Fredy E Wubben - Fonds Kwadraat
Transcripción
Fredy E Wubben - Fonds Kwadraat
Fredy E Wubben Sculptures Fredy E Wubben Sculptures Fredy E Wubben Sculptures Homo bulla est Erasmus We are such stuff as dreams are made of Shakespeare, The Tempest Act IV Scene I ‘Ben ik hier echt op aarde of droom ik dat ik er ben?’ dacht ik met een schok als kind van 7 jaar op een zinderend hete dag. Verwondering over ons bestaan is mijn drijfveer. ‘Am I really here on earth or am I only dreaming?’ I thought in a state of shock, when I was 7 years old on a very hot shimmering day. My source of inspiration is wondering about human existence. ‘¿Estoy aquí en la tierra o sólo estoy soñando?’ pensé, en un estado de chock, un día de calor abrasador, cuando sólo tenía 7 años. Mi fuente de inspiración es el pensar en la existencia humana. Fredy E Wubben Inleiding Gather ye rosebuds while ye may, Old Time is still a-flying: And this same flower that smiles today Tomorrow will be dying. 1 De weg In dit boek kijken we met Fredy E Wubben terug op een rijk leven als kunstenaar. Wie haar oeuvre in zijn geheel beschouwt, ziet tekeningen, monumentale sculpturen naast kleine objecten, schilderijen in combinatie met een sjabloon techniek, reliëfs, en ten slotte series werken in glas, al dan niet in combinatie met brons. Geen discipline liet zij ongemoeid, al moet duidelijk zijn dat ruimtelijk werken haar hoofdrichting is. Door aan heel veel disciplines te ruiken en haar ervaringen in te zetten in het maken van beelden is haar werk heel beweeglijk en veelzijdig geworden. Ze bewandelde uiteindelijk de weg van abstractie naar figuratie en van concentratie op de taal van materialen naar een meer verhalende en filosofische invalshoek. Put ze in Beeld voor een Bruid (1989) vooral betekenis uit de ruimtelijke beweging van materialen die onderling licht contrasteren; dertig jaar later legt ze een glanzende bronzen Ophelia naakt in een blauw glazen waterstroom. Denkende handen Door haar hele oeuvre heen loopt de lijn van de zorgvuldigheid. Ieder werk van Fredy E Wubben is een diepgaand onderzoek naar een optimale werking van de gekozen uitgangspunten. Idee en materiaal zijn daarbij gelijkwaardig. Ze start haar observaties op schaal van het model door er mee te spelen en het te manipuleren. Ooit beschreef ze hoe ze probeerde de vorm van een druppel te vatten door de kraan op een kiertje open te zetten en vallende druppel na vallende druppel na te kijken tot haar ogen pijn deden. Ze beschreef hoe ze lantaarnpalen vergeleek om tot de juiste maat voor een beeld te komen. Ze probeert altijd de eigenschappen van een materiaal, dat ze wil gaan gebruiken, optimaal te leren kennen en te benutten. Al oogt haar voltooide werk vaak vederlicht en schetsmatig, soms bijna zelfs ‘spontaan’, in werkelijkheid krijgt het toeval weinig kans. Ze heeft een soort denkende en ziende handen die vanuit een modelletje een hele wereld aan werking kunnen voortoveren. Van materiaal naar verhaal In de eerste periode van haar ontwikkeling als beeldhouwer brengt ze hoofdzakelijk materiaal tot spreken. Dat doet ze door er mee in de ruimte te tekenen en alleen waar dat echt nodig is volumes te maken. In 1983 maakt ze een beeld voor een school in Amsterdam dat bestaat uit twee bogen die op het hoogste punt in repen worden gesneden en gedeeltelijk teruggebogen. De bogen reflecteren de boogramen in de architectuur van de school en het daar voor aangelegd plaveisel. Ze sluit met deze keus aan op de lijnen in de omgeving en haalt op een sterke manier de spanning in het materiaal zelf naar buiten. In 2000 ontwikkelt ze voor de gemeente Wormerland een beeld voor het stadhuis, gebouwd door Alberts & Van Huut Architecten. Een bureau dat organisch bouwen propageert en massale publieke gebouwen maakt, waarin natuur letterlijk naar binnen wordt gezogen. Fredy E Wubben maakt voor de plek een Ritmische sculpturale tekening, die het aardse gebouw op uiterst verfijnde wijze van buiten naar binnen doordringt. Ook hier doorklieft een zwierige stalen lijn de lucht. Maar er is meer. De gevouwen stalen repen die ze gebruikt, krijgen een groen patina. Ze worden gecompleteerd met glazen opkrullende schilden die op de uiteinden van de sprieten liggen. 