia cotas sin precedentes, sobre todo entre jóvenes, descendientes de inmigrantes musulmanes, afectados por una explosiva combinación de insatisfacción existencial, privación relativa, odio inducido y crisis de identidad”. La situación que describe el investigador español es altamente preocupante. Ahora bien, tenemos que preguntarnos honestamente si la matanza de París demuestra realmente la fortaleza del grupo yihadista Daesh. La debilidad de Daesh javier Fernández Arribas, director de Atalayar, pone de relieve en un artículo de opinión en el medio que dirige que “en el escenario de guerra fría que se vive desde hace meses entre rusia y China contra Estados Unidos y Europa, en lo que el Papa Fran- El tiroteo en Bataclan dejó 132 muertos y decenas de heridos. CommoNS WIkIPEDIA W strzelaninie w Bataclan zginęły 132 osoby, a kilkadziesiąt zostało rannych. cisco llama sin pudor tercera guerra mundial, el caos en Siria e Irak ha propiciado la actuación y fortalecimiento de grupos terroristas, utilizados como instrumentos mortales en la lucha entre sunníes y chiíes, no por intereses religiosos sino de poder y control, por parte de potencias regionales enfrentadas como, entre otras, Arabia Saudí e Irán. El grupo que más creció en el norte de Siria y, sobre todo, en el rico norte de Irak con sus pozos de petróleo, es el Daesh, que hace poco más de un año declaró el establecimiento de un Califato”. Considera el director de Atalayar que “a día de hoy, tras centenares de personas decapitadas, miles de muertos, millones de desplazados, terror y miedo por todos los rincones que controlan, desestabilización de la región y la falta de unidad de acción de la comunidad internacional parece que no corren buenos tiempos para los terroristas sobre el terreno que controlan”. A su juicio: “Su debilidad se debe a los bombardeos continuos de la coalición internacional que se han reforzado por la unidad de acción con rusia en un acercamiento militar que tiene su respaldo en las negociaciones políticas que se vienen celebrando en Viena”. En este contexto, piensa Fernández Arribas que “los asesinatos de París tienen también un objetivo interno de reafirmación entre sus propias filas que están flaqueando. La unidad de todos debe prevalecer para acabar con la grave amenaza terrorista del Daesh y aprender de los ataques, como hizo España tras el 11-m donde los recursos, la prevención y el cambio del código penal contribuyen a una acción policial que está neutralizando a los terroristas que pretenden atentar en España”. La tesis planteada por el director de Atalayar me parece razonable e interesante, y sólo espero que pueda demostrar su veracidad en los próximos meses. mientras, creo que los españoles, los europeos y los ciudadanos demócratas del mundo entero debemos sentirnos partícipes de los valores defendidos por la revolución francesa de 1789: Libertad, Igualdad, Fraternidad. Y solo me queda por decir una cosa: Vive la France! (*) Este artículo fue publicado previamente en el periódico digital madrileño Atalayar entre dos orillas. NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página4 ANALIZA Vive la France! POLSKAVIVA.COM 4 @polskaviva telskiego i demokratycznego domu. Po wstrząsających zamachach terrorystycznych w Paryżu, bardziej niż kiedykolwiek, powinniśmy się wystrzegać wszelkich rozłamów, haniebnych partyjnych przepychanek, potajemnych ataków na przeciwników politycznych – one sprzyjałyby tylko terrorystom. Przyjdzie czas na krytykę i potrzebną debatę polityczną. tylko proszę, nie teraz. W oficjalnym wystąpieniu po zamachach w Paryżu hiszpański premier, mariano rajoy, jasno podkreślił, że to nie wojna religijna między Zachodem a państwami muzułmańskimi, lecz konflikt między barbarzyństwem a cywilizacją. París ya vivió la dureza de los atentados en enero de este año. CommoNS WIkIPEDIA Paryż odczuł już koszmar zamachu w styczniu tego roku. La capital francesa vive amenazada por el yihadismo criminal. CommoNS WIkIPEDIA Stolica Francji żyje w strachu przed dżihadystami. Paco Soto, periodista y corresponsal en Polonia WArSZAWA. Na początku tego artykułu chciałbym oddać hołd ofiarom masakry w Paryżu oraz złożyć najszczersze kondolencje rodzinom zamordowanych. Dwoje spośród zabitych było moimi rodakami: juan Alberto González i urodzona w meksyku obywatelka hiszpanii, młoda dziewczyna, michelle Gil jaimes. Większość ofiar stanowili Francuzi, ale śmierć ponieśli także obywatele tunezji, Wielkiej Brytanii, Chile... Wszyscy ci ludzie są moimi rodakami, gdyż moją ojczyznę w tych trudnych momentach tworzą mężczyźni i kobiety, których dosięgła plaga dżihadyzmu w Paryżu – la Ville Lumière. Bez znaczenia są dla mnie narodowość, język, kultura, religia, kolor skóry… Godni pogardy mordercy, którzy zasiali terror i chaos w Paryżu, to niegodziwcy i tchórze. Zasługują jedynie na miejsce w więzieniu lub na cmentarzu. Zbrodniarze, którzy zabijają w imię boga i posługują się islamem, aby zwodzić zagubionych w życiu młodych ludzi i usprawiedliwiać religią swoje zwyrodnienie, dyskredytują islam oraz prowadzą wojnę z demokratyczną cywilizacją Europy i całego Zachodu, ale także ze światem islamu. Ich pierwszymi ofiarami są muzułmanie. to nie tylko mordercy, ale i bandyci, którzy grabią, łupią, gwałcą, prowadzą nielegalny handel ropą, szerząc ból i cierpienie na krwawo podbijanych terenach. W Europie, a szczególnie w takim kraju jak Francja, usiłują podzielić społeczeństwo i skłócić je z mniejszością muzułmańską. Próbują szantażować demokratycznie wybrane rządy, czy to prawicowe, centrowe, czy lewicowe oraz siać powszechną panikę. Ofensywa policyjna, edukacyjna i społeczna Pokrzyżowanie planów dżihadyjskim zbrodniarzom w znacznej mierze uzależnione jest od jedności wszystkich demokratów, od właściwej ofensywy policyjnej i wojskowej oraz od przemyślanej polityki edukacyjnej i społecznej, która sprawi, że młodzi muzułmanie, bardzo często nie będący już imigrantami, w przeciwieństwie do swoich rodziców czy dziadków, nie odwrócą się od krajów, w których się wychowali, i nie pozwolą, by dosięgły ich macki dżihadu ani innych ultraradykalnych nurtów przypisujących sobie islamski rodowód. Uważam, że to zadanie powinien podjąć każdy demokrata, każdy człowiek posiadający choć krztę wrażliwości i inteligencji politycznej. Nie chciałbym, aby dwa miliony muzułmanów zamieszkujących hiszpanię były w kraju marginalizowane. Wręcz przeciwnie, życzyłbym sobie, by naród hiszpański – bogaty, różnorodny, pluralistyczny – był wspólnym domem wszystkich obywateli; by ten demokratyczny naród był wspólnotą polityczną, która szanując różnorodność ideologiczną, kulturową, społeczną, religijną i językową, łączyłaby równych wobec prawa, pragnących dzielić te same wartości i zasady obywateli. Właśnie to się liczy. Nie ciążące na nas brzemię tożsamości czy różnic religijnych i kulturowych. różnice te powinny ustąpić wartościom wspólnego, obywa- Jedność przeciw okrucieństwu Francuska klasa polityczna, z nielicznymi wyjątkami, skierowała do obywateli przesłanie mówiące o jedności i nieugiętej postawie wobec dżihadystów. Lider skrajnej lewicy, jean-Luc mélenchon, z pełną stanowczością powiedział, że Francja nie prowadzi wojny z islamem, lecz z armią tchórzliwych barbarzyńców i kryminalistów, którzy cieszą się politycznym i finansowym wsparciem niektórych państwa Zatoki Perskiej. mélenchon nie wykorzystał dramatycznych wydarzeń z Paryża, by skrytykować socjalistyczny rząd manuela Vallsa i prezydenta François hollande’a. Podkreślił natomiast, że przyjdzie jeszcze czas na dyskusje polityczne o problemie dżihadyzmu i błędach popełnionych na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci przez zachodnie mocarstwa w świecie muzułmańskim. teraz zaś, zaznaczył lewicowy przywódca, czas na solidarność z ofiarami terroru i ich rodzinami oraz na budowanie więzów miłości i wzajemnego szacunku między obywatelami tak, aby uniknąć konfliktów i podziałów. miłość i szacunek to wartości, których dżihadyści nie rozumieją. mélenchon zachował się jak polityk odpowiedzialny, jak godny podziwu francuski patriota. Ciekawe, czy coś z tego dotrze do kacyków hiszpańskiej skrajnej lewicy, którzy szczerze nienawidzą własnego kraju, gardzą flagą i symbolami państwowymi, wykorzystują kryzys, przez który w ostatnich latach przechodziła hiszpania, aby zbić polityczny interes oraz z nabożną czcią wpatrują się NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página5 www.polskaviva.com 5 ogarnięte korupcją autorytarne reżimy, np. w kubę braci Castro czy Wenezuelę nieżyjącego juz hugo Chaveza. Opłakiwanie zabitych Francja cierpi i opłakuje zabitych. my, hiszpanie, musimy zaś wspierać naszych sąsiadów z Północy, bowiem mało który naród w Europie doświadczył terroryzmu bardziej niż my. Przez długie dekady zmagaliśmy się z terrorem EtA i innych organizacji przestępczych, jak np. GrAPo i różnych grup ultraprawicowych. 11 marca 2004 roku 193 osoby z hiszpanii i wielu innych krajów poniosły śmierć z rąk dżihadystów w kilku zamachach na pociągi kolei podmiejskiej w madrycie. W tamtych dramatycznych momentach społeczeństwo hiszpańskie wykazało się jednością i rozsądkiem, nie dając się złapać w sidła ksenofobii i islamofobii, zastawiane przez niektórych komentatorów manipulantów i nieetycznych dziennikarzy – ekspertów od kłamstwa i bezczelności. hiszpania zdała przed światem egzamin z dojrzałej demokracji, tolerancji i umiarkowania. Szlachetni hiszpanie, którzy stanowią olbrzymią większość społeczeństwa, doskonale rozumieją cierpienie, jakie w tych dniach dotyka paryżan i wszystkich Franców. hiszpanie też są Francuzami. Nie tylko dlatego, że łączą się z nimi w bólu, lecz także dlatego, że nasze narody, pomimo różnic i pomniejszych sporów, wyznają te same wartości i walczą z podobnymi zagrożeniami. Na celowniku terroru François hollande i manuel Valls mają rację, mówiąc, że Francja jest w stanie wojny z dżihadystami. jednak trafniejsze byłoby pewnie stwierdzenie, że to dżihadyści prowadzą wojnę ze wszystkimi. Sens jest podobny. Wielu ekspertów do spraw terroryzmu salafickiego podziela właśnie tę drugą opinię. Fernando reinares, główny badacz królewskiego Instytutu Elcano, wykładowca na Uniwersytecie króla jana karola, pisze w dzienniku El País: „Francja jest ulubionym celem Al-ka’idy Islamskiego maghrebu (AQIm) i sprzyjających jej organizacji w regionie (maghrebu). od czasu, gdy w 2013 roku francuska interwencja zbrojna położyła kres kondominium, które dżihadyści utrzymywali na północy mali przez prawie rok, posypały się w stronę Francji zapowiedzi zemsty. Francja, w sierpniu 2014 roku operacją Barkhane, rozciągnęła zaś swe działania militarne przeciwko terroryzmowi na państwa w strefie Sahelu. Parę dni temu przywódca organizacji terrorystycznej Ansar al Din, podległej północnoafrykańskiemu odłamowi Alka’idy, opublikował nagranie, w którym grozi Francji i wzywa do dżihadu przeciwko Francuzom w mali i poza jej granicami… Z kolei tzw. Państwo Islamskie, za La sociedad francesa vive uno de su etapa de atentados más dura de la historia del país. CommoNS WIkIPEDIA Francuskie społeczeństwo w wyniku zamachów przeżywa najtrudniejszy okres w historii tego kraju. pośrednictwem swojego organu propagandowego Dabiq, oświadczyło, że Francja – „państwo koalicji krzyżowców przeciwko kalifatowi” – (numer 10, lipiec 2015 r.) jest jednym z pięciu krajów, gdzie „przeprowadzanie zamachów jest szczególnie ważne” (numer 4, październik 2014 r.), a „muzułmanie wciąż będą osaczać krzyżowców na ich własnych ulicach, niosąc wojnę na ich własną ziemię” (numer 6, grudzień 2014 r.). Wydarzenia z Paryża to do tej pory najkrwawszy wyraz nadzwyczajnego i wciąż narastającego zagrożenia, jakie obecnie stanowią dla Francji dżihadyści”. „tym czasem, proces radykalizacji inspirowany dżihadem osiągnął we Francji bezprecedensowe rozmiary, szczególnie wśród ludzi młodych, potomków muzułmańskich imigrantów, których dotknęło toksyczne połączenie niezadowolenia z życia, względnego niedostatku, wpojonej nienawiści i kryzysu tożsamości”. Sytuacja opisywana przez hiszpańskiego badacza jest wysoce niepokojąca. teraz, jednak, musimy szczerze odpowiedzieć sobie na pytanie, czy rzeź w Paryżu rzeczywiście dowodzi potęgi tzw. Państwa Islamskiego? Słabość ISIS javier Fernándes Arribas, redaktor naczelny czasopisma Atalayar, w jednym z artykułów, w rubryce „opinie”, pisze, że „chaos w Syrii i Iraku, wpisujący się w obraz zimnej wojny, która toczy się od miesięcy między rosją i Chinami przeciw Stanom Zjednoczonym i Europie, wprost nazwanej przez papieża Franciszka trzecią wojną światową, przyczynił się do wzrostu aktywności coraz to silniejszych organizacji terrorysty- François hollande, presidente de la república de Francia. WIkIPEDIA François Hollande, prezydent Republiki Francuskiej. cznych, będących śmiercionośnym instrumentem w walce sunnitów z szyitami – walce nie o religię, lecz o władzę i wpływy rywalizujących ze sobą lokalnych potęg, między innymi Arabii Saudyjskiej czy Iraku. organizacją, która najbardziej rozrosła się na północy Syrii, a szczególnie na bogatej dzięki szybom naftowym północy Iraku, jest tzw. Państwo Islamskie. Nieco ponad rok temu ogłosiło ono powstanie kalifatu”. javier Fernándes Arribas uważa, że „na dzień dzisiejszy, mimo setek zdekapitowanych, tysięcy zabitych, milionów przesiedlonych, mimo strachu i przerażenia rozsiewanego we wszystkich podległych im zakątkach, mimo destabilizacji regionu i braku jedności w działaniu wspólnoty międzynaro- dowej, wydaje się, że nastał ciężki czas dla terrorystów na zajmowanych przez nich terenach”. redaktor czasopisma Atalayar sądzi, że „do ich słabości przyczyniły się ciągłe naloty międzynarodowej koalicji, które przybrały na sile dzięki zaangażowaniu rosji w ramach współpracy wojskowej podpartej negocjacjami politycznymi, jakie odbędą się w Wiedniu”. W tym kontekście, zdaniem Fernándeza Arribasa, „terroryści przeprowadzili zamachy w Paryżu, aby umocnić wiarę we własną skuteczność. możemy skończyć z zagrożeniem ze strony tzw. Państwa Islamskiego, jeśli, działając wspólnie, wyciągniemy lekcję z zamachów. Powinniśmy czerpać z przykładu hiszpanii, gdzie po wydarzeniach z 11 marca 2004 r., odpowiednie środki, prewencja i zmiany w kodeksie karnym umożliwiają policji skuteczne neutralizowanie terrorystów planujących zamachy w tym kraju”. teza stawiana przez redaktora czasopisma Atalayar wydaje mi się ciekawa i przemyślana i mam nadzieję, że w najbliższych miesiącach okaże się prawdziwą. tym czasem uważam, że hiszpanie, Europejczycy i wszyscy demokraci na całym świecie powinni czuć się spadkobiercami wartości, jakie w 1789 roku niosła na sztandarach rewolucja Francuska: Wolność, równość, Braterstwo. Pozostaje mi już tylko powiedzieć jedno: Vive la France! (tekst przetłumaczony z języka hiszpańskiego). (*) Artykuł ten ukazał się w madryckiej gazecie internetowej Atalayar entre dos orillas. NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página6 NEGoCIoS - BIZNES POLSKAVIVA.COM 6 @polskaviva Franquicia, la gran oportunidad de emprender en Polonia Daniel millán, Director general de la consultora ternum, especializada en la internacionalización de empresas VArSoVIA. recientemente ha finalizado en Varsovia la decimotercera edición del salón de la franquicia, targi Franczyza 2015, que se celebra en el Palacio de Cultura de esta ciudad y hemos podido comprobar cómo, año a año, esta feria sigue creciendo cada vez más. La naturaleza humana es muy proclive