6 7 voor de gemeente Binnenmaas. Daarnaast maakt ze kleinere objecten in gegoten glas en brons; grappige acrobatische figuren en hoofden en profiel, die luchtig tegen elkaar en de wereld lijken te babbelen. Ze gebruikt voor haar beeld weer weliswaar haast niets anders dan de natuurlijke spreektaal van de materialen. Maar desondanks slaagt ze er in zowel aan flora als aan fauna te refereren en in de geest van Alberts & Van Huut letterlijk natuur binnen te halen. Haar beeld vormt een contrapunt ten opzichte van de aardse rots van baksteen die het gebouw uitmaakt en geeft het geheel een lichte, zelfs spirituele klank. Zo voltrekt zich langzaam de omslag naar onverbloemde figuratie. In Zwolle plaatst ze een drijvend beeld in de gracht. Zeven geometrische vormen omsluiten zeven hoofden met een keur aan hoofddeksels, die verwijzen naar verschillende maatschappelijke standen en beroepen. Een kroon is natuurlijk de top. Een papieren muts, zo een die je op je verjaardag opzet als je ook eens in het middelpunt wilt staan, vormt de lachwekkende tegenpool daarvan. Hier krijgt haar werk een maatschappelijke dimensie. Ze verhaalt van macht en onmacht, van Herren und Sklavenmoral, en toont hoe ieder zijn plek houdt binnen de voorgeschreven vorm. Sacra conversazione Dan komt het moment waarop Fredy E Wubben zich meer en meer thema’s uit de geschiedenis en de mythologie eigen maakt. Figuren uit de wereldliteratuur duiken op, bestaande mythen en metaforen worden ingeschakeld om haar persoonlijke verhaal te vertellen. We spraken al over de ongelukkige Ophelia. Haar geest begeeft het als haar geliefde Hamlet per ongeluk haar vader vermoordt en vervolgens vertrekt zonder haar zijn liefde te bekennen. Ten slotte verdrinkt ze op raadselachtige wijze in een ondiep stroompje. Stromen Wie nu het oeuvre in zijn geheel overziet, moet opmerken dat het werken met glas de laatste grote vernieuwingsbeweging in zette. De symboliek ervan lijkt perfect samen te vallen met de thema’s die ze wil aansnijden: transformatie, kwetsbaarheid en eeuwigheid. Langzaam sluipt het materiaal binnen in grote beelden, waarin het motief van transitie aan de orde is, of waarin soms ook letterlijk naar de aanwezigheid van water wordt verwezen, zoals in een monumentaal werk De verbeelding van John Everett Millais uit 1852 van de verdronkene in een heldere bosbeek, staat velen in het geheugen gegrift. Daar gaat het jonge meisje, haar leven in de knop gebroken. Fredy E Wubben verbeeldt het aangrijpend door de hulpeloze Ophelia in een blauw glazen waterbel te leggen. Haar nieuwe lijn concentreert zich op de aloude thema’s van de vergankelijkheid, de ontoereikendheid en de vergeefsheid van de dingen. Homo bulla Een zeepbel uit je bellenblaas blazen, was dat geen heerlijke bezigheid? De bel langzaam te zien ontsnappen aan de ring en zijn perfecte vorm zien aannemen in de lucht? Dan het wonder van het violet en het iriserende groen tot je door te laten dringen, vlak voor die schoonheid ergens in de hoogte moest knappen? De zeepbellen in glas van Fredy E Wubben vereeuwigen het wonder, terwijl ze symbolisch aanhaken bij een vanitas thematiek die al van vóór onze jaartelling dateert. De Romeinse geleerde Varro (116 -27 AD) opent zijn boek over de landbouw met de regel quod, ut dicitur, si est homo bulla, eo magis senex; want, zoals men zegt, de mens is een zeepbel, en zeker de oude mens. Varro’s intellectuele zaad wordt geoogst door Erasmus en verbeeldt in de kunst van de zestiende eeuw tot aan vandaag. Fredy E Wubben geeft haar serie Homo bulla een heel bijzondere vorm. In het centrum van de uitgebalanceerde tere bellen bevinden zich kleine bronzen figuurtjes. Ruw gekneed, als zijn ze zo maar even als een schetsje bedoeld; een eerste aanzet tot de wording van een beeld. Een enkele keer zijn de figuren schrijnend eenzaam. Ze bewegen zich kruipend en tastend langs de bodem van het leven. Er zijn ook groepen mensen die elkaar vastpakken en er is een bel met een vrijend paar. Zo verbeeldt Fredy E Wubben dat het je wenden tot elkaar - het samenscholen - een van de voor de hand liggende middelen is om de condition humaine het hoofd te bieden. Want al te gemakkelijk leert ons het feit dat de mens en het leven zeepbellen zijn, dat niets er toe doet. Omnia Vanitas; alles is ijdel. Maar toch. Juist in het hart van dat besef trekt men naar elkaar toe en ontstaat tegenmacht. Onze fragiliteit gaat gepaard aan kracht, aan het vermogen tot creatie. Een tweede serie waarin zij glas met brons combineert heeft betrekking op landschappen. Met een kleurrijk uitstulpende glazen vorm op een bronzen plaat suggereert zij binnen het beperkte formaat van het beeld een enorme weidsheid en ruimte. In het uitgestrekte landschap staan figuren, naakt, en thematisch betrokken op sagen en mythen. Bacchus slaapt zijn roes uit, de Drie Gratieën tonen hun schoonheden en Adam rust in de schaduw van een boom. De verwantschap tussen de hier in brons geschetste figuren en de impressionistische beeldhouwkunst is groot. De figuurtjes lijken zich, aangetast door het snel verdwijnende licht, vast te klampen aan een materiële verschijning, die ze hoe dan ook zullen moeten opgeven. Haar laatste werken zoeken naar het wonderlijke moment waarop leven ontstaat. Semillas de la vida en el agua bestaat uit een liggende glazen vorm waarin zich stroomlijnen aftekenen. Op de ‘lippen’ van de vorm ligt een bel, bezaaid met vormen die doen denken aan het begin van alle leven. Het is een beeld dat de gedachten leidt naar het raadsel van het ontkiemen, dat op zo’n onnavolgbare manier zijn eigen momenten kiest. Fredy E Wubben neemt de fundamentele vluchtigheid van mensen mee in werken die in hun lichtheid bekoren en vervoeren. In dezelfde taal stelt ze de vraag naar de eeuwige vernieuwing. Er is een lange weg afgelegd in dit kunstenaarschap. Het punt waarop ze staat, mag wellicht het eindpunt zijn. Maar niemand belet ons te verlangen naar een nieuwe fase in dit prachtige oeuvre. Want deze schoonheid is zeldzaam. Ans van Berkum Kunsthistoricus 1 F. Eisius, gravure van H. Glozuis, 1594 Introduction Gather ye rosebuds while ye may, Old Time is still a-flying: And this same flower that smiles today Tomorrow will be dying. 1 The road In this book, we reflect on Fredy E Wubben’s rich life as an artist. Anyone who examines her complete works sees drawings, monumental sculptures next to small objects, paintings in combination with a stencilling technique, reliefs, and finally a series of work made in glass, either on its own, or in combination with bronze. She has not left a discipline unexplored; although it must be said that creating three-dimensional works of art is her specialty. By trying out different techniques and using them to create sculptures, her work has become very lively and versatile. Eventually she took the route from abstraction to figuration and, instead of simply concentrating on the language of materials, she began creating from a more narrative and philosophical perspective. In Beeld van een Bruid (1989) she particularly draws meaning from the three-dimensional movement of material, which brings out the contrast in light. Twenty years later, she places a shiny bronze Ophelia naked in a blue glass stream of water. Thinking hands Throughout her entire oeuvre there is a line of precision. Each of her works is the result of a penetrating inquiry into the optimal effects of the chosen material and principles of the idea. She starts her observations with a scale model of the design, playing with it and manipulating it. She described once how she tried to grasp the shape of a droplet by opening the faucet a little and watching every falling drop of water until her eyes hurt. She has described comparing lampposts to arrive at the right scale for one of her monumental sculptures. Thoroughly understanding the qualities of the materials she is going to use, in order to utilize them best, is an essential part of her process. Even though her work often looks light as a feather and schematic, sometimes almost spontaneous, the truth is that she leaves nothing to chance. It is as though her hands can literally think and see to conjure up an entire world of effects from a