a pensar que somos capaces por uno mismo de crear un concepto que triunfe y nos sentimos mal si no somos quienes han tenido esa idea genial de un negocio. En mi vida profesional, más de quince años como empresario y consultor, he comprobado que la minimización del riesgo en el mundo de los negocios, es fundamental para incrementar las posibilidades de éxito. Por tanto, invito a quien quiera comenzar el camino emprendedor a que lo lleve a cabo con una franquicia por las innumerables ventajas que nos aporta. Si tuviera que destacar el principal argumento en defensa del sistema de franquicia, diría que ahorramos tiempo y dinero ya que nos transfirieren su coste de aprendizaje y desde el primer momento, obtenemos todo el conocimiento de un negocio sin necesidad de tener experiencia. Esto resulta fundamental para ser de los primeros en situarnos en el mercado, con un concepto de éxito contrastado y sin necesidad de experimentar. Según la teoría de la “Pirámide de los mercados”, un merca- toUS es una franquicia española de lujo que se expande en Polonia desde hace alrededor de dos años. WIkIPEDIA Tous jest ekskluzywną hiszpańską firmą franczyzową, która od dwóch lat stale zwiększa swój zasięg w Polsce. do va generando nuevas necesidades según evoluciona. Por ello, los que llevamos en Polonia muchos años, hemos podido comprobar cómo han ido variando estas necesidades. Cuando llegué, a principio del año dos mil, el PIB per cápita apenas llegaba a 8.500 dólares. La necesidades en ese momento eran principalmente las básicas: la vivienda, construcción de infraestructuras, etc. hoy, quince años después, podemos presumir en Polonia de una de las evoluciones económicas más increíbles del panorama mundial. Actualmente, nuestro PIB per cápita ascienda a 21.000 dólares y, según fuentes estatales, se espera alcanzar en el 2022 la cifra de 30.000 dólares per cápita anual. todo esto nos hace comprobar la gran oportunidad que tenemos por delante. Una vez satisfechas las necesidades básicas del mercado, ahora es el momento para cubrir las nuevas necesidades que surgen gracias al incremento del poder adquisitivo y estas son, principalmente, aquellas que guardan relación con el gran consumo. La franquicia es uno de los grandes instrumentos para disponer del know-how de un negocio de forma inmediata, donde nos transfieren su coste de aprendizaje, aportándonos las fórmulas de su éxito. Por todo ello, el mundo de la franquicia en Polonia está a punto de estallar y, si eres un emprendedor, no puedes dejar pasar este momento. Esta es la gran oportunidad para crecer con una menor exposición al fracaso gracias a que contamos con la experiencia de un negocio de éxito. Las grandes ventajas, según los expertos, de emprender a través de una franquicia son: • La disminución del riesgo de fracaso, al tratarse de un negocio probado cuyo riesgo lo ha corrido otro antes. • Aprovechamiento de econo- mías de escala. Esto hace que podamos obtener mejores precios en nuestro negocio. • Disponemos de una formación inicial especializada basada en la experiencia del franquiciador que, en poco tiempo, nos transfiere el conocimiento necesario para conseguir el éxito en ese negocio. • Disponemos de una marca consolidada desde el principio. • Acceso a comunicación y a campañas de difusión de mayor envergadura. • El negocio es tuyo, aunque tengas una relación permanente con el franquiciador. Pero también encontramos algunos inconvenientes que hay que tener en cuenta y ser conscientes al involucrarnos en un proyecto de este tipo • La dependencia operativa de una central, de su producto, de su metodología y sus normas. Aquí es muy importante conocerte, si eres un empresario al que no le gustan las imposiciones, podrías no sentirte cómodo con este modelo. Sin embargo, si no te importa que te enseñen y ser un emprendedor de autoempleo, esta es una fórmula muy recomendable. • Dependencia de una marca común. Si el franquiciador tuviera problemas, tendríamos una influencia negativa. • La contraprestación económica, inconveniente que se va acentuando con el paso del tiempo, al ver que el negocio funciona con nuestro trabajo y esfuerzo. NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página7 www.polskaviva.com 7 Franczyza w Polsce – przepis na udany biznes Daniel millán, Dyrektor generalny firmy doradczej ternum, zajmującej się umiędzynarodawianiem przedsiębiorstw WArSZAWA. Warszawa. Niedawno w stolicy Polski w Pałacu kultury i Nauki zakończyła się XIII edycja targów poświęconych franszyzie nad tytułem „targi Franczyza 2015”. Przekonaliśmy się, że z biegiem lat cieszą się one coraz większym zainteresowaniem Natura ludzka podpowiada nam, że jesteśmy w stanie wpaść na pomysł, dzięki któremu odniesiemy sukces. jednocześnie czujemy smutek, jeśli to nie nasza koncepcja triumfuje w świecie biznesu. Na przestrzeni mojego życia zawodowego – przedsiębiorcy i doradcy z piętnastoletnim stażem – przekonałem się, że minimalizacja ryzyka w biznesie jest kluczem do zwiększenia szans na powodzenie. Dlatego też zachęcam każdego, kto myśli o rozkręceniu własnego biznesu, aby zainteresował się atrakcyjnym pod wieloma względami systemem franczyzowym. Gdybym miał wymienić jego główną zaletę, powiedziałbym, że dzięki franszyzie oszczędzamy czas i pieniądze, ponieważ nie ponosimy kosztów związanych z nauką nowego biznesu. Ponadto od samego początku otrzymujemy wiedzę o danej branży, doświadczenie nie jest wymagane. Dzięki temu bardzo szybko możemy znaleźć swoje miejsce na rynku: nie musimy eksperymentować, mamy sprawdzony przepis na sukces. Zgodnie z teorią „piramidy rynków”, rozwój rynku powoduje tworzenie się na nim nowych potrzeb. to dlatego my, mieszkający w Polsce od wielu lat, byliśmy świadkami tego, jak ewoluowały potrzeby naszego rynku. kiedy przybyłem tu na początku dwutysięcznego roku, PkB per capita wynosiło zaledwie 8 500 dolarów. Potrzeby w tamtym okresie był w znacznej mierze podstawowe: lokale mieszkanio- En Poznan abrió sus puertas el primer establecimiento de la franquicia Lizarrán. FACEBook W Poznaniu została otwarta pierwsza franczyza Lizarrán. we, budowa infrastruktury, etc. Dziś, piętnaście lat później, możemy z dumą mówić o jednym z najbardziej niewiarygodnych postępów gospodarczych na tle całego świata. obecnie nasze PkB per capita osiąga 21 000 dolarów, a źródła rządowe przewidują 30 000 dolarów w roku 2022. to wszystko pozwala nam dostrzec olbrzymią szansę, jaka przed nami stoi. Zaspokoiwszy podstawowe potrzeby rynku, teraz czas odpowiedzieć na nowe, które zawdzięczamy większej sile nabywczej. W większości związane są one z wysoką konsumpcją. Franczyza jest jedną z doskonałych możliwości pozyskania w sposób natychmiastowy knowhow, środków na szkolenia oraz recepty na sukces. to powody, dla których w Polsce lada chwila rozpocznie się boom na systemy franczyzowe. jeśli jesteś przedsiębiorcą, nie możesz przegapić tego momentu! Franczyza daje możliwość rozkręcenia biznesu przy mniejszym narażeniu na niepowodzenie. Wszak twoja marka jest już powszechnie znana. Według ekspertów zalety systemów franszyzowych są następujące: • Ponosisz mniejsze ryzyko – prowadzisz sprawdzony biznes, ryzyko ponosili za ciebie inni; • korzystasz z ekonomii skali – twoje ceny mogą być bardziej konkurencyjne; • masz możliwość odbycia specjalistycznego szkolenia, opartego na doświadczeniu franczyzodawcy, który szybko przekaże ci wiedzę niezbędną dla sukcesu twojego biznesu; • od początku posiadasz znaną na rynku markę; • masz dostęp do środków komunikacji i kampanii reklamowych o dużym zasięgu; • Biznes jest twój, choć pozostajesz w stałej łączności z franczyzodawcą. Istnieją również pewne niedogodności, o których powinieneś pamiętać, jeśli angażujesz się w tego typu przedsięwzięcie: • twoja działalność uzależniona jest od franczyzodawcy, od jego produktu, metodologii oraz wprowadzanych przez niego zasad. tu ważna jest samoświadomość. jeśli jesteś typem przed- siębiorcy, który ceni sobie niezależność, możesz odczuwać pewien dyskomfort w tego typu działalności. jednak jeśli zgodzisz się, żeby ktoś pokazał ci, jak być przedsiębiorcą, system franczyzowy to coś dla ciebie; • jesteś uzależniony od wspólnej marki. Potencjalne problemy franczyzodawcy mogą dosięgnąć również i ciebie; • opłaty – niedogodność, która gdy widzisz, że biznes prosperuje dzięki twojemu wysiłkowi i poświęceniu, z biegiem czasu uwiera coraz bardziej. W tej chwili liczba działających i powstających systemów franczyzowych w Polsce ciągle rośnie. Franczyza obecna jest w wielu branżach, od sektora ubezpieczeń, przez modę, urodę, dystrybucję, sektor restauracyjny, edukację, aż po telefonię komórkową, przedszkola i wiele innych. jeśli czujesz w sobie ducha przedsiębiorczości, zgadzasz się z nami, że obecna koniunktura w Polsce otwiera przed nami wielkie możliwości, jesteś zdecydowany – masz zadanie do wykonania: • Zastanów się, jaki rodzaj działalności ma szanse na sukces w Polsce. Pamiętaj, to jedno z najważniejszych pytań, a odpowiedź na nie wymaga od ciebie intuicji przedsiębiorcy; •Podjąwszy decyzję dotyczącą branży, wybierz najlepszy system franczyzowy. Pośpiech jest złym doradcą. Przeanalizuje wszystko dokładnie, przyjrzyj się umowie, porozmawiaj z innymi franczyzobiorcami, aby poznać ich opinie. Nie zapominaj, że nie ma tu miejsca na wątpliwości, z franczyzodawcą wiążesz się na długi czas; • Na koniec zastanów się, gdzie otworzysz twój biznes. Warto poświęcić tej decyzji sporo czasu, ponieważ miejsce działalności stanowi jeden z głównych czynników ryzyka. jeśli wykonasz dobrze powyższe kroki, wróżymy ci wielki sukces i pomyślne lata. (tekst przetłumaczony z języka hiszpańskiego) NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página8 El nuevo gobierno recibe una economía polaca robusta POLSKAVIVA.COM 8 El nuevo gobierno del PiS arranca su mandato con una economía polaca con desequilibrios, pero con signos de fortaleza y en mejores condiciones que otras economías de Europa WArSZAWA. Arranca el nuevo gobierno del PiS con una economía con signos de fortaleza, creciendo su PIB al 3,3%, con la producción industrial creciendo al 2,4% anual (y un importante 4,7% desestacionalizada, eliminando el efecto negativo del menor número de días laborales en el pasado trimestre), a la vez que el las ventas minoristas crecen en precios constantes al 2,9% anual, reduciendo el déficit comercial gracias al mayor dinamismo en las exportaciones, especialmente a las economías más fuertes de la Unión Europea, y con los salarios creciendo a un 4,1% anual, reduciéndose el desempleo a un 9,6%, y con los índices empresariales de confianza en positi- Panorama del centro de Varsovia a la calle Emilii Plater. WIkIPEDIA Panorama centrum Warszawy z widokiem na ulicę Emilii Plater. vo. Y todo ello, pese a la caída anual del sector de la construcción en torno al 5,1%, un dato preocupante, especialmente porque la construcción de edificios (incluida la construcción de viviendas) ha caído un 8% interanual. En este contexto de una economía polaca robusta, muchas de las promesas realizadas en campaña electoral y en el dis- curso de investidura del nuevo gobierno del PiS tienen una fuerte connotación económica y social. Entre las más destacadas, se encuentran la promesa de una paga de 500 PLN mensuales por hijo, la reducción en la edad de jubilación, el aumento hasta 8000 PLN de los ingresos anuales exentos de impuestos y el establecimiento del salario mínimo por hora a 12 PLN. también la nueva primera ministra, Beata Szydło, ha declarado que desea bajar el tipo impositivo del CIt de la pequeña empresa al 15%. Para financiar estas medidas que incrementan el gasto público, piensan implementar nuevos impuestos que graven sectores específicos, especialmente a la banca y a los supermercados. Con todas estas medidas, el Nowy rząd otrzymuje silną polską gospodarkę rząd PiS-u rozpoczyna swoją kadencję, gdy polska gospodarka nie jest do końca ustabilizowana, ale z oznakami siły i w lepszej kondycji niż inne gospodarki w Europie VArSoVIA. Nowy rząd PiS-u rozpoczyna swoją kadencję z dość silną gospodarką: ze 3,3% wzrostem PkB, ze wzrostem produkcji przemysłowej 2,4% w skali roku (a znaczące 4,7% wyrównane sezonowo, eliminując negatywny wpływ mniejszej liczby dni roboczych w ostatnim kwartale) oraz przy jednoczesnym wzroście cen sprzedaży detalicznej o 2,9% w skali roku, zmniejszającym deficyt handlowy dzięki dynamicznemu eksportowi, zwłaszcza do najsilniejszych gospodarek Unii Europejskiej, a także ze wzrostem wynagrodzeń o 4,1% rocznie, zmniejszającym bezrobocie do 9,6% i z Entrada al Banco Nacional de Polonia. WIkIPEDIA Drzwi wejściowe Narodowego Banku Polskiego. pozytywnymi wskaźnikami koniunktury. A wszystko to mimo spadku w sektorze budownictwa o ok. 5,1% rocznie, co martwi zwłaszcza dlatego, że liczba wznoszonych budynków (łącznie z budynkami mieszkalnymi) spadła w ciągu roku o 8%. W tym kontekście silnej polskiej gospodarki, wiele obietnic złożonych podczas kampanii wyborczej i przemówienia inauguracyjnego nowego rządu PiS, ma silne konotacje ekonomiczne i społeczne. Wśród najczęściej wymienianych znajdują się: obietnica wypłaty 500 zł miesięcznie na dziecko, obniżenie wieku emerytalnego, wzrost do 8000 zł dochodów rocznych wolnych od podatku i ustalenie płacy minimalnej w wysokości 12 zł za godzinę. także nowa Pani premier, Beata Szydło, za- @polskaviva PiS pretende enterrar 25 años de economía “neoliberal”, liderada por los gobiernos de Po, dándole un giro más social a la política económica del Gobierno. habrá que ver cómo todas estas medidas afectan a la economía polaca y a la confianza de los inversores en el país, especialmente los inversores extranjeros, que muestran sus reticencias ante el discurso radicalmente nacionalista – a veces, rayando en la xenofobia sobre el que el PiS ha erigido algunas de sus promesas. Ese mismo discurso podría provocar roces con los socios europeos del país, que todavía tiene pendiente de recibir de la Unión Europea fondos por valor de más de 80.000 millones de euros (unos 340.000 millones de zlotys) de los fondos 2014 2020, fundamentales para el desarrollo de Polonia en los próximos años. Iremos viendo en los próximos meses cuanto del programa económico del PiS prometido consiguen implementar, así como cuál es el impacto en la economía polaca y en la confianza de los polacos en su propia economía. ÁNGEL ALONSO deklarowała zamiar obniżenia stawki podatku CIt małych przedsiębiorstw do 15%. W celu sfinansowania środków na zwiększenie planu wydatków publicznych rząd myśli o nałożeniu nowych podatków na niektóre sektory, przede wszystkim sektor bankowy i sieci supermarketów. tymi pomysłami PiS usiłuje pogrzebać 25 lat gospodarki „neoliberalnej” prowadzonej podczas rządów Po, nadając kierunek socjalny polityce ekonomicznej rządu. Należy zdać sobie sprawę z tego jak te zmiany wpłyną na polską gospodarkę i na zaufanie inwestorów, zwłaszcza zagranicznych, którzy już okazują swoją niechęć wobec polityki radykalnie nacjonalistycznej – czasem graniczącej z ksenofobią – którą PiS prezentował w niektórych swoich obietnicach. Właśnie ta polityka może powodować tarcia z europejskimi partnerami w kraju, który ma otrzymać z Unii Europejskiej środki w wysokości ponad 80.000 mln euro (ok. 340.000 mln złotych) ze środków na lata 2014-2020, które mają fundamentalne znaczenie dla rozwoju Polski w najbliższych latach. W nadchodzących miesiącach będziemy mieli okazję się przekonać ile propozycji z programu ekonomicznego PiS będzie w stanie spełnić i jaki jest ich wpływ na polską gospodarkę i na zaufanie Polaków do własnej gospodarki. (tekst przetłumaczony z języka hiszpańskiego) NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página9 NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página10 DErECho - PrAWo POLSKAVIVA.COM 10 @polskaviva reglamento Sucesorio Europeo juan Antonio Godoy, abogado del despacho Varés & Asociados VArSoVIA. Narra el cuento que, a su muerte, un sencillo molinero no dejó a su hijo Benjamín más que el gato del granero. mis dos hermanos –se lamentaba Benjamín- podrán ganarse fácilmente la vida con su parte de herencia; pero yo, una vez me haya comido mi gato y gastado lo poco que me den por su piel, no tendré más remedio que morir de hambre. El gato, que escuchaba estas palabras, se subió de un salto sobre las rodillas de su amo, y acariciándole a su manera, le dijo: -No os desconsoléis, mi señor; compradme un par de botas y un saco con cordones, y ya veréis como no es tan mala la parte de herencia que os ha tocado. Como refleja la historia, el reparto de las herencias y su tra- mitación a menudo son fuente de insatisfacciones y complicaciones para los herederos. Además los dilemas aumentan enormemente si la sucesión es de carácter internacional, porque provenga de un extranjero o porque afecte a bienes que se encuentren en otros países: ¿qué ley debe regir la sucesión? ¿Qué juzgados son competentes? ¿Cómo puedo poner a mi nombre ese piso en Polonia que me ha tocado? Con el fin de poner algo de orden en tan espinosa cuestión, el pasado mes de agosto entró en vigor el reglamento europeo 650/2012 de sucesiones y de creación del certificado sucesorio europeo. Dicho reglamento tiene como fin unificar la legislación de la mayor parte de los países miembros de la UE -entre ellos España y Polonia- y se aplica a sucesiones de personas que hayan fallecido el 17 de agosto de 2015 o después. El conocido como reglamen- to Sucesorio Europeo implica ¡atención, españoles residentes en Polonia y polacos en España!- sustanciales cambios respecto a la normativa aplicable hasta la fecha. Vamos a analizar algunos de ellos: En primer lugar, establece como norma general que la ley aplicable a la sucesión será la del Estado en el que el causante tuviera su residencia habitual en el momento del fallecimiento. Ello supone un cambio drástico respecto a lo hasta ahora vigente ya que tanto para ciudadanos polacos – ex art. 64 de la Ley de 4 de febrero de 2011 sobre Derecho Internacional Privado- como para españoles –ex art 9.8 del Código Civil – la ley aplicable era la de la nacionalidad del causante. Al tiempo, abre nuevas posibilidades para el testador. Piénsese por ejemplo que, mientras en países como España o Polonia existe la institución de la legítima (obligación de dejar una parte de- terminada de la herencia a los llamados “herederos forzosos”), en otros -como el reino Unido- hay plena libertad para testar. No obstante lo anterior, el reglamento prevé la posibilidad de que el causante, en su testamento, manifieste si quiere que la Ley aplicable a su sucesión sea la de su nacionalidad o la de su residencia habitual. Algo parecido sucede a la hora de determinar qué juzgados deben ocuparse del asunto. El reglamento prevé la competencia de los tribunales del Estado miembro en que el causante tuviera su residencia habitual en el momento del fallecimiento, y no la de los de su nacionalidad. Esta regla también presenta sus excepciones: por ejemplo, cuando el causante haya previsto en su testamento que desea que su sucesión se rija por la ley de su nacionalidad, serán competentes los juzgados de ese país. también, en algunos casos, po- drán ser competentes los tribunales del Estado donde se encuentren los bienes que componen la herencia. Por último, el reglamento establece que todas las resoluciones dictadas por un Estado miembro serán reconocidas en el resto de Estado miembros, y tendrán la misma fuerza ejecutiva en toda la UE. Para ello se crea el llamado “certificado sucesorio europeo”, que, una vez expedido por un Estado m i e m b r o , s u r ti r á e fe c to e n cualquier otro Estado miembro de forma automática, sin necesidad de ningún procedimiento especial. En vista de los profundos cambios, es recomendable que todos aquellos españoles que viven en Polonia -y viceversase pongan en manos de un profesional a la hora de testar. Ello facilitará dejar las cosas atadas y evitará dolores de cabeza innecesarios a quienes vengan detrás. Europejskie Poświadczenie Spadkowe WArSZAWA. Baśń głosi, że pewien młynarz nie pozostawił w spadku swojemu synowi nic ponad pilnującego spichlerza kota. moi dwaj bracia – uskarżał się syn – będą mogli zarobić na przyzwoity kawałek chleba. ja zaś, gdy zjem tego kota i wydam już marny grosz, jaki otrzymam za jego skórę, mogę tylko umrzeć z głodu. kot, słysząc tę przemową, wielkim susem znalazł się na kolanach swojego pana i pocieszając go na swój sposób, rzekł: – Nie trap się, gospodarzu. Daj mi tylko wiązany wór i każ uszyć mi parę butów, a zobaczysz, że twój udział w spadku nie jest taki marny, jak sądzisz. jak pokazuje ta opowieść, przeprowadzanie postępowania spadkowego i podział majątku nierzadko są dla spadkobierców zarzewiem niezadowolenia i wielu problemów. Sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej, jeśli dziedziczenie ma charakter międzynarodowy lub dotyczy dóbr znajdujących się w innych krajach. jakie prawo powinno w takich przypadkach regulować dziedziczenie? które sądy powinny być właściwe? jak mogę zapisać na siebie mieszkanie w Polsce, które przypadło mi w udziale? Aby choć trochę uporządkować tę delikatną kwestię, w sierpniu bieżącego roku weszło w życie rozporządzenie parlamentu Europejskiego i rady (UE) nr 650/2012 dotyczące dziedziczenia i ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego. rozporządzenie to ma na celu ujednolicenie przepisów większości krajów członkowskich UE, między innymi hiszpanii i Polski. Dotyczyć będzie dziedziczenia po osobach, których śmierć nastąpiła 17 sierpnia 2015 roku lub później. tak zwane Europejskie Poświadczenie Spadkowe oznacza – uwaga, hiszpanie mieszkający w Polsce i Polacy zamieszkujący hiszpanię! – istotne zmiany w obowiązującym do tej pory prawodawstwie. Przyjrzyjmy się niektórym z nich. Po pierwsze, ustanawia ogólną zasadę, że prawem właściwym dla spraw spadkowych będzie prawo tego państwa, w którym mieszkał spadkodawca w chwili śmierci. jest to znaczna zmiana względem dotychczas obowiązujących zasad, ponieważ zarówno dla Polaków (art. 64 Ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo międzynarodowe Prywatne) jak i dla hiszpanów (art. 9.8 kodeksu cywilnego) prawem właściwym było prawo kraju pochodzenia spadkodawcy. jednocześnie rozporządzenie otwiera nowe możliwości przed testatorem. Na przykład, w krajach takich jak hiszpania czy Polska, istnieje instytucja dziedziczenia ustawowego (obowiązek przekazania określonej części spadku tak zwanym spadkobiercom ustawowym). W innych zaś, np. w Wielkiej Brytanii, testator może w dowolny sposób rozporządzać swoim majątkiem. rozporządzenie daje natomiast testatorowi możliwość określenia w testamencie prawa, któremu podlegać będzie dziedziczenie – bądź to prawa kraju swojego pochodzenia, bądź kraju zamieszkania. Podobnie dzieje się w momencie ustalania sądów właściwych do danej sprawy. rozporządzenie nadaje właściwość sądom państwa członkowskie- go, w którym mieszkał testator w chwili śmierci, a nie sądom państwa jego pochodzenia. Są jednak pewne wyjątki od tej reguły. W przypadku jeżeli testator w testamencie wyraził wolę, by dziedziczenie odbywało się zgodnie z prawem kraju jego pochodzenia, właściwymi sądami są sądy kraju pochodzenia testatora. W niektórych przypadkach sądami właściwymi mogą być sądy państwa, na terytorium którego znajduje się mienie wchodzące w skład spadku. I wreszcie, rozporządzenie stanowi, iż wszelkie orzeczenia wydane w państwie członkowskim będą uznawane w pozostałych państwach członkowskich oraz będą miały tę samą wykonalność w całej UE. W tym celu stworzone zostało tak zwane Europejskie poświadczenie spadkowe, które wydane przez jedno państwo członkowskie, będzie miało natychmiastowe zastosowanie w pozostałych państwach UE, bez konieczności przeprowadzania dodatkowych postępowań. W obliczu tak dalekosiężnych reform każdy hiszpan mieszkający w Polsce – i vice versa – powinien dysponować profesjonalną pomocą prawną w momencie sporządzania testamentu. Umożliwi ona znalezienie najlepszych rozwiązań oraz ułatwi życie następnym pokoleniom. (tekst przetłumaczony z języka hiszpańskiego) NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página11 NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página12 ENtrEVIStA - WYWIAD POLSKAVIVA.COM 12 @polskaviva Conrado moreno Conrado Segismundo moreno Szypowski (madrid, el 22 de noviembre de 1981) es presentador, ex participante de programas de televisión Europa de się lubić, taniec z gwiazdami, Gwiazdy tańczą na lodzie y uno de los presentadores de Studio Lotto en el canal tVP Info Conrado Segismundo Moreno Szypowski (ur. 22 listopada 1981 w Madrycie) – konferansjer, uczestnik programów Europa da się lubić, Taniec z gwiazdami, Gwiazdy tańczą na lodzie oraz jeden z prowadzących Studio Lotto w TVP Info “No me siento ni más polaco ni más español, soy polaco-español” „Nie jestem bardziej ani Polakiem, ani Hiszpanem. Jestem pół Polakiem, pół Hiszpanem” VArSoVIA. Usted cada día reparte suerte, ¿cómo le hace sentir? Así es. Pues la verdad es que me gusta mucho. me agrada saber que trabajando como uno de los presentadores del sorteo de lotería puedo llevar ilusión a la gente. Es un trabajo muy bonito, pero que también me exige mucho. Sí, en una ocasión, en el aeropuerto de Barajas de madrid, yo estaba yendo a la puerta de embarque para coger un vuelo de regreso a Varsovia. En ese mismo momento aterrizaba un equipo de fútbol de Łódź y estaban esperando para recibir a los jugadores varios aficionados y una televisión de madrid. Al verme, los seguidores polacos comenzaron a cantarme una canción que era muy conocida del programa, por lo que los periodistas españoles creyeron que yo era el primer jugador del equipo que había salido y así me grabaron y presentaron. A pesar de ser polaco, llevo tres años trabajando la dicción, porque vocalizar perfectamente los números no es tarea sencilla. Y mi pronunciación tiene que ser perfecta. otro punto interesante de mi trabajo en la Lotto es que yo siempre me he caracterizado por mi espontaneidad y aquí se me exige ser mucho más cuidadoso. Lo que es un reto constante. Pamięta pan jakąś zabawną sytuację z tym związaną? Tak. Pewnego razu szedłem sobie na lotnisku Barajas w Madrycie w stronę bramki, żeby złapać lot powrotny do Warszawy. W tym samym momencie miała lądować drużyna piłkarska z Łodzi, na którą czekała grupa kibiców i telewizja z Madrytu. Kiedy mnie zobaczyli, zaczęli mi śpiewać znaną z programu piosenkę, przez co hiszpańscy dziennikarze uznali, że muszę być pierwszym z przybyłych zawodników i jako takiego przedstawili mnie w swoim materiale. Jest pan osobą, która każdego dnia rozdaje szczęście. Jakie to uczucie? To prawda i bardzo to lubię. Cieszę się, że pracując jako jeden z prowadzących losowanie, mogę nieść ludziom radość. To bardzo przyjemna praca, choć z drugiej strony bardzo wymagająca. Mimo że jestem Polakiem, od trzech lat ćwiczę dykcję, bo wcale nie łatwo odpowiednio wymawiać liczby. Moja wymowa musi być bez zarzutu. Inną ciekawą stroną pracy w Lotto jest to, że zawsze cechowała mnie spontaniczność, a tam wymagają dużego skupienia. To dla mnie ciągłe wyzwanie. Efectivamente, siempre ha dado imagen de ser una persona extrovertida, espontánea. Desde que empecé hace ya años en ‘Europa da się lubić’ siempre he dado esa imagen. Lo que no sabe mucha gente es que en realidad soy una persona más introvertida. No me gusta ser el centro de atención, ni destacar, más bien me gusta escuchar. Por eso, estoy muy contento de que la popularidad que tenía en aquella época haya disminuido y ahora pueda disfrutar más de pasar desapercibido. No właśnie, pan zawsze dawał się poznać jako osoba bardzo otwarta i spontaniczna. Tak było odkąd, lata temu, zacząłem występować w programie Europa de się lubić. Mało kto wie, że tak naprawdę jestem bardziej skryty. Nie lubię być w centrum uwagi, wyróżniać się, wolę raczej słuchać. Dlatego bardzo się cieszę, że nie jestem już tak znany jak kiedyś i że wreszcie mogę korzystać z uroków mniejszej rozpoznawalności. ¿Recuerda alguna situación divertida? De hecho, usted cuida mucho su físico. Sí, me gusta cuidarme y hacer deporte. No fumo, no bebo, me ejercito con frecuencia. Creo que es una parte muy importante de mi porque me hace ser constante. Sin embargo, no solo me preocupa el físico. también leo mucho y soy una persona crítica y comprometida. Un ejemplo puede ser que hace poco, cuando comenzó la crisis de los refugiados, decidí viajar por mi cuenta a Budapest, a la estación de trenes de keleti para poder ver por mi mismo la reali- NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página13 www.polskaviva.com dad. Estaba un poco cansado de la visión catastrofista de los medios y de informaciones como que solo llegaban varones jóvenes sin familia. Así que durante tres días estuve allí y puedo decir que lo que vi no fue eso. Allí llegaban muchas familias sin nada, con niños muy pequeños y puedo asegurar que se me encogía el alma. Nic dziwnego, pan bardzo dba o kondycję. Tak, lubię uprawiać sport, być w formie. Nie palę, nie piję, regularnie ćwiczę. Myślę, że to ważna część mnie, ponieważ uczy mnie wytrwałości. Oczywiście nie dbam tylko o wygląd zewnętrzny. Również dużo czytam i jestem osobą dociekliwą i zaangażowaną. Dla przykładu, niedawno, gdy rozpoczął się kryzys migracyjny, postanowiłem na własną rękę udać się do Budapesztu, na dworzec kolejowy Keleti, żeby na własne oczy zobaczyć, co się tam działo. Miałem już dość serwisów informacyjnych roztaczających katastroficzne wizje o tym, że przybywają jedynie młodzi mężczyźni bez rodzin. Spędziłem tam trzy dni i mogę zapewnić, że widziałem tam coś innego – wiele ubogich rodzin z małymi dziećmi. Myślałem, że pęknie mi serce. Tal vez no es muy conocido que es Licenciado en Relaciones Internacionales. Efectivamente. Creo que el hecho de ser polaco-español siempre me ha hecho vivir comparando e interesándome por ambos países y que las relaciones Internacionales era un camino natural a mis inquietudes. mi padre es español y mi madre polaca. Yo nací en madrid y viví hasta los 12 años, cuando llegué a Varsovia. Y hasta hoy. Sin embargo, no puedo evitar sentir que en un plazo medio volveré a la capital española. Siento un deseo muy grande de regresar. me encanta la cocina española, la cercanía de los españoles y su forma de vivir. Su cultura familiar y muchas cosas. Guardo muchos amigos en madrid y es una ciudad que tiene un encanto especial. Pewnie mało kto wie, że uzyskał pan tytuł magistra stosunków międzynarodowych. To prawda. Jako pół Polak, pół Hiszpan od zawsze z zainteresowaniem porównywałem oba kraje, wobec czego stosunki międzynarodowe były najlepszą odpowiedzią na moje dociekania. Mój ojciec jest Hiszpanem, a matka Polką. Urodziłem się w Madrycie, a do Warszawy przeprowadziłem się w wieku dwunastu lat, mieszkam tu do teraz. Jednak, chcąc, nie chcąc, czuję, że ze jakiś czas wrócę do stolicy Hiszpanii. Bardzo marzy mi się powrót. Uwielbiam hiszpańską kuchnię, bezpośredniość Hiszpanów, ich styl życia, troskę o rodzinę i wiele innych rzeczy. Mam masę znajomych w Madrycie – mieście o niepowtarzalnym klimacie. Incluso escribió una guía de Madrid con la prestigiosa editorial Pascal. ‘mój madryt’ se llama. Fue un proyecto precioso. me permitió profundizar muchísimo más en la ciudad, en sus rincones, en su historia. Un auténtico placer. Como he dicho antes, tan solo viví en madrid hasta los 12 años, por lo que tuve que estudiar y aprender mucho sobre una localidad tan grande. Y así pude descubrir muchos lugares que no conocía, profundizar en la historia de madrid y de España… Es curioso como en mi familia siempre se me ha inculcado mucho la historia de Polonia, pero por la parte de mi padre no tanto la de España. Es algo muy positivo de los polacos, que transmiten su historia. Aquí donde nos encontramos hoy, la casa de mi familia, es un edificio histórico de Varsovia. Fue un almacén y armería de la insurrección de Varsovia. De hecho, mi bisabuelo fue el creador y líder de uno de los principales grupos de resistencia. Y en este ambiente crecí: en el jardín de mi casa se producía munición y en un cuarto de la planta calle conservo uniformes, sables, cascos e infinidad de piezas más del ejército polaco. Napisał Pan nawet przewodnik po Madrycie wydany przez prestiżowe wydawnictwo Pascal. 