design. From material to a story In her early development as a sculptress she mainly concentrated on giving the actual material expression. She did this by drawing to create space and only when necessary making solid shapes. In 1983, she created for a school in Amsterdam a sculpture that consists of two arches, which are cut into strips and partly bent backwards at their highest point. The arches reflect the slanted corner windows in the architecture and the semicircular pavement of the school. Her composition synchronises with the lines in the vicinity and, in a strong way, brings out the tension in the material itself. In 2000, she developed a sculpture for the city hall of Wormerland. The city hall was build by Alberts & Van Huut Architecten, a firm that promotes organic architecture and constructs public buildings designed to involve nature. For this location, Fredy E Wubben made Ritmische sculpturale tekening, a work that accesses the building in an extremely refine way. With this sculpture, a graceful steel line cleaves the air; its folded steel straps are given a green patina and completed with curling glass shields at the ends of the blades. Here, she uses no more than the natural language of the material and yet succeeds in referring to flora, as well as fauna and bringing Nature into the lines of Alberts & Van Huut’s architecture. Her sculpture forms a counterpoint to the earthy elevations of brick, which form the building and gives the whole a light, even spiritual harmony. So, slowly a change from plain figuration developed. In Zwolle, she places a floating sculpture in the canal. Seven geometric shapes surround seven heads with a selection of headwear. They refer to different ranks, social classes and positions of power. The crown is of course the highest. A paper hat, one that you might put on at a birthday party if you wanted to be the centre of attention for once, is the amusing opposite; the lowest. This is where her work has a social dimension. She tells of power and impotence, of Herren und Sklavenmoral, and shows how people stay in their place within the specific configuration of their society. Streaming and Flowing Considering her art in entirety reveals that working with glass has inspired the latest great innovation. The symbolism of this material seems to correspond perfectly with the meanings and mysteries of the topics she wants to explore: transformation, vulnerability, transience and eternity. Slowly, glass 8 9 has crept into her larger sculptures, in which transition is a subject under discussion. Sometimes Fredy E Wubben literally refers to the presence of water in her sculptures, like she did in the monumental sculpture for the city of Binnenmaas. In addition, she composes smaller bronze objects in poured glass, delightful, acrobatic figures and heads en profil that seem to chat lightheartedly to each other and to the world. Then comes the period when Fredy makes herself more and more familiar with themes in history and mythology. Characters from world literature appear, myths and metaphors are used to tell her personal story. We have already referred to the unfortunate Ophelia, whose spirit is broken when Hamlet, her loved one, accidentally murders her father and then leaves without confessing his love to her. Mysteriously, she drowns in a shallow stream. The image of the drowned Ophelia by John Everett Millais from 1852 is familiar to many people: the young girl, her life ended when it had only just begun. Fredy E Wubben grippingly interprets the tragedy by placing the hapless Ophelia in a blue glass bubble. Her new line concentrates on ancient themes of the mortal, inadequate and fragile nature of things. Homo bulla Blowing soap bubbles enchants everyone: seeing the bubble slowly escape from the pipe and take its perfect shape in the air. Letting the magical colours of violet and iridescent green dawn on you, before the bubble bursts somewhere high in the sky. Fredy’s bubbles made of glass capture this wonder, while continuing a vanitas theme that goes back to early art history. The Roman scholar Varro (116 – 27 BC) begins his book about