13 Zatytułowany jest „Mój Madryt”. To był wspaniały projekt. Pozwolił mi znacznie bardziej zagłębić się w to miasto, jego zakątki i historię. Czysta przyjemność! Jak już wspominałem, w Madrycie mieszkałem zaledwie do dwunastego roku życia, dlatego musiałem sporo doczytać na temat tego wielkiego miasta. W ten sposób odkryłem wiele nieznanych mi wówczas miejsc i wydarzeń z historii Madrytu i Hiszpanii. W domu, co ciekawe, uczono mnie historii Polski, ojciec natomiast raczej nie opowiadał mi o historii Hiszpanii. To piękne, że Polacy dbają o przekazywanie swych dziejów. Miejsce, w którym dziś jesteśmy, mój rodzinny dom w Warszawie, mieści się w zabytkowym budynku. W czasie Powstania Warszawskiego znajdował się tu skład broni. Mój pradziadek, zresztą, był założycielem i dowódcą jednej z głównych grup oporu. I w takim duchu wzrastałem. W ogrodzie produkowano amunicję, a w jednym pokoju na parterze do tej pory przechowuję mundury, szable, hełmy i całe mnóstwo pamiątek po polskich żołnierzach. ¿Y se vendió bien? No ha estado mal, pero seguro que si hubiera sido sobre Barcelona habría vendido más. (risas) Przewodnik dobrze się sprzedał? Nie najgorzej, ale zaręczam, że przewodnik po Barcelonie sprzedałby się lepiej. (Śmiech). ¿Cómo ve la situación en Europa y Polonia actualmente? Difícil. Estamos ante un gran reto. Comprendo los miedos de algunas personas, pero no podemos cerrarnos sobre nosotros mismos ni dar la espalda a los que necesitan nuestra ayuda. Como he mencionado, yo estuve en Budapest para ver con mis propios ojos el problema, y puedo asegurar que no eran combatientes los que llegaban en busca de asilo. Como polaco-español o español-polaco, no soy más uno ni otro, recuerdo que tanto España como Polonia han sido países desde los que se tuvieron que exiliar miles de personas, y no deberíamos olvidarlo. Co Pan sądzi o obecnej sytuacji w Polsce i w Europie? Jest trudna. Przed nami wielkie wyzwanie. Rozumiem obawy niektórych osób, ale nie możemy się na siebie zamknąć, ani też odwrócić się od tych, którzy potrzebują naszej pomocy. Jak już mówiłem, byłem w Budapeszcie, żeby na własne oczy zobaczyć skalę problemu i zapewniam, że wśród poszukujących azylu nie widziałem żadnych bojowników. Jako pół Polak, pół Hiszpan albo pół Hiszpan, pół Polak – na jedno wychodzi – pamiętam, że tysiące osób musiały w przeszłości emigrować zarówno z Hiszpanii jak i z Polski. O tym nie powinniśmy zapominać. ¿Cuáles son sus próximos objetivos profesionales? A raíz de la buena experiencia con la guía turística de madrid, estoy trabajando en una serie de guía sobre las Islas Canarias: tenerife, Lanzarote, Fuerteventura… Es una línea que me interesa mucho. Supongo que el hecho de que mis padres tengan una editorial en España ha influido mucho en mi amor por los libros. Aquí en casa tengo una importante biblioteca y confieso que la lectura de los clásicos ha sido fundamental en mi formación y desarrollo. Jakie są pana aktualne cele zawodowe? Mając w pamięci dobre doświadczenia z pracą nad przewodnikiem turystycznym po Madrycie, piszę teraz serię przewodników po Wyspach Kanaryjskich: Teneryfie, Lanzarote, Fuerteventurze… To fascynujące zajęcie. Podejrzewam, że fakt, iż moi rodzice mają wydawnictwo w Hiszpanii nie pozostał bez wpływu na moje zamiłowanie do książek. Tu w domu mam pokaźną bibliotekę i zdradzę, że lektura klasyków stanowiła istotny element mojej edukacji i mojego rozwoju. Una serie de preguntas rápidas: ¿Cuál es su comida favorita? me encanta la comida española y en especial la paella. Parę szybkich pytań. Jaka jest pana ulubiona potrawa? Uwielbiam dania hiszpańskie, szczególnie paellę. ¿Un sueño? tener una casa en España. Pana marzenie? Mieć dom w Hiszpanii. ¿Su libro favorito? Una edición de las cartas de Van Gogh a su hermano theo, me apasiona el personaje de Van Gogh y como describía su vida a su hermano. Pana ulubiona książka? Zbiór listów Van Ghoga do brata Theo. Fascynuje mnie postać Van Ghoga i to, jak opisywał bratu swoje życie. ¿Cómo le gustaría dejar el mundo a su hijo? En paz. Jaki świat chciałby pan zostawić synowi? W pokoju. ¿Un ídolo? Creo que el político polaco Władysław Bartoszewski. Pana idol? Myślę, że polski polityk Władysław Bartoszewski. ¿Una persona con la que no podría llevarse bien? Intento no sugerirme por malas impresiones. Osoba, z którą nigdy by się pan nie dogadał? Staram się nie zrażać do ludzi. NÉSTOR TAZUECO NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página14 PoLítICA POLSKAVIVA.COM 14 @polskaviva La derecha conservadora polaca inicia una nueva etapa política en el país Beata Szydlo nombra ministros polémicos en diversos puestos clave del nuevo Gobierno VArSoVIA. El partido conservador Ley y justicia (PiS) de jaroslaw kaczynski inicia en Polonia una nueva etapa política llena de incertidumbre y que preocupa a la Unión Europea (UE). tras la victoria electoral que consiguió en las elecciones legislativas del pasado 25 de octubre, el PiS, que agrupa en su seno parte del conservadurismo católico y euroescéptico polaco, pretende cambiar Polonia de cabo a rabo y hacer tabla rasa de ocho años de gobiernos liberales de Plataforma Cívica (Po) y el PSL. El PiS tiene a su favor la mayoría absoluta en el Parlamento, el apoyo de amplios sectores de la población, una oposición liberal debilitada y una Cámara donde no existe ninguna representación del centrismo y la izquierda moderada. Es un hecho insólito en la Europa democrática y desarrollada que demuestra que, en términos electorales, el comportamiento de la mayoría de los polacos se aleja de los parámetros comunitarios dominantes. La nueva primera ministra del país, Beata Szydlo, una persona de la máxima confianza de kaczynski, nombró a ministros polémicos en puestos clave del Gobierno conservador como Asuntos Exteriores y Defensa. Witold Waszczykowski, un antiguo ministro que negoció con la administración Bush la instalación de una base militar de misiles estadounidense en Polonia, es un firme “defensor de los intereses polacos”. El nuevo jefe de la diplomacia polaca quiere cambiar las reglas del juego entre Polonia y la UE, y es partidario de una mayor firmeza por parte de Varsovia frente a Bruselas y Berlín. El ministro de Defensa es Antoni macierewicz, quizá el miembro más controvertido del nuevo Ejecutivo. macierewicz también fue ministro y llevó a cabo una profunda ‘limpieza’ de antiguos comunistas en los servicios secretos militares, que, según sus adversarios, debilitó la seguridad de Polonia. El nuevo titular de Defensa es un firme defensor de la teoría del complot respecto al accidente aéreo que el 10 de abril de 2010 provocó la muerte, en territorio ruso, del entonces presidente polaco, Lech kaczynski, hermano gemelo de jaroslaw kaczynski, y de buena parte de la cúpula del Estado. macierewicz sostiene que la tragedia aérea fue provocada por un atentado de los servicios secretos rusos, y es partidario de una estrategia de Antoni macierewicz, nuevo ministro polaco de Defensa. mEDIA WNEt/FLICkr Antoni Macierewicz, nowy Minister Obrony Narodowej. confrontación abierta con la rusia de Vladimir Putin. Zbigniew Ziobro, un antiguo ministro de justicia que se fue del PiS y creó un pequeño partido conservador, se reintegra a sus antiguas funciones; y asume el ministerio de Educación jaroslaw Gowin, un polémico político derechista que abandonó las filas liberales de Po, cuando era titular de Sanidad del Gobierno de Donald tusk, por discrepancias sobre la ley de Fecundación In Vitro que se debatía en el Parlamento. Profunda preocupación en la UE La victoria del PiS en las elecciones generales ha causado una profunda preocupación en la UE. Polonia es la sexta economía de la UE y se integró en el espacio comunitario en 2004. Es el único país de la Unión de la antigua Europa del ‘socialismo real’ con peso relativo y capacidad política para maniobrar en función de sus intereses en Bruselas. El nuevo partido gobernante en Polonia es euroescéptico y Beata Szydlo anunció durante la campaña electoral que el PiS no aceptaría ningún tipo de imposición de la UE, si llegara al poder. El PiS ya gobernó con un partido católico ultraconservador (LPr) y un movimiento populista campesino (Samoobrona) entre 2005 y 2007 y puso en un serio aprieto a la UE en varias ocasiones. Además de desestabilizar la UE y escandalizar a los principales dirigentes comunitarios por polémicas decisiones políticas de orden interno, el ejecutivo tripartito dirigido durante un tiempo por jaroslaw kaczynski se enfrentó a Alemania y pidió mano dura contra rusia. El PiS quiere que Polonia recupere la soberanía nacional supuestamente en manos de la UE y las multinacionales, y entre sus objetivos en política internacional están marcar distancias con Alemania y las directrices de Bruselas que entren en contradicción con los intereses nacionales, reforzar los lazos con Estados Unidos y la otAN y llevar a cabo una estrategia beligerante con rusia. El Gobierno del PiS podría en un futuro cercano sellar acuerdos con gobernantes de otros países de la región, como hungría, Chequia, Eslovaquia y rumanía, que en cuestiones tan sensibles como la crisis de los refugiados han creado un verdadero contrapoder frente a Bruselas. Polonia es dentro de ese grupo de países el único que tiene cierta capacidad política para ejercer algún tipo de liderazgo. En el Parlamento europeo, el PiS, que hace parte del Grupo de los Conservadores y reformistas junto a los conservadores del reino Unido y otros partidos euroescépticos, consolidará su estrategia crítica con Bruselas. Fase de incertidumbre Los liberales de Po de la exprimera ministra Ewa kopacz, que han gobernado Polonia durante dos legislaturas, entre 2007 y 2015, han garantizado unas re- laciones distendidas de Polonia con la UE y el Estado que tiene mayor peso económico, Alemania; y respecto a la política a seguir con rusia, han frenado los ímpetus beligerantes de la derecha más radical. Esta etapa se ha acabado y ahora empieza una nueva fase llena de incertidumbre para la UE. El nuevo contexto político e institucional en Polonia no puede dejar lugar al optimismo en la UE, según señalan algunos comentaristas políticos, sobre todo en países grandes de Europa occidental, como Francia, Alemania, Italia y España. Con mayoría absoluta en la Cámara y una oposición debilitada, queda claro que el PiS podrá llevar a cabo las políticas nacionales e internacionales que recoge su programa electoral. Además, el nuevo Ejecutivo tiene a su favor el apoyo incondicional de la jefatura del Estado, que desde las elecciones presidenciales del pasado mes de mayo está en manos de un miembro del PiS, Andrzej Duda. La sociedad polaca mantiene una relación contradictoria con la UE. La mayoría de la población valora positivamente las ayudas comunitarias, que han facilitado el extraordinario despegue económico y enriquecimiento del país en los últimos diez años. Pero la riqueza no ha llegado a todos; amplios sectores sociales, sobre todo en las ciudades pequeñas y medianas, las zonas industriales en declive y las regiones rurales alejadas de la modernización liberal, ven con frustración que sus condiciones de vida siguen siendo precarias y temen que Europa y la globalización acaben con las señas de identidad católicas y la cultura tradicional. Estos sectores sociales, entre los que se encuentran muchos jóvenes y segmentos de la clase media, son los votantes del PiS y de grupos populistas como kukiz’15. En los últimos años, la sociedad polaca se ha modernizado y europeizado notablemente, pero el peso de las ideas nacionalistas y victimistas, unido al catolicismo tradicional e intolerante, sigue siendo enorme y ahoga muchas energías. El PiS y otros partidos de derecha recogen la rabia y la frustración sembrada por los liberales, y estas fuerzas conservadoras han sabido utilizar a su favor los mitos y las tragedias del pasado. La debilidad de opciones políticas centristas y de centroizquierda y el hundimiento de los liberales en las pasadas elecciones otorgan al conservadurismo el monopolio de las ideas en la vida pública y bloquean la reflexión y el sentido común del país. Así las cosas, el PiS no quiere acabar con el capitalismo, pero desea que el Estado tenga mayor presencia en la vida económica nacional, y ha hecho promesas que serán difíciles de cumplir como acabar con la precariedad laboral que asfixia a muchos jóvenes, repartir mejor la riqueza, reindustrializar el país y obligar a las grandes superficies a pagar más impuestos. PACO SOTO NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página15 PoLItYkA www.polskaviva.com 15 konserwatyści rozpoczynają nowy okres polskiej polityki kontrowersyjne nominacje ministerialne Beaty Szydło na kluczowe stanowiska w nowym rządzie WArSZAWA. Prawo i Sprawiedliwość (PiS), konserwatywna partia jarosława kaczyńskiego, otwiera pełen niewiadomych nowy rozdział polskiej polityki, który niepokoi Unię Europejską (UE). Po zwycięstwie w wyborach parlamentarnych 25 października 2015 roku, PiS – partia skupiająca część konserwatywnych katolików i eurosceptyków – ma zamiar dokonać w Polsce daleko idących przemian, w wyniku których ośmioletnie rządy liberałów z Platformy obywatelskiej (Po) i PSLu będą niczym tabula rasa. Na korzyść PiS-u działa większość bezwzględna w Sejmie i Senacie, silne poparcie społeczne, osłabiona opozycja liberalna oraz brak w parlamencie przedstawicieli centrum i lewicy. to niecodzienna sytuacja w demokratycznej, rozwiniętej Europie. Ukazuje ona, że decyzje wyborcze większości Polaków odbiegają od dominujących we Wspólnocie tendencji. Beata Szydło, nowa premier – jedna z najbardziej zaufanych osób kaczyńskiego – mianowała na stanowiska ministerialne osoby kontrowersyjne, które w konserwatywnym rządzie obejmą tak istotne resorty jak ministerstwo spraw zagranicznych czy obrony. Witold Waszczykowski, który w przeszłości jako minister negocjował z administracją Busha rozmieszczenie w Polsce elementów amerykańskiej tarczy antyrakietowej, jest zdecydowanym „obrońcą polskiego interesu”. Nowy szef polskiej dyplomacji chętnie widziałby zmianę zasad gry między Polską a Unią Europejską. jest też zwolennikiem większej stanowczości Warszawy w relacjach z Brukselą i Berlinem. ministrem obrony narodowej został Antoni macierewicz – prawdopodobnie najbardziej kontrowersyjna postać nowego rządu. macierewicz był ministrem odpowiedzialnym za dogłębne oczyszczanie wojskowych służb specjalnych z byłych komunistów, co, jak twierdzą jego przeciwnicy, osłabiło bezpieczeństwo państwa polskiego. Nowy szef moN-u jest wytrwałym obrońcą teorii spiskowej dotyczącej katastrofy lotniczej z 10 kwietnia 2010 roku, w której na terytorium rosji śmierć poniósł ówczesny prezydent Polski, Lech kaczyński (brat bliźniak jarosława kaczyńskiego) wraz z gros polskiej elity. macierewicz przekonuje, że do tragedii Zbigniew Ziobro vuelve a ocupar el ministerio de justicia. CommoNS WIkIPEDIA Zbigniew Ziobro wraca na stanowisko Ministra Sprawiedliwości. doszło w wyniku zamachu przeprowadzonego przez rosyjskie służby specjalne; popiera strategię otwartego konfliktu z rosją Władimira Putnia. Na dawne stanowisko powrócił Zbigniew Ziobro, były minister sprawiedliwości, który wystąpił z PiS-u, by utworzyć małą konserwatywną partię. ministerstwo nauki i szkolnictwa wyższego obejmuje jarosław Gowin, kontrowersyjny prawicowy polityk, który pełnił funkcję ministra zdrowia w rządzie Donalda tuska, lecz opuścił szeregi Po, gdyż nie zgadzał się z dyskutowaną wówczas w Parlamencie ustawą o zapłodnieniu in vitro. Poważne obawy UE Zwycięstwo PiS-u w wyborach parlamentarnych wywołało poruszenie w UE. Polska, kraj członkowski UE od 2004 roku, jest szóstą gospodarką we Wspólnocie. to jedyne państwo w UE zza żelaznej kurtyny o wystarczająco dużym znaczeniu politycznym, by mogło działać w Brukseli w zależności od swojego interesu. Nowa partia rządząca jest eurosceptyczna. Beata Szydło w kampanii wyborczej zapowiadała, że jako przyszła premier nie zgodzi się na jakiekolwiek narzucanie woli ze strony UE. W latach 2005-2007 PiS rządziło w koalicji z ultrakonserwatywną partią katolicką (LPr) oraz z populistycznym partią rolniczą (Samoobrona), niejednokrotnie stawiając UE w trudnej sytuacji. rząd koalicji trzech partii, na którego czele przez pewien czas stał jarosław kaczyński, nie tylko destabilizował UE i wywoływał oburzenie najważniejszych przywódców Wspólnoty, lecz także występował przeciwko Niemcom oraz domagał się surowej polityki wobec rosji. PiS chciałoby, aby Polska odzyskała niezależność, którą, jak mówią politycy tej partii, utraciła na rzecz UE i wielkich światowych korporacji. W programie polityki zagranicznej PiS-u znajduje się między innymi zaznaczanie własnej pozycji w relacjach z Niemcami, odrzucanie dyrektyw unijnych, które kłóciłyby się z interesem państwa polskiego, zacieśnienie relacji ze Stanami Zjednoczonymi i NAto oraz śmiała postawa wobec rosji. rząd Prawa i Sprawiedliwości może w bliskiej perspektywie zawrzeć porozumienia z władzami innych państw regionu, np. z Węgrami, Czechami, Słowacją czy rumunią, które w sprawach tak wrażliwych jak kryzys migracyjny stworzyły silny front sprzeciwiający się Brukseli. jedynym krajem posiadającym polityczne możliwości przewodniczenia tej grupie jest Polska. W Parlamencie Europejskim PiS, które wraz z konserwatystami brytyjskimi i innymi partiami eurosceptycznymi wchodzi w skład grupy Europejskich konserwatystów i reformatorów, umocni swoje krytyczną postawę wobec Brukseli. Okres niepewności Liberałowie z Po pod przywództwem byłej premier Ewy kopacz, którzy w latach 20072015 sprawowali władzę przez dwie kadencje, utrzymywali przyjazne stosunki z UE oraz z najbardziej liczącym się gospodarczo krajem – Niemcami. W zakresie relacji z rosją, powstrzymali śmiałe dążenia radykalnej prawicy. ten etap już się skończył. teraz zaczyna się okres niepewności dla UE. Niektórzy komentatorzy polityczni, szczególnie z wielkich krajów Europy Zachodniej, takich jak Francja, Niemcy, Włochy czy hiszpania podkreślają, że nowy kontekst polityczny i instytucjonalny w Polsce nie daje szans na optymizm w Unii Europejskiej. Zważywszy na większość absolutną w obu izbach parlamentu i na osłabioną opozycję, PiS w naturalny sposób będzie mogło wdrażać rozwiązania w obszarze polityki wewnętrznej i zewnętrznej przedstawiane w trakcie kampanii wyborczej. Co więcej, nowo powstały rząd cieszy się bezwarunkową przychylnością prezydenta, którym od czasu majowych wyrobów prezydenckich jest były polityk Prawa i Sprawiedliwości, Andrzej Duda. Stosunek polskiego społeczeństwa do Unii Europejskiej jest ambiwalentny. Większość pozytywnie ocenia fundusze europejskie, dzięki którym możliwe były niezwykle szybki rozwój gospodarczy oraz bogacenie się kraju na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat. jednak dobrobyt nie stał się udziałem wszystkich. Całe sektory społeczne, szczególnie w małych i średnich miastach, na upadających terenach przemysłowych oraz obszarach wiejskich, wciąż należą do prekariatu. Ludzie ci boją się, że UE wraz z wiążącym się z nią procesem globalizacji położy kres tożsamości katolickiej i kultury tradycyjnej. Są wśród nich tysiące młodych ludzi oraz część klasy średniej i to m.in. oni stanowią elektorat PiS-u, a także ugrupowań populistycznych takich jak kukiz’15. W ciągu ostatnich lat polskie społeczeństwo znacznie się zeuropeizowało i unowocześniło, lecz nacjonalizm i wiktymizm, w połączeniu z nietolerancyjnym tradycyjnym katolicyzmem wciąż skupia energię wielu ludzi. PiS oraz inne partie prawicowe ogniskują gniew i frustrację zasiane w społeczeństwie przez liberałów. Ugrupowania te potrafiły obrócić na swą korzyść mity i nieszczęśliwe wydarzenia z przeszłości. Słaba pozycja partii centrowych i centrolewicowych oraz całkowita klęska liberałów w ostatnich wyborach złożyły się na monopol wartości konserwatywnych w życiu publicznym, stając na przeszkodzie zdroworozsądkowej dyskusji w kraju. W obecnej sytuacji PiS nie zamierza żegnać się z kapitalizmem, jednak dąży do większego interwencjonizmu w gospodarce. Prawo i Sprawiedliwość złożyło trudne do spełnienia obietnice, jak choćby poprawa jakości zatrudnienia (uniemożliwiającego do tej pory rozwój ludzi młodych), bardziej sprawiedliwy podział bogactwa narodowego, reindustrializacja kraju, a także nałożenie podatku na sklepy wielkopowierzchniowe. (tekst przetłumaczony z języka hiszpańskiego) NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página16 INtErNACIoNAL 16 POLSKAVIVA.COM @polskaviva España, la historia de un éxito “Equivocarse es propio del hombre, pero perseverar en el error solo del necio”. Cicerón VArSoVIA. La crisis económica, política e institucional, el aumento de la pobreza y las desigualdades en los últimos años, la corrupción, las tensiones territoriales en Cataluña, la erosión continua que sufren los dos grandes partidos nacionales, el PP y el PSoE, el enorme distanciamiento entre buena parte de la ciudadanía y la mal llamada clase política y la aparición de formaciones populistas que cuestionan la legalidad constitucional de 1978 y ofrecen a cambio una alternativa llena de incertidumbres, han creado mucha preocupación y un enorme pesimismo en España. millones de ciudadanos se preguntan legítimamente si España es un país con futuro o está condenado a vivir una nueva y larga etapa de decadencia. hace más de tres años, el cineasta Carlos Saura, en una entrevista a la agencia Efe, alertó: “El pesimismo que reina hoy en España es un peligro enorme”. “Yo soy un niño de la guerra, y después de la Guerra Civil había optimismo porque había que rehacer España, pero ahora veo que las personas tienen la impresión de que van a perderlo todo”, recalcó Saura. El director de obras cinematográficas como ‘Los golfos’, ‘La caza’, ‘Ana y los lobos’, ‘mamá cumple cien años’ y ‘Bodas de sangre’ avisó de que le parecería “gravísimo que esto sirviera de pretexto para no hacer nada”. En los peores años de la crisis económica hemos tenido que aguantar a numerosos gurús del mundo de la economía, la política y el periodismo que nos anunciaban el hundimiento inminente de España. Demagogos de todo tipo, políticos cantamañanas y oportunistas, periodistas sectarios y escritores y artistas sin una mínima formación económica e histórica nos han fastidiado la existencia durante años contándonos un presente y un futuro cargados de pobreza, precariedad y desempleo masivo. muchos ciudadanos preocupados por la crisis y desorientados han acabado comprando la mercancía que ofrecían los nuevos agoreros, telepredicadores y salvapatrias del siglo XXI. hace tan solo dos años, buena parte de la ciudadanía estaba convencida de que la nación española estaba muerta y acabada. muchos ciudadanos salieron a la calle para expresar su descontento y protestar contra el gobierno de turno, el ejecutivo de centroderecha de mariano rajoy, y el PP. titulares de prensa como “El PIB per cápita de España cae por debajo de la media europea” (Efe), “La renta española desanda 14 años” (El País), “Casi 40.000 españoles emigraron en los primeros seis meses de 2013, según el INE” (EP), y “España es el país de la oCDE donde más han aumentado las desigualdades entre ricos y pobres” (Efe), reflejan una triste realidad y el enorme derrotismo que se ha apoderado de los medios y la población española. En la última etapa, la situación no ha variado sustancialmente, aunque, como indican muchas encuestas e informes españoles e internacionales, ahora hay un clima de mayor esperanza, y parece ser que el país está saliendo de la crisis, después de haber dejado atrás la recesión. La autocomplacencia es mala consejera, y no seré yo quien minimice la gravedad de lo que hemos vivido estos últimos años y, en parte, seguimos sufriendo. No lo voy hacer por una cuestión de sensibilidad social y respeto a las personas –millonesque siguen sufriendo la crisis y ven con desconcierto y enfado el funcionamiento de nuestra vida política e institucional. Grandes cambios económicos Ahora bien, ni la crisis, ni la corrupción, ni la endogamia política pueden frenar el pensamiento y secuestrar la inteligencia. Y la ideología no debe ser un obstáculo que nos impida ver la realidad tal y como es. Una realidad compleja y contradictoria. El tiempo acabará colocando a cada uno de nosotros en su sitio. España sigue arrastrando muchos problemas, unos son consecuencia de las diversas crisis que nos han golpeado en los últimos siete años; otros tienen su origen en los graves errores cometidos en la gestión del país durante la etapa de crecimiento y burbuja inmobiliaria, “los años del delirio”, como dice el escritor Antonio muñoz molina en su libro ‘todo lo que era sólido’. En mayor o menor medida, los errores, y también los aciertos, no son patrimonio exclusivo de la clase dirigente, sino del conjunto de la sociedad: El gobierno, la oposición, los empresarios, los sindicatos, los periodistas, los intelectuales… A pesar de los pesares, hemos sorteado muchas dificultades y poco a poco levantamos cabeza. Negar esta evidencia, porque no nos conviene política e ideológicamente, tiene cierta lógica electoral, pero es una estupidez. El pensador español Gabriel Albiac recuerda: “La estupidez sobreviene allá donde a la incapacidad de analizar se sobrepone el en- cubrimiento de una brutalidad impositiva. Inteligencia, belleza y rigor moral son lo mismo”. Creo que en estos momentos la sociedad española no se merece ni la autosatisfacción y la petulancia ni la desmoralización. España perdió sus últimas colonias hace más de un siglo. me parece que a estas alturas de la historia las ideas de los escritores, poetas, ensayistas, pintores y músicos de la Generación del 98 no tienen que condicionar la España del siglo XXI. La “guerra incivil”, en palabras de miguel de Unamuno, acabó. El franquismo también. España salió del atraso económico hace décadas; recuperó la democracia y se integró en la Unión Europea (UE) y los principales organismos del mundo occidental. La sociedad española ha cambiado profundamente en los últimos 40 años. Como dice el historiador josé maría marco en una entrevista periodística: “España es la historia de un éxito”. Comparto la opinión del autor de títulos como ‘Una historia patriótica de España’ o ‘Sueño y destrucción de España. Los nacionalistas españoles (1898-2015)’. Si contemplamos la evolución histórica de España en los últimos 50 años, siempre y cuando nos quitemos las anteojeras ideológicas o superemos la ignorancia, es imposible, digo bien imposible, que no nos demos cuenta de que los cambios que ha vivido este país son extraordinarios. Según diversas fuentes consultadas, como un informe del Banco mundial, España, junto con Irlanda, japón, Corea del Sur y Portugal, hace parte de los países occidentales que más han avanzado en términos económicos en los últimos años. Como señala el economista e ingeniero informático jesús González Fonseca: “En relación al crecimiento de España hay que comentar que a mediados del siglo XX la renta per cápita española era la quinta parte de la sueca o la tercera parte de la francesa. Incluso Italia prácticamente duplicaba la riqueza española. La economía española arranca tardíamente, pero tras el Plan de Estabilización de 1958 y la posterior apertura de la economía crece con fuerza en el periodo 1960-74, permitiéndole así acortar distancias con los países más avanzados de Europa. En la década de los 60 España tuvo la segunda mayor tasa de crecimiento en el mundo, un poco por detrás de japón. La recuperación se basó principalmente en la apertura al exterior, la inversión pública, el desarrollo de infraestructuras y en la apertura de España como destino turístico. La apertura de España al turismo masivo atrajo al país un gran número de divisas que se utilizaron para pagar las importaciones de capital (maquinaria, etc.) necesarias para una rápida expansión de las infraestructuras y de la industria. Esta mano de obra intensiva de la industria también proporcionó mucho empleo. En el crecimiento económico se registraron mejoras notables en el nivel de vida y el desarrollo de las clases medias. España dejó poco a poco de ser un país agrario para transformarse en un país industrial y urbano, alcanzando los estándares de país desarrollado y próspero. En estos años, la industria gana importancia en España, así como el sector terciario, los ciudadanos de las zonas rurales emigran a las ciudades”. González Fonseca destaca que “España se unió así a los países industrializados, dejando atrás la pobreza y el subdesarrollo endémico que había experimentado hasta la primera mitad del siglo XX, convirtiéndose en la quinta economía más grande de la UE y, en términos absolutos, la duodécima del mundo. Por otra parte los cambios sociales, económicos y culturales de los años 60 y 70, y el crecimiento en dichos años de la población escolarizada, harían por fin posible que el país alcanzara los porcentajes de alfabetización (en torno al 95 %) que los países europeos más avanzados ya habían alcanzado treinta o cuarenta años antes”. En la actualidad, la tasa de alfabetización se acerca al 99% de la población. España es la cuarta economía de la UE y la decimotercera del mundo. En términos de renta per cápita, según el Fondo monetario Internacional (FmI), España, con 34.899 dólares, en Europa, se sitúa por detrás de Francia, reino Unido, Finlandia e Italia. Desde que España empezó a salir del atraso económico y social, tras el Plan de Estabilización