agriculture with the line quod, ut dicitur, si est homo bulla, eo magis senex; for if, as they say, man is a bubble, all the more so is an old man. Varro’s intellectual seed is harvested by Erasmus and, later, depicted in art from the Sixteenth century up to the present day. Fredy E Wubben gives her series Homo bulla a very special form. In the centre of the balanced, insubstantial bubbles are miniature bronze figures. Roughly moulded, as though they are meant to be mere sketches; indicating the origin of a sculpture. In some of her works, the figures are harrowing lonely as they seem to move, crawling and groping along the bottom of life. In other bubbles, there are groups of people embracing each other and, in one bubble, a couple is making love. This is how Fredy E Wubben depicts that turning to each other and finding strength is the way to face up to tribulation. Homo bulla – Massa Circumstance can teach us all too easily that man and life are soap bubbles; that nothing matters. Omnia Vanitas; All is vanity. However, when people start to realize this and call on each other, a polarity to the negative philosophy is formed. Our fragility hides great strength and the power and ability to create. A second series of sculptures, in which glass is combined with bronze, refers to landscapes. Within the restricted size of the sculpture, Fredy E Wubben succeeds in suggesting an enormous grandness and space through a colourful, bulging glass form on a bronze plate. Figures stand, naked, in the extensive landscape and evoke legend and myth. Bacchus sleeps off his hangover, the Three Graces display their beauty, Adam rests in the shadow of a tree. There is a strong affinity between the bronze figures and the impressionistic sculpture. The figures, affected by the fast disappearing light, seem to strive to hold on to a material appearance that they will inevitably have to relinquish. Her final works are in search of the miraculous moment when life begins. Semillas de la vida en el agua portrays a supine glass figure on which flowing lines are depicted. On the ‘lips’ of the form lies a bubble that is filled with forms that symbolize the beginning of all life. It is a sculpture that makes people think about the mystery of origin that chooses its own moments in such an inimitable way. Fredy E Wubben uses the fundamental transience of mankind in her sculptures to charm and carry the lightness of her art. In the same language, she poses the question of eternal renewal. She has unremittingly developed as a great modern artist and we can celebrate that this magnificent oeuvre is far from ended, because such beauty is exceptional. Ans van Berkum Art historian 1 F. Eisius, the engraving of H. Glozuis, 1594 Introducción Gather ye rosebuds while ye may, Old Time is still a-flying: And this same flower that smiles today Tomorrow will be dying. 1 El camino En este libro, miramos hacia atrás con Fredy E Wubben para descubrir la vida de una verdadera artista. Quienes están mirando sus obras como un todo, ven los dibujos, objetos pequeños, junto a las monumentales esculturas, pinturas con una plantilla técnica, relieves, y, finalmente, la serie de obras en vidrio, combinadas o no con el bronce. No tiene una sola disciplina, aunque es evidente que su trabajo en tres dimensiones es su meta principal. Sus obras se han vuelto muy móvil y versátil gracias a la diversidad de sus disciplinas. Finalmente se alejó de la abstracción hacia la figuración, y la concentración sobre el lenguaje de los materiales en una perspectiva más narrativa y filosófica. En su obra Beeld voor een bruid (1989), ella extrae el significado del movimiento espacial de los materiales que tienen menos contraste y treinta años más tarde, utiliza una Ophelia desnuda de bronce brillante dentro de un río de cristal de agua azul. Manos creativas Su obra entera está hecha con esmero. Cada obra de Fredy E Wubben es una investigación exhaustiva de un funcionamiento óptimo de los supuestos elegidos. Tanto la idea de su obra y los materiales usados tienen la misma importancia. Ella comienza sus observaciones sobre el modelo a escala, para