impulsado por los tecnócratas del opus Dei en el franquismo, a finales de los años cincuenta, ha llovido mucho, y este país tiene muy poco que ver con el de hace cinco décadas. En opinión del economista Fernando Eguidazu, “la España de hoy es una potencia económica a enorme distancia de aquel país subdesarrollado de los años cincuenta, y por ello cualquier comparación podría parecer tan frívola como injusta”, Enriquecimiento rápido En una entrevista periodística realizada en 2009, el economista liberal juan Velarde decía que el problema de España radica en que “nos hemos enriquecido muy rápidamente” ya que “el PIB ha aumentado por ocho en los últimos 48 años”, mientras que un país como Estados Unidos multiplicó por tres su riqueza nacional desde 1952 hasta el año 2000. El caso de japón, que multiplicó por ocho su PIB en 46 años, es el único comparable al español. España es en la actualidad uno de los grandes Estados exportadores de la UE y hace parte de los 10 principales países inversores del mundo. España también está entre los 10 países más avanzados del mundo en el ámbito de las infraestructuras. Las grandes multinacionales españolas están en todos los continentes y en sectores económicos muy variados, y la crisis ha obligado a muchas pequeñas y medianas empresas a internacionalizarse. Es lo que indica el cuarto Informe del observatorio de la Empresa multinacional Española (oEmE), promovido por ESADE, el ICEX y la Fundación PwC y presentado en Barcelona el pasado mes de julio. El proceso de internacionalización es irreversible, según aseguran los expertos, la economía española tiene una proyección exterior cada vez mayor y esta condición es positiva para las empresas más dinámicas del país. tanto es así que la producción internacional de las filiales de las multinacionales españolas en el exterior, medida por su volumen de negocio, supera desde 2007 todas las exportaciones de bienes y servicios de nuestro país. A pesar de la crisis económica que estalló en 2008 en Estados Unidos y Europa, y en parte quizá por ello, las empresas españolas han proseguido su proceso de expansión y consolidación internacional. Año tras año, el número de firmas españolas con filiales en otros países ha pasado de 1.476 en 2004 a 2.170 en 2008, y en 2012 alcanzó la cifra de 2.700 sociedades controladas por capital español. En la actualidad hay en el planeta unas 79.000 multinacionales, con un número de filiales superior a 790.000 en todo el mundo. El 75% de estas firmas está basado en países capitalistas desarrollados del hemisferio Norte, mientras que la mayoría de sus filiales se encuentran en el Sur en vías de desarrollo y emergente. Como recalca el citado Informe de ESADE, “pese a la drástica caída de los flujos de inversión directa en el exterior a NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página17 www.polskaviva.com partir de 2009, las filiales en el exterior de las empresas españolas han experimentado en su conjunto una evolución claramente positiva recuperando el crecimiento de su cifra de negocios y niveles de rentabilidad a partir de 2010”. A juicio del profesor de ESADE y director de oEmE, Xavier mendoza, “los flujos mundiales de IED se dirigirán hacia las economías en desarrollo, especialmente en Asia”, lo que “pone de relieve la importancia de que las multinacionales españolas sigan avanzando en la diversificación geográfica de sus operaciones en los países emergentes más allá de América Latina”. Por su parte, Francisco javier Garzón, consejero delegado de ICEX, considera que “la internacionalización, hoy en día, ha dejado de ser una opción a la que se enfrenta la empresa para convertirse en una necesidad”. En este sentido, la experiencia de las firmas multinacionales es un activo que explota ICEX en su estrategia de fomento de la internacionalización de las pymes españolas. Las empresas españolas internacionalizadas están implantadas en todos los sectores de la actividad económica: industrias extractivas y manufactureras, máquina herramienta, ingeniería, automoción, agricultura, ganadería, silvicultura y pesca, agroalimentaria, construcción, obras públicas, comercio, energía eléctrica, hostelería y turismo, actividades financieras, inmobiliarias, científicas y sanitarias, transporte y almacenamiento… América Latina, áfrica del Norte, Europa y los países emergentes de Asia y oceanía son los destinos preferentes de las inversiones españolas en el exterior. repsol, Gas Natural, Endesa, Iberdrola, Unión Fenosa, telefónica, Amadeus, BBVA, Grupo Santander, La Caixa, Fe- rrovial, Acciona, ACS, FCC, ohL, Acerinox, Aguas de Barcelona, CAF, Indra, Inditex, mapfre, Nh hoteles, Prisa, Prosegur, Sol meliá, talgo, Grupo Antolín y Pronovias son algunas de estas grandes multinacionales españolas. Una nueva realidad hace ocho años, el investigador británico William Chislett escribió en un estudio del real Instituto Elcano: “Si hace 15 años alguien hubiera pronosticado que hoy en día las empresas españolas poseerían la mayor empresa de telefonía móvil del reino Unido (o2), que operarían tres de las líneas del metro de Londres y los principales aeropuertos del país (incluido heathrow), que habrían adquirido uno de sus principales bancos hipotecarios (Abbey) y una empresa energética (ScottishPower), que dos de sus mayores bancos dominarían el escenario bancario de América Latina o que Inditex se convertiría en el segundo mayor minorista de moda del mundo por número de tiendas, nadie le habría tomado en serio, pensando que bromeaba”. Lo que dijo Chislett no era una broma, sino una descripción de la nueva realidad española; realidad que, a pesar de la crisis, se ha consolidado. Inditex es en 2015 la primera multinacional textil del mundo. Es evidente que la caída del negocio en España ha obligado a muchas empresas grandes, medianas y pequeñas a salir fuera, como ocurre en otros países desarrollados. Pero también cabe destacar que la internacionalización de las empresas españolas es un proceso que empezó hace poco más de tres décadas y no va a detenerse. Las ventas de ACS en el exterior, por ejemplo, alcanzan el 85% de la cifra de negocio, y en 17 el sector de la construcción, el volumen representa el 95%. Lo mismo se puede decir de grandes firmas como ohL, Sacyr o FCC. En este contexto, a nadie le debería extrañar que sean multinacionales españolas las que han llevado a cabo la ampliación del Canal de Panamá, la línea de AVE de medina-La meca, el metro de riad (Arabia Saudí), tramos ferroviarios entre Shatin y Central Link en hong kong (China) y en rusia, autopistas y carreteras en Polonia, o la ampliación de la terminal 4 del aeropuerto de Los ángeles World (Estados Unidos). reino Unido, Portugal, Italia, Bélgica, Polonia, turquía, Perú, marruecos, Argelia, Catar, India, mozambique, Brasil, Chile, méxico, Argentina, Angola y Cabo Verde son algunos de los países donde las multinacionales españolas mantienen una actividad frenética. Eléctricas, bancos, constructoras y empresas de ingeniería y obra pública desempeñan una actividad de vanguardia. La imagen del país Así las cosas, me parece oportuno señalar que la nueva realidad económica, social y política de España es mal conocida en el extranjero por nuestra culpa. Los poderes públicos y la iniciativa privada han hecho grandes esfuerzos por mejorar la imagen de nuestro país en el exterior en los últimos años y la ‘marca España’ se está consolidando, a pesar de la oposición que llevan a cabo los nacionalistas periféricos y el sector cavernícola de la izquierda española y sus soportes mediáticos. La culpa no es de Francia, que, a pesar de vivir un lento y profundo proceso de decadencia económica, social, cultural y política, sabe “vender el producto francés”; tampoco de Italia, un país políticamente inestable, social y territorialmente desequilibrado y mucho más corrupto que España, pero que, sin embargo, no renuncia a promocionar una imagen de nación dinámica y glamorosa. La culpa, o la principal responsabilidad, es de los españoles. España es un país en busca de imagen que todavía no ha superado todos los complejos del pasado. La imagen de la España moderna, avanzada, plural, democrática y abierta al mundo está todavía por construir. La rápida evolución que experimentó España en la segunda mitad del siglo XX tras décadas de decadencia, atraso económico, pobreza, aislamiento, regímenes dictatoriales, pronunciamientos militares y guerras civiles, no coincide con la imagen que sigue teniendo nuestro país fuera de sus fronteras. Los tópicos de sol, playa, toros y flamenco pesan más que las magníficas autovías y trenes de alta velocidad, la rica y diversa gastronomía y la tolerancia de la sociedad española respecto a cuestiones polémicas en otros países como el matrimonio homosexual o la inmigración. El fútbol español, gracias a equipos como el real madrid y el Barça, es de los pocos atractivos españoles que no se ha dejado atrapar por los tópicos negativos. julio Cerviño, profesor de la Universidad Carlos III de madrid, piensa que la imagen de España “está muy por debajo de la realidad económica y sociocultural”. No se trata de negar los problemas que sigue teniendo el país, como el enorme nivel de desempleo -más del 22% de la población activa- y el dramático problema del paro juvenil, la falta de productividad y de innovación de la economía, las insuficiencias en materia de I+D+I, la corrupción, la deficiente situación de la enseñanza pública, o las desigualdades sociales. Asumir que tenemos problemas y buscar vías para solucionarlos es lo mejor que puede hacer el conjunto de nuestra sociedad, no solo el Gobierno del Estado y los partidos políticos. Ahora bien, una cosa es agarrar el toro por los cuernos y llevar a cabo las grandes reformas estructurales que España necesita y otra cosa distinta es darnos latigazos morales y creernos que somos un país acabado. En todo caso, los que sí están acabados, o son oportunistas sin escrúpulos que pescan en río revuelto, son los creadores de opinión que piensan tal despropósito y lo dicen en público por activa y por pasiva. España es una potencia media que llevó a cabo hace casi 40 años un delicado proceso de transición a la democracia que nos dotó de una Constitución para todos y un sistema parlamentario imperfecto pero que nos permitió superar viejos conflictos. La sociedad ha cambiado profundamente, tiene una extraordinaria vitalidad, es mayoritariamente solidaria, liberal y tolerante, y hasta ahora ha logrado superar muchos problemas, neutralizar a los extremistas de derecha e izquierda y acabar con el terrorismo etarra. Ni debemos dormirnos en los laureles ni instalarnos en el pesimismo absurdo y desmoralizador. Enfrentarnos inteligentemente a la realidad para mejorarla o retroceder solo dependerá de nosotros. Y sería una lástima que si nos decantamos por impulsar el proceso de cambios y reformas que España necesita, olvidemos que lo que hemos vivido en las últimas décadas ha sido la historia de un éxito. PACO SOTO (*) Este artículo fue publicado previamente en el periódico digital madrileño Atalayar entre dos orillas. NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página18 ŚWIAt POLSKAVIVA.COM 18 @polskaviva hiszpania. historia sukcesu „Błądzić jest rzeczą ludzką, ale trwać w błędzie – głupotą”. Cyceron WArSZAWA. kryzys gospodarczy, polityczny i instytucjonalny, wzrost biedy i nierówności w ostatnich latach, korupcja, napięcia terytorialne w katalonii, postępująca dekadencja największych w kraju partii, Partii Ludowej (PP) i hiszpańskiej Socjalistycznej Partii robotniczej (PSoE), olbrzymi rozdźwięk między sporą częścią obywateli a, tzw. klasą polityczną oraz pojawienie się ugrupowań populistycznych, które podważają porządek konstytucyjny z 1978 roku, oferując w zamian alternatywę pełną znaków zapytania, budzi w hiszpanii wielki niepokój i głęboki pesymizm. miliony ludzi zadaje sobie uzasadnione pytanie, czy hiszpania ma przed sobą jakąś przyszłość, czy znów skazana jest na powolne staczanie się w przepaść. Przeszło przed trzema laty, reżyser Carlos Saura, w jednym z wywiadów dla agencji Efe ostrzegał: „panoszący się dziś w hiszpanii pesymizm stanowi ogromne zagrożenie”. „jestem dzieckiem wojny, po wojnie domowej (przyp. tłum. 1936-1939) panował optymizm, ponieważ trzeba było odbudować hiszpanię. teraz zaś widzę dominujące w społeczeństwie przekonanie, że wszystko stracone” – mówił Saura. reżyser takich dzieł kinematograficznych jak „Los golfos”, „Polowanie”, „Anna i wilki”, „mama ma sto lat” czy „krwawe gody” zaznaczył, że według niego „bardzo źle by się stało, gdyby przekonanie to stało się pretekstem do zaniechania wszelkich działań”. W latach najgorszego kryzysu gospodarczego musieliśmy zdzierżyć niejednego mędrca ze świata gospodarki, polityki czy mediów wieszczącego nam nieuchronną klęskę hiszpanii. Wszelkiej maści demagodzy, polityczne Grupo Polonia Viva Sp. z o.o.: Director/Dyrektor: Néstor tazueco [email protected] Redacción / Redakcja: Al. jerozolimskie 99, lok. 19 02-001 Warszawa tel: (22) 312 96 18 [email protected] www.polskaviva.com lekkoduchy i oportuniści, fanatyczni dziennikarze oraz pisarze i artyści niemający pojęcia o gospodarce i historii przez lata zatruwali nam życie, opowiadając o teraźniejszości i przyszłości pełnej nędzy, niepewności i masowego bezrobocia. Wielu zmartwionych kryzysem, zdezorientowanych obywateli w końcu dawało się zwieść słowom nowych złowieszczych proroków, telekaznodziejów i pseudopatriotów XXI wieku. jeszcze dwa lata temu spora część społeczeństwa była przekonana o ostatecznym upadku narodu hiszpańskiego. Wielu ludzi wyszło na ulice, aby dać wyraz swojemu niezadowoleniu i zaprotestować przeciwko centroprawicowemu rządowi mariano rajoya i partii PP. Nagłówki w gazetach takie jak “PkB per capita w hiszpanii spada poniżej średniej europejskiej” (Efe), „Dochód narodowy hiszpanii na poziomie sprzed 14 lat” (El País), „Według Narodowego Instytutu Statystycznego prawie 40 000 hiszpanów wyjechało z kraju w pierwszej połowie 2013 roku” (EP), czy „hiszpania to kraj oECD o największym wzroście nierówności między bogatymi i biednymi” (Efe) odzwierciedlają smutny stan rzeczy i daleko idący defetyzm, jaki zapanował w mediach i w społeczeństwie. ostatnio sytuacja nie uległa widocznej zmianie, choć, jak wynika z wielu ankiet i raportów tak hiszpańskich jak międzynarodowych, obecnie budzi się duch nadziei i wydaje się, że kraj zostawia w tyle recesję i pomału wychodzi z kryzysu. Samozadowolenie jest złym doradcą, a ja nie mam też zamiaru upiększać trudnej rzeczywistości, z jaką zmagaliśmy się przez ostatnie lata, a po zmagamy i po dziś Redactor Jefe / Redaktor Naczelny: Néstor tazueco [email protected] Redactores / Redakcja: Paco Soto, Carlos Palacios, Néstor tazueco Colaboradores / Współpracownicy: Pedro F. Garea, juan Antonio Godoy, héctor Arto, Servando Sierra, Vanessa ruggiero, josé ros Gonzalo, ángel Alonso dzień. Nie zrobię tego przez wzgląd na wrażliwość społeczną i szacunek dla osób – liczonych milionami – które wciąż cierpią z powodu kryzysu i z zażenowaniem i złością obserwują, jak funkcjonuje nasze życie polityczne i instytucjonalne. ralne to jedno”. Uważam, że w obecnej sytuacji społeczeństwo w hiszpanii nie może sobie pozwolić ani na samozadowolenie, ani na zuchwałość, ani na zniechęcenie. hiszpania utraciła swe ostatnie kolonie ponad sto lat temu. Wydaje mi się, że w tym momencie dziejów, idee głoszone przez pisarzy, poetów, eseistów, malarzy czy muzyków Pokolenia 1898 nie muszą wpływać na kształt hiszpanii XXI wieku. Czasy wojny domowej już się skończyły. Dyktatura generała Franco również. hiszpania przed wieloma laty odrodziła sie gospodarczo, odzyskała niepodległość, stała się członkiem Unii Europejskiej i najważniejszych instytucji świata zachodniego. Przez ostatnich czterdzieści lat społeczeństwo hiszpańskie znacznie się zmieniło. jak mówi w jednym z wywiadów historyk josé maría marco: „hiszpania to historia sukcesu”. Podzielam to zdanie autora takich tytułów jak „Patriotyczna historia hiszpanii” czy „hiszpania. marzenie i ruina. hiszpańscy nacjonaliści (1898-2015)”. jeśli przyjrzymy się ewolucji hiszpanii na przestrzeni ostatnich 50 lat – pod warunkiem, że zdejmiemy z oczu klapki ideologii i przezwyciężymy ignorancję – niemożliwym jest, powtarzam, nie-mo-żli-wym, abyśmy nie zdali sobie sprawy, że zmiany, jakie zaszły w naszym kraju są wręcz niepojęte. Według różnych źródeł, np. raportu Banku Światowego, hiszpania, tuż obok Irlandii, japonii, korei Południowej i Portugalii, jest jednym z pięciu państwa Zachodu, które zanotowały największy wzrost gospodarczy w ciągu ostatnich lat. jak podkreśla ekonomista, inżynier informatyk jesús González Fonseca: „jeśli chodzi o rozwój gospodarczy hiszpanii, warto zauważyć, że w połowie Traducciones / Tłumaczenia: Bartlomiej makiela, Sylwia kozlowska Copyright PolskaViva. todos los derechos reservados. Los artículos reproducidos deberán citar la fuente. PolskaViva wszelkie prawa zastrzeżone, powielane artykuły powinny określać żródło. ISSN 2299-3630 Istotne zmiany gospodarcze jednakże ani kryzys, ani korupcja, ani nawet polityczny nepotyzm nie są w stanie zatrzymać myślenia czy zniewolić rozumu. Ideologia nie powinna być przeszkodą uniemożliwiającą nam dostrzeżenie rzeczywistości taką, jaka jest. rzeczywistości złożonej i pełnej kontrastów. Czas zweryfikuje działania każdego z nas. hiszpania wciąż targana jest wieloma problemami. jedne wynikają z nakładających się i uderzających w nas przez ostatnich siedem lat kryzysów, inne wzięły swój początek w niewłaściwym zarządzaniu krajem w czasie wzrostu i bańki na rynku nieruchomości – „obłędne lata” – jak mówi w swej książce „todo lo que era sólido” (przyp. tłum. „Wszystko, co było trwałe”) pisarz Antonio muñoz molina. Błędy, ale też i sukcesy, nie są dorobkiem wyłącznie klasy rządzącej, lecz ogółu społeczeństwa: rządu, opozycji, przedsiębiorców, związków zawodowych, dziennikarzy, intelektualistów, etc. mimo licznych przeciwności, stawiliśmy czoła trudnościom i stopniowo podnosimy się z kolan. W negowaniu tej prawdy dla własnej wygody lub z przyczyn politycznych i ideologicznych jest pewna logika wyborcza, jednak to głupota. jak przypomina hiszpański myśliciel Gabriel Albiac: „głupota szerzy się tam, gdzie zdolność do analizy zdominowana jest przez tajone pokłady agresji. Inteligencja, piękno i wysokie standardy mo- Diseño / Design: Néstor tazueco Grupo Polonia Viva Sp. z o.o. Imprenta / Druk: media regionalne Sp. z o.o. Prosta 51 00-838 Warszawa tel: (022) 46 30 700 XX wieku dochód per capita w tym kraju stanowił piątą część dochodu Szwecji i trzecią część dochodu Francji. Nawet Włochy prawie dwukrotnie przewyższały nas swoim dochodem. hiszpańska gospodarka ruszyła z opóźnieniem, ale dzięki Narodowemu Planowi rozwoju Gospodarczego z 1958 roku, a następnie dzięki otwarciu się na rynki zewnętrzne, w latach 1960-74 rozwija się w bardzo szybko, przybliżając się w ten sposób do najbogatszych krajów Europy. W latach sześćdziesiątych hiszpanię wyprzedzała, nieznacznie, tylko japonia. odrodzenie gospodarcze było możliwe przede wszystkim dzięki otwarciu się gospodarki, inwestycjom publicznym, rozwojowi infrastruktury i napływowi zagranicznych turystów. otwarcie się hiszpanii na masową turystykę przyciągnęło do kraju pokaźną sumę dewiz, którymi opłacono import kapitału, maszyn, etc., niezbędnych dla szybkiej rozbudowy infrastruktury i przemysłu. Wysokie zapotrzebowanie na siłę roboczą w przemyśle przyczyniło się do powstania wielu miejsc pracy. Wraz ze wzrostem gospodarczym znacznie poprawił się poziom życia, rozwinęła się też klasa średnia. hiszpania stopniowo z kraju rolniczego przekształciła się w kraj uprzemysłowiony i zurbanizowany, osiągając standardy bogatych państw rozwiniętych. W tamtych latach przemysł, podobnie jak sektor usług, zaczął odgrywać coraz ważniejszą rolę. Ludność, zaś, z obszarów wiejskich ruszyła do miast. González Fonseca podkreśla, że „w ten sposób hiszpania dołączyła do krajów uprzemysłowionych, zerwała z biedą i endemicznym zacofaniem gospodarczym, z którymi zmagała się do końca pierwszej połowy XX wieku, i stała się piątą największą gospodarką UE, dwunastą w skali Suscripciones / Prenumerata: [email protected] tel: (022) 312 96 11 Publicidad / Reklama: Grupo Polonia Viva Sp. z o.o. Al. jerozolimskie 99, lok.19 02-001 Warszawa [email protected] tel: (022) 312 96 11 NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página19 www.polskaviva.com globalnej. Z drugiej strony, przemiany społeczne, gospodarcze i kulturowe lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych oraz wzrost wskaźnika solaryzacji sprawiły, że hiszpania w końcu osiągnęła poziom alfabetyzacji (około 95%), jaki czołowe kraje europejskie osiągnęły trzydzieści lub nawet czterdzieści lat wcześniej”. obecnie wskaźnik alfabetyzacji wynosi prawie 99%. hiszpania jest czwartą gospodarką w UE i trzynastą na świecie. międzynarodowy Fundusz Walutowy podaje, że pod względem dochodu per capita w Europie, hiszpania z 34 899 dolarami zajmuje miejsce tuż za Francją, Wielką Brytanią, Finlandią i Włochami. od czasów, gdy hiszpania pod koniec lat 50, dzięki wdrażanemu przez technokratów związanych z opus Dei, Narodowemu Planowi rozwoju Gospodarczego, zaczęła podnosić się z zapaści gospodarczej i społecznej dzielą nas już lata. obecna hiszpania praktycznie nie przypomina już kraju, jakim była pół wieku temu. Zdaniem ekonomisty Fernando Eguidazu: „hiszpania dzisiejszych dni jest potęga gospodarczą, którą od tamtego zacofanego kraju dzieli przepaść. Dlatego jakiekolwiek porównania są równie lekkomyślne co krzywdzące”. Szybki wzrost zamożności juan Velarde, liberalny ekonomista, w jednym z wywiadów w 2009 roku mówił, że problem hiszpanii polega na tym, że „bardzo szybko się wzbogaciliśmy”, ponieważ „w ciągu ostatnich 48 lat nasze PkB zwiększyło się ośmiokrotnie”, podczas gdy PkB Stanów Zjednoczonych, w latach 1952-2000, wzrosło trzykrotnie. japonia, której PkB na przestrzeni 46 lat również wzrosło ośmiokrotnie, to jedyny kraj porównywalny z hiszpanią. W obecnych czasach hiszpania jest jednym z największych eksporte- rów w UE. Znajduje się też w pierwszej dziesiątce światowych inwestorów oraz krajów z najlepiej rozbudowaną infrastrukturą. hiszpańskie przedsiębiorstwa międzynarodowe są obecne na wszystkich kontynentach, w bardzo zróżnicowanych sektorach, a wiele małych i średnich firm z hiszpanii w obliczu kryzysu musiało się umiędzynarodowić. takie wnioski płyną z czwartego raportu Centrum Badania hiszpańskich Firm międzynarodowych (oEmE) wspieranego przez ESADE, ICEX oraz Fundację PwC, przedstawionego w lipcu bieżącego roku w Barcelonie. jak twierdzą eksperci, proces umiędzynarodowienia jest nieodwracalny – gospodarkę w hiszpanii w coraz większym stopniu budują hiszpańskie firmy międzynarodowe, a to sprzyja przedsiębiorstwom najbardziej dynamicznym. Zjawisko to jest na tyle wyraźne, że produkcja w zagranicznych oddziałach hiszpańskich firm międzynarodowych od 2007 roku przewyższa, pod względem wartości obrotu, cały eksport dóbr i usług naszego kraju. Pomimo kryzysu gospodarczego, który wybuchł w 2008 roku w Stanach Zjednoczonych, a może w pewnym stopniu dzięki niemu, hiszpańskie przedsiębiorstwa postawiły na ekspansję i umacnianie się na rynku międzynarodowym. Z każdym rokiem rosła liczba hiszpańskich firm posiadających oddziały w innych krajach, począwszy od 1 476 w 2004 roku, po 2 170 w 2008 r., aż w 2012 r. liczba spółek kontrolowanych przez hiszpański kapitał sięgnęła 2 700. obecnie na świecie istnieje około 79 000 firm międzynarodowych posiadających 790 000 oddziałów. 75% tych spółek ma swoją siedzibę w rozwiniętych krajach kapitalistycznych na półkuli północnej, a większość ich filii mieści się na Południu, w państwach rozwijających się i wschodzących. Wspomniany ra- 19 port ESADE stwierdza, że „pomimo drastycznego załamania przepływu zagranicznych inwestycji bezpośrednich od 2009 roku, oddziały hiszpańskich firm poza granicami kraju rozwijały się pomyślnie. już w 2010 roku zanotowały wzrost obrotu i wskaźników rentowności”. Zadaniem Xaviera mendoza, profesora w ESADE i dyrektora oEmE: „przepływ światowych bezpośrednich inwestycji zagranicznych skieruje się ku gospodarkom rozwijającym się, szczególnie w Azji”, co „pokazuje, jak ważne jest to, by hiszpańskie firmy zagraniczne stawiały na dewersyfikację geograficzną w krajach wschodzących również poza Ameryką Łacińską”. Z kolei Francisco javier Garzón, dyrektor generalny ICEX, uważa, że „w dzisiejszych czasach umiędzynarodowienie nie jest już jedną z możliwości stojących przed firmą, lecz koniecznością”. Doświadczenie firm międzynarodowych jest więc aktywem, które bada ICEX w ramach strategii wspierania internacjonalizacji małych i średnich przedsiębiorstw z hiszpanii. Na zagranicznych rynkach hiszpańskie firmy obecne są we wszystkich sektorach: wydobywczym, wytwórczym, maszynowym, inżynieryjnym, motoryzacyjnym, rolniczym, hodowlanym, leśniczym, rybołówstwa, budowlanym, zamówień publicznych, handlowym, energii elektrycznej, hotelarskim i turystycznym, finansowym, nieruchomości, nauki i opieki zdrowotnej, transportowym, magazynowym, etc. Ameryka Łacińska, Afryka Północna, Europa oraz kraje wschodzące Azji i oceanii to najczęstsze kierunki hiszpańskich inwestycji zagranicznych. repsol, Gas Natural, Endesa, Iberdrola, Unión Fenosa, telefónica, Amadeus, BBVA, Grupo Santander, La Caixa, Ferrovial, Acciona, ACS, FCC, ohL, Acerinox, Aguas de Barcelona, CAF, Indra, Inditex, mapfre, Nh hoteles, Prisa, Prosegur, Sol meliá, talgo, Grupo Antolín y Pronovias to tylko niektóre z wielkich hiszpańskich przedsiębiorstw międzynarodowych. Nowa rzeczywistość osiem lat temu, w jednym z opracowań królewskiego Instytutu Elcano, brytyjski badacz William Chislett napisał: „gdyby przed piętnastoma laty ktoś powiedział, że dziś hiszpańskie firmy będą obsługiwały największą sieć telefonii komórkowej w Wielkiej Brytanii (o2), trzy linie londyńskiego metra oraz główne lotniska w tym kraju (włącznie z heathrow), że przejmą jeden z najważniejszych banków hipotecznych (Abbey) i jedno przedsiębiorstwo energetyczne (ScottishPower), że sektor bankowy Ameryki Łacińskiej zostanie zdominowany przez dwa największe hiszpańskie banki albo że Inditex stanie się drugim największym sprzedawcą detalicznym odzieży pod względem liczby sklepów – nikt nie traktowałby tych słów poważnie, uznając je za dobry żart”. Chislett nie żartował. opisał jedynie nową pozycję hiszpanii, która mimo kryzysu, umocniła się. W 2015 roku Inditex został pierwszą międzynarodową firmą odzieżową na świecie. Wzorem innych państw rozwiniętych, spadek obrotów na hiszpańskim rynku w oczywisty sposób spowodował odpływ dużych, średnich i małych przedsiębiorstw poza granice kraju. jednak warto zauważyć, że internacjonalizacja hiszpańskich przedsiębiorstw to proces, który rozpoczął się nieco ponad trzydzieści lat temu i który będzie postępował. Na przykład, sprzedaż grupy ACS za granicą wyniosła 85% całości obrotu, w sektorze budowlanym wartość ta stanowi 95%. Podobnie sytuacja wygląda w dużych firmach takich jak ohL, Sacyr czy FCC. Nikogo nie powinno więc dziwić, że to właśnie hiszpańskie przedsiębiorstwa poszerzają kanał Panamski, budują linię AVE łączącą medinę z mekką, metro w rijadzie (Arabia Saudyjska), trasę kolejową między Shatin i Central Link w hongkongu (Chiny) oraz w rosji, autostrady i drogi krajowe w Polsce oraz rozbudowują czwarty terminal lotniska Los Angeles World (USA). Wielka Brytania, Portugalia, Włochy, Belgia, Polska, turcja, Peru, maroko, Algieria, katar, Indie, mozambik, Brazylia, Chile, meksyk, Argentyna, Angola czy republika Zielonego Przylądka to przykłady krajów, gdzie prężnie działają międzynarodowe firmy hiszpańskie. Przedsiębiorstwa energii elektrycznej, banki, firmy budowlane, spółki inżynieryjne i inżynierii cywilnej odgrywają role pierwszoplanowe. Wizerunek kraju W tej sytuacji warto zauważyć, że nowa rzeczywistość gospodarcza, społeczna i polityczna w hiszpanii – z naszej winy – za granicą jest prawie nieznana. Władze publiczne i osoby prywatne w ostatnich latach poczyniły jednak wielkie starania, aby obraz naszego kraju na zewnątrz był lepszy. Dzięki nim „marca España” rośnie w siłę, mimo opozycji ze strony skrajnych nacjonalistów oraz reakcyjnego sektora hiszpańskiej lewicy wraz z popierającymi ją mediami. Winy nie ponosi za to Francja, która mimo zmagań z powolnym procesem głębokiego załamania gospodarczego, społecznego, kulturowego i politycznego, potrafi odpowiednio zareklamować swoją markę. Podobnie Włochy – kraj niestabilny politycznie, niejednolity społecznie i terytorialnie, o wiele bardziej skorumpowany niż hiszpania – nie przepuszczają okazji, by promować swój wizerunek dynamicznego państwa w rozkwicie. Winnymi lub przynajmniej odpowiedzialnymi za ten stan rzeczy są przede wszystkim hiszpanie. hiszpania to kraj szukający wizerunku, który nie przezwyciężył jeszcze swych kompleksów z przeszłości. obraz hiszpanii nowoczesnej, postępowej, pluralistycznej, demokratycznej i otwartej na świat trzeba dopiero stworzyć. Przyspieszona ewolucja, jaką przeżyła hiszpania w drugiej poło- wie XX wieku, po długich latach marazmu, zacofania gospodarczego, biedy, odizolowania, reżimów dyktatorskich, przewrotów wojskowych i wojen domowych, nie znajduje swego obicia w aktualnym obrazie hiszpanii poza naszymi granicami. Stereotypowe skojarzenia ze słońcem, plażą, bykami i flamenco przysłaniają imponujące autostrady, szybkobieżne pociągi, bogatą i zróżnicowaną kuchnię czy tolerancję i szacunek społeczeństwa wobec kontrowersyjnych w innych krajach tematów, jak choćby małżeństwa osób tej samej płci lub kwestia imigrantów. hiszpańska piłka nożna, dzięki drużynom m.in. realu madryt czy Barçy, jest jednym z nielicznych hiszpańskich walorów, które nie dały się pochłonąć przez negatywne schematy. julio Cerviño, profesor Uniwersytetu karola III w madrycie, uważa, że obraz hiszpanii „rażąco nie odpowiada rzeczywistości gospodarczej i socjokulturowej”. Nie chodzi o to, by zaprzeczać istnieniu problemów, które wciąż dotykają nasz kraj, jak np. bardzo wysoki wskaźnik bezrobocia – ponad 22%, dramatyczna sytuacja braku zatrudnienia dla ludzi młodych, niska produktywność i innowacyjność gospodarki, zaniedbania w sferze prac badawczo-rozwojowych, korupcja, pogarszający się stan systemu oświaty czy nierówności społeczne. Dostrzec nasze problemy, a następnie szukać sposobów ich rozwiązania to najlepsze, co powinniśmy zrobić, my jako społeczeństwo, nie tylko rząd i partie polityczne. jednak czym innym jest chwycić byka za rogi i przeprowadzić potrzebne hiszpanii reformy strukturalne, czym innym zaś poddawać się moralnej chłoście w przekonaniu, że nasz kraj jest już skończony. Skończeni na pewno są łowiący ryby w mętnej wodzie opiniotwórcy-oportuniści, którzy publicznie rozpowiadają o naszym kraju wierutne bzdury. hiszpania