jugar y manipular. Una vez ella describió cómo descubrió la forma de una gota poniendo un grifo casi cerrado y mirando las gotas que caían hasta que sintió dolor en sus ojos. En otra ocasión, comparó diferentes postes de luz para obtener el tamaño adecuado para una imagen. Ella siempre trata de conocer las propiedades del material que quiere utilizar. Aunque todas sus obras parecen ligeras y esquemáticas, a veces incluso casi espontáneas, en realidad la casualidad tiene pocas posibilidades dentro de su obra. Sus manos, pensantes y videntes, crean y modelan todo un mundo que parece mágico. Desde el material hasta la historia En el primer período de su desarrollo como escultora el material toma vida. Lo hace para dibujar en el espacio y sólo cuando sea estrictamente necesario, crea volúmenes. En 1983 creó una escultura para una escuela en Ámsterdam, que consta de dos arcos que en el punto más alto se cortan en las tiras y están parcialmente dobladas. Las curvas reflejan las ventanas del arco en la arquitectura de la escuela y el propio pavimento. Se cierra con esta elección de las líneas en la zona y trae de una manera fuerte la tensión en el material por sí mismo. En el año 2000, desarrolló para el Municipio Wormerland una escultura para el Ayuntamiento, construido por los arquitectos Alberts & Van Huut. Estos arquitectos promueven la construcción orgánica y crean sólidos edificios públicos, en donde la naturaleza, literalmente, penetra en el interior. Fredy E Wubben crea para este lugar un Ritmische sculpturale tekening, que penetra al edificio terrestre de una manera altamente sofisticada desde fuera hasta dentro. En el interior del edificio podemos también encontrar una línea de acero recortada por el aire de una forma elegante. Pero hay más. Las barras de acero plegadas que usa, recibe una pátina de color verde. Están completadas con unas pantallas rizadas de cristal en los extremos de las briznas. Otra vez, ella utiliza para su imagen casi nada más que el lenguaje natural de los materiales. Pero no obstante, ella logra de referir a tanto flora y fauna y, en el espíritu de Alberts & Van Huut, literalmente de absorber la naturaleza. Su imagen es un contrapunto con respecto a la roca terrestre de ladrillo del edificio y da al conjunto un sonido ligero e incluso espiritual. Verdaderamente sin rodeos se produce lentamente la transición a la figuración. En la ciudad de Zwolle ella coloca una imagen flotante en el canal. Siete formas geométricas que encierran siete cabezas con una variedad de sombreros que simbolizan las diferentes clases sociales y ocupaciones. Naturalmente, una corona está en la parte superior. Un gorro de papel, de igual manera que se pone en los cumpleaños, como cuando quieres estar en el centro, forma un contraste ridículo. En esta obra, su trabajo adquiere una dimensión social. Es una historia de poder e impotencia, lo mismo que en Herren und Sklavenmoral, y muestra cómo cada uno mantiene su lugar en la forma prescrita. Flujos Alguien que pueda abarcar toda su obra con sólo una mirada, hay que decirle que el inicio de sus obras con el vidrio es el último movimiento de renovación. El simbolismo de lo mismo parece coincidir perfectamente con los temas que ella quiere abordar: la transformación, la vulnerabilidad y la eternidad. Poco a poco penetra el material dentro de las esculturas monumentales, donde el motivo de la transición fue planteado, o que a veces, literalmente, fue referido a la presencia del agua cómo en su obra monumental del Municipio de Binnenmaas. 