to silny kraj, który czterdzieści lat temu przeszedł wrażliwy proces transformacji ustrojowej, która przyniosła nam demokrację, konstytucję dla wszystkich obywateli oraz system parlamentarny – niedoskonały, lecz pozwalający nam wznieść się ponad dawne konflikty. Społeczeństwo przeszło głęboką przemianę. jest niezwykle prężne, w większości solidarne, liberalne i tolerancyjne. Zdołało pokonać wiele trudności, ujarzmić prawicowy i lewicowy ekstremizm oraz położyć kres terroryzmowi baskijskiej EtA. Nie możemy spocząć na laurach ani pogrążyć się w absurdach rujnującego pesymizmu. od nas zależy, czy rozważnie zmierzymy się z rzeczywistością, aby czynić ją lepszą, czy też zaczniemy się cofać. I źle by się stało, gdybyśmy, decydując się na konieczny dla naszego kraju proces przemian i reform, zapomnieli, że przez ostatnie dziesięciolecia jesteśmy świadkami historii sukcesu. (*) Artykuł ten ukazał się w madryckiej gazecie internetowej Atalayar entre dos orillas. NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:34Página20 GAStroNomíA 20 POLSKAVIVA.COM @polskaviva Artkitchen: el arte en la cocina Artkitchen celebra cada martes el ‘Burger Day’ con un 35% de descuento entre las 17:00 y las 22:00. ArtkItChEN We wtorki Artkitchen obchodzi „Dzień Hamburgera” ze zniżką 35% między 17:00 a 22:00. VArSoVIA. El restaurante Artkitchen en la calle Domaniewska 34A, en los bajos del edificio Ambassador de la capital polaca, presenta a sus clientes una atrevida apuesta gastronómica que fusiona el arte en la cocina y el vino en un entorno incomparable. Y ya ultima su oferta para ofrecer a empresas y particulares un servicio de alta categoría durante las celebraciones navideñas. Comienza a estar más cerca una de las fechas más importantes del año, las Navidades. Por ello Artkitchen quiere invitar tanto a particulares como empresas a celebrar estos encuentros y momentos especiales, siempre motivo de celebracion. “Personalizamos cada una de las ofertas hasta el más mínimo detalle. Contamos con un servicio de alta categoría, un equipo de cocina que hará que no quieran dejar de degustar nuestos platos”, aseguran desde la dirección del local. Además, el restaurante pondrá a disposición de sus clientes Dj, grupos de musica, pantallas y muchas cosas más, como un aparcamiento gratuito. Artkitchen cambia como las estaciones del año en un premeditado esfuerzo por reinventarse continuamente. En El día de la ‘Paella Española’ son los viernes de 17:00 a 22:00. ArtkItChEN „Dni Hiszpańskiej Paelli” w piątki od 17:00 do 22:00. agosto se presentó una nueva carta, llena de sorpresas, con paella española, croquetas de jamón, gambas al ajillo, carrilleras... Además, todos los martes se celebrá el ”burger day” con un 35% descuento entre las 17:00-22:00 y los viernes el ”spanish paella” para dos o más personas con dos copas de vino por persona de regalo desde las 17:00 hasta las 22:00. Nueva línea de catering otra de las novedades que trae el otoño en Artkitchen es la creación de una nueva línea de servicio de catering para poder atender todas las necesidades de sus clientes. Artkic h e n C At E r I N G o f r e c e u n servicio completo para ‘coffee breaks’, reuniones de empresa, fiestas privadas... siempre con gran profesionalidad. Artkitchen: el arte en la cocina VArSoVIA. El restaurante Artkitchen en la calle Domaniewska 34A, en los bajos del edificio Ambassador de la capital polaca, presenta a sus clientes una atrevida apuesta gastronómica que fusiona el arte en la cocina y el vino en un entorno incomparable. Y ya última su oferta para ofrecer a empresas y particulares un servicio de alta categoría durante las celebraciones navideñas. Comienza a estar más cerca una de las fechas mas importantes del año, las Navidades. Por ello Artkitchen quiere invitar tanto a particulares como empresas a celebrar estos encuentros y momentos especiales, siempre motivo de celebracion. “Personalizamos cada una de las ofertas hasta el más mínimo detalle. Contamos con un servicio de alta categoría, un equipo de coci- POLSKAVIVA presentó una nueva carta, llena de sorpresas, con paella española, croquetas de jamón, gambas al ajillo, carrilleras... Además, todos los martes se celebrá el ”burger day” con un 35% descuento entre las 17:00-22:00 y los viernes el ”spanish paella” para dos o más personas con dos copas de vino por persona de regalo desde las 17:00 hasta las 22:00. na que hará que no quieran dejar de degustar nuestos platos”, aseguran desde la dirección del local. Además, el restaurante pondrá a disposición de sus clientes Dj, grupos de musica, pantallas y muchas cosas más, como un aparcamiento gratuito. Artkitchen cambia como las estaciones del año en un premeditado esfuerzo por reinventarse continuamente. En agosto se Nueva línea de catering otra de las novedades que trae el otoño en Artkitchen es la creación de una nueva línea de servicio de catering para poder atender todas las necesidades de sus clientes. Artkichen CAtrErING ofrece un servicio completo para ‘cofee breaks’, reuniones de empresa, fiestas privadas... siempre con gran profesionalidad. POLSKAVIVA NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:35Página21 NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:35Página22 GAStroNomIA Un barszcz muy sofisticado POLSKAVIVA.COM 22 PALmA DE mALLorCA. La remolacha es una de esas verduras que actualmente se encuentran en el mercado todo el año. Y que quizás no levante pasiones a pesar de su sugerente e intenso color morado. Es tremendamente versátil, dado que se puede utilizar en ensaladas, batidos, como guarnición de carnes o pescados y por supuesto como sopa. En Polonia tenemos la versión fría: choldnik, con remolacha, leche agria, rábanos, pepino y eneldo, más propia de los meses estivales; y la versión caliente y más conocida: el barszcz, que se presenta en diferentes versiones, con las “orejitas” rellenas, sin carne para las fiestas, con crema agria y así multitud de variantes. Desde Polska Viva, para encarar la llegada del frío con ganas y opulencia vamos a ofrecer una versión muy sofisticada del barszcz, una receta sencilla y contundente que combina sabores tan polacos como la remolacha propiamente y las setas deshidratadas con la intensidad del foie-gras y la textura de un huevo de codorniz escalfado. La receta está concebida para 4 o 5 raciones: @polskaviva SOPA 4 remolachas 2 zanahorias 1 cebolla 1 hoja de laurel Pimienta negra 1l. fondo de setas Sal SETAS 200gr de setas de chopo frescas o 50gr setas polacas deshidratadas Aceite de oliva de graduación baja (un chorrito) y sal HUEVO ESCALFADO 4 huevos de codorniz Vinagre (un chorrito) Agua Sal OTROS 50gr. foie Aceite verde 4 hojitas de “honny Cress” Sopa Sofreír la cebolla picada y añadir la zanahoria a dados, laurel, pimienta negra, mantener durante 10 minutos a fuego suave, añadir la remolacha a trozos y después de 5 minutos más añadir el fondo de setas (se puede hacer simplemente infusionando secas deshidratadas en agua durante unos 30 minutos). Cocer durante unos 40 minutos hasta que la remolacha esté hecha. triturar bien y pasar por un colador fino o una estameña. Setas Las setas de chopo tienen un tamaño adecuado para saltear, si se utilizan otro tipo conviene picarlas pensando que serán consumidas en la sopa. Se saltean entonces en un chorrito de aceite de oliva a fuego muy fuerte y se colocan en el centro del plato. Zupa Podsmażamy posiekaną cebulę, dodajemy pokrojoną w kostkę marchew, liść laurowy oraz pieprz czarny. trzymamy 10 minut na małym ogniu, wrzucamy pokrojone buraki, a po 5 minutach dolewamy wywar z grzybów (który możemy przygotować, gotując suszone grzyby w wodzie ok. 30 minut). Gotujemy ok. 40 minut, aż buraki będą gotowe. Dokładnie siekamy i przelewamy przez drobne sitko lub gazę. Grzyby Grzyby spod topoli mają odpowiedni rozmiar do smażenia. jeżeli mamy inne grzyby, najlepiej jest je pokroić, pamiętając, że podane będą w zupie. Podsmażamy na odrobinie oliwy na bardzo dużym ogniu i umieszczamy na środku talerza. Huevos Escalfar los huevos en agua salada con vinagre durante unos segundos (a gusto de cada cual). Servicio Se coloca el huevo sobre la setas, se esparcen unas virutas de foie mi-cuit (para lograr las lascas de foie, se pone en el congelador unos minutos y se lamina con un cuchillo sobre el plato) se moja con el aceite verde y se decora con la hojita de “honny Cress”. Se presenta al comensal de esta manera y se sirve la sopa de remolacha muy caliente. Wyszukana wersja barszczu WArSZAWA. Burak to warzywo, które dostaniemy na targu przez cały rok. mimo sugestywnego intensywnego koloru nie wzbudza raczej większych emocji. jest za to szalenie praktyczny, ponieważ można go użyć w sałatkach, koktajlach, jako garnirunek do mięsa i ryb oraz oczywiście w zupie. W Polsce mamy wersję na zimno: chłodnik z burakami, kwaśnym mlekiem, rzodkiewkami, ogórkiem i koperkiem – typową dla miesięcy letnich. jest także bardziej popularna wersja na ciepło – barszcz przyrządzany na wiele sposobów: z uszkami, w czasie świąt bez mięsa, ze śmietaną i tak dalej, i tak dalej. Abyśmy ochoczo i z pełnymi żołądkami mogli stawić czoła nadchodzącym mrozom, Polska Viva przygotowała wykwintny przepis na barszcz – recepturę prostą acz sycącą, łączącą polskie smaki zawarte w samym buraku oraz suszonych grzybach z intensywnym foie-gras i przepiórczym jajkiem w koszulce. Przepis przewidziany jest na 4 lub 5 porcji: ZUPA 4 buraki 2 marchewki 1 cebula 1 liść laurowy Pieprz czarny 1 litr wywaru z grzybów Sól GRZYBY 200 g świeżych grzybów spod topoli 50 g polskich suszonych grzybów oliwa z oliwek o niskiej kwasowości (strumyczek) i sól JAJKO W KOSZULCE 4 przepiórcze jaja ocet (strumyczek) Woda i sól INNE 50 g foie-gras Zielona oliwa 4 listki kiełków „honny Cress” Jajka Przez chwilę (wedle uznania) gotujemy jajka w słonej wodzie z octem. PEDRO GAREA (cocinero español) Serwowanie kładziemy jajko na grzybach, dorzucamy parę kawałków foie mi-cuit (aby nadać im odpowiedni kształt, umieszczamy na kilka minut foie w zamrażalniku, a następnie kroimy na talerzu w plasterki), nawilżamy zieloną oliwą i przybieramy listkiem „honny Cress”. tak przyrządzone podajemy do stołu, barszcz serwujemy na gorąco. (tekst przetłumaczony z języka hiszpańskiego) NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:35Página23 AGENDA www.polskaviva.com Festivales / estiwale Międzynarodowy Festiwal Jazz Jamboree Festival internacional de Jazz Jamboree 3-7/12/2015. Warszawa jazz jamboree to jeden z większych i najstarszych festiwali jazzowych w Europie odbywający się w Warszawie. Pierwszy festiwal warszawski, nazwany jazz'58, odbył się we wrześniu 1958 roku w klubie Stodoła, a niektóre koncerty również w krakowie. Wtedy też Leopold tyrmand wymyślił obowiązującą do dziś nazwę. jazz jamboree szybko dołączył do najważniejszych festiwali europejskich. W trakcie 50 dotychczasowych edycji na festiwalowej estradzie gościły największe gwiazdy światowego jazzu. Wśród najsłynniejszych wymienić trzeba Duke'a Ellingtona, milesa Davisa, theloniousa monka, Dizzy'ego Gillespiego, Dave'a Brubecka, Benny Goodmana, Wyntona marsalisa, the manhattan transfer, Bobby'ego mcFerrina, raya Charlesa, keitha jarretta, Chicka Coreę, herbiego hancocka, michaela Petruccianiego. Jazz Jamboree es uno de los festivales de jazz más grandes y más antiguos de Europa, que se celebra en Varsovia. El primer festival llamado Jazz’58 tuvo lugar en septiembre 1958 en el club Stodoła en Varsovia aunque algunos conciertos se organizaron también en Cracovia. Fue entonces cuando Leopold Tyrmand dió el nombre al festival, que funciona hasta hoy en día. Jazz Jamboree rápidamente llegó a ser uno de los festivales europeos más importantes. Durante 50 años por la escena del festival tocaron los mejores artistas del jazz mundial. Entre los más famosos hay que mencionar a Duke Ellington, Miles Davis, Thelonious Monk, Dizzy Gillespi, Dave Brubeck, Benny Goodman, Wynton Marsalis, The Manhattan Transfer, Bobby McFerrin, Ray Charles, Keith Jarrett, Chick Corea, Herbie Hancock, Michael Petrucciani. 15. Międzynarodowy Festiwal Filmowy ‘Watch Docs’ 15º Festival de cine internacional ‘Watch Docs’ 4-10/12/2015. Warszawa (wstęp wolny - entrada gratuita) WAtCh DoCS to w chwili obecnej jedna z dwóch największych na świecie imprez filmowych poświęconych prawom człowieka prezentujących filmy dokumentalne, w których zaangażowanie na rzecz praw jednostki łączy się ze sztuką filmową. każdego roku na festiwalu pokazywanych jest blisko sto światowej klasy filmów, które w Polsce ogląda łącznie ponad 70.000 widzów. WAtCh DoCS jest również najstarszym festiwalem filmów dokumentalnych organizowanym w Warszawie – pierwsza edycja festiwalu odbyła się w 2001 roku. WAtCh DoCS to festiwal, na którym co roku można obejrzeć kilkadziesiąt premierowych pokazów i uczestniczyć w kilkunastu spotkaniach ze światowej 23 sławy dokumentalistami. to tu swoje polskie premiery miały nowe filmy takich twórców, jak: Errol morris, raymond Depardon, kim Longinotto, Avi mograbi czy Alex Gibney. WAtCh DoCS to spotkania i dyskusje panelowe z udziałem ekspertów, obrońców praw człowieka, publicystów i polityków. Watch Docs es actualmente uno de los dos mayores eventos cinematográficos sobre el tema de los Derechos Humanos y presenta documentales en los que se unen el arte cinematográfico y el trabajo a favor de las personas. Cada año en el festival presenta casi 100 películas de fama mundial contando con 70 000 espectadores en Polonia. Watch Docs es también el festival de documentales más antiguo de Varsovia -la primera edición se celebró en el año 2001-. Durante este festival se puede ver decenas de estrenos y participar en varios encuentros con documentalistas de fama mundial. En Watch Docs se estrenaron películas de autores como Errol Morris, Raymond Depardon, Kim Longinotto, Avi Mograbi czy Alex Gibney. Además, Watch Docs ofrece también varias mesas redondas con la participación de expertos, defensores de los derechos humanos, publicistas y políticos. Conciertos / Koncerty BOKKA 26/11/2015 klub Stodoła, Warszawa Mika Urbaniak recital 28/11/2015 Bielańska Scena kameralna, Warszawa WOJTEK MAZOLEWSKI QUINTET 28/11/2015 PkiN Sala ratuszowa, Warszawa Wodewil '' Cud Mniemany,czyli Krakowiacy i Górale '' w wyk. Panstwowego Zespołu Ludowego Piesni i Tanca im.T.Sygietynskiego ''MAZOWSZE'' 29/11/2015 Ice kraków Congress Centre, kraków Urszula Dudziak 03/12/2015 muzeum historii Żydów Polskich, Warszawa The Best of Grupa MoCarta 03/12/2015 Nowohuckie Centrum kultury w krakowie, kraków AKURAT, KONIEC ŚWIATA 05/12/2015 Sala Gotycka - Stary klasztor, Wrocław Strachy na Lachy 05/12/2015 klub kwadrat, kraków Dajemy Radość Dzieciom Mikołajki 2015 06/12/2015 klub Stodoła, Warszawa Piotr Bukartyk 06/12/2015 klub hybrydy, Warszawa Melody Gardot 09/12/2015 hala torwar, Warszawa Editors 11/12/2015 hala mtP 2, Poznań BezGwaru: GABA KULKA SOLO 13/12/2015 klub Gwarek, kraków Marek Dyjak - koncert z premierowym materiałem 18/12/2015 Blue Note jazz Club, Poznań Aga Zaryan - Christmas Song 19/12/2015 teatr muzyczny roma, Warszawa Ferias / Targi TT WARSAW 2015 - Międzynarodowe Targi Turystyczne TTWARSAW 2015- Feria Internacional de Turismo Centrum targowo-kongresowe mt Polska, ul. marsa 56c, Warszawa (26-28/11/2015) CAVALIADA 2015 - Targi sprzętu jeździeckiego CAVALIADA 2015- Feria Equina tereny targowe mtP, ul. Głogowska 14, Poznań (10-13/12/2015) NOVIEMBRE.qxp_FEBRERO.qxd24/11/159:35Página24