10 11 También ella hace objetos más pequeños de vidrio y de bronce fundido, figuras acrobáticas y graciosas y cabezas de perfil, que parecen balbucear unos contra otros y el mundo. Más tarde, Fredy se familiariza más y más con temas de la historia y de la mitología. Surgen figuras de la literatura mundial, mitos existentes y metáforas que son utilizadas para contar su propia historia personal. Ya hemos hablado acerca de la desgraciada Ophelia. Su espíritu se muere cuando su amado Hamlet mata accidentalmente a su padre y luego la deja sin confesarla su amor. Finalmente y misteriosamente, se ahoga en un arroyo poco profundo. La imaginación de John Everett Millais en 1852 de la ahogada en un claro arroyo en el bosque, quedó grabada en la memoria de mucha gente. Esa es la niña, que perdió su vida dentro del capullo. Fredy E Wubben nos conmueve con la representación de esta imagen de la indefensa Ophelia en una burbuja de agua azul de cristal. Su nueva línea se centra en los temas tradicionales de la transitoriedad, la insuficiencia y la futilidad de las cosas. Homo bulla Soplar burbujas de jabón, ¿no era un juego muy divertido? Mirar como la burbuja lentamente escapa del anillo y ver como toma su forma perfecta en el cielo. Entonces, observar la maravilla del color violeta y del verde iridiscente de suma belleza, antes de romperse en lo alto. Las burbujas de jabón en vidrio de Fredy E Wubben inmortalizan esta maravilla, mientras que simbólicamente conecta con un tema de la vanidad que se remonta antes de nuestra era. El erudito romano Varrón (116 -27 a.C.) abre su libro sobre la agricultura con el dicho quod, ut dicitur, si est homo bulla, eo magis senex, porque, como dicen, el hombre es una burbuja de jabón, y, en particular, el hombre viejo. La semilla intelectual de Varrón es cosechada por Erasmus, que refleja el arte del siglo XVI hasta hoy. Fredy E Wubben da a la serie Homo bulla una forma muy especial. En el centro de las delicadas y equilibradas burbujas se encuentran las pequeñas figuras de bronce. Moldeadas rústicamente, como si sólo fuesen un bosquejo; un primer paso hacia el devenir de una escultura. En ocasiones, las figuras están terriblemente aisladas. Se mueven arrastrándose y palpando en el fondo de la vida. También hay grupos de personas que se abrazan entre si y existe una burbuja con una pareja haciendo el amor. De esta manera, Fredy E Wubben imagina que el abrazarse o agarrase entre si y el agruparse, son medios evidentes para hacer frente a la condición humana. Con demasiada facilidad nos enseña que el hombre y la vida humana son burbujas de jabón, que nada importan. Omnia Vanitas, todo es vanidad. Pero aún así. Precisamente en el centro de esta idea nos reúne y es la causa de la lucha contra el poder. Nuestra fragilidad va acompañada de la fuerza y la capacidad de crear. En una segunda serie abarca paisajes combinando el vidrio con el bronce. Con una protuberancia de vidrio de colores sobre una placa de bronce, con un tamaño limitado en la zona de la imagen nos da la sensación de una gran extensión. En el paisaje extenso hay figuras desnudas, y relacionadas con el tema de las leyendas y mitos. Baco duerme su borrachera, las Tres Gracias muestran sus bellezas y Adán descansa a la sombra de un árbol. La relación entre las figuras que se describen aquí de bronce, y del arte impresionista es muy grande. Las figuras parecen afectadas por la luz desapareciendo rápidamente, aferrándose a una apariencia física, que de todos modos tienen que abandonar. Sus trabajos más recientes buscan el momento milagroso cuando se crea la vida. Semillas de la vida en el agua es una forma de cristal que está tendida, en la que emanan líneas onduladas. Sobre los “labios” de esta forma está una burbuja, sembrada con formas que recuerdan los comienzos de la vida. Es una imagen que nos hace pensar al misterio de la germinación, que elige sus propios momentos de una forma inimitable. En sus obras el artista toma la volatilidad fundamental de las personas, que con su ligereza, alegran y maravillan. En el mismo lenguaje se pregunta por la juventud eterna. Hemos recorrido un largo camino a través del panorama de esta artista. En este momento, podría ser el final. Pero nadie nos impide desear una nueva fase en esta magnífica obra. Ya que esta es de una belleza extraordinaria. Ans van Berkum Historiadora de arte 1 F. Eisius, el grabado de H. Glozuis, 1594 Beeld voor een bruid 12 Óvulos en el agua 13 Semillas de la vida en el agua 14 Ophelia IV 15 Ophelia III 16 This page: Homo bulla - Zwanger Homo bulla - Kruipende vrouw Next page: Homo bulla - Body body 17 18 Homo bulla - Vrijend paartje 19 Zonder titel Zonder titel 20 Nachtlandschap 21 Primavera 22 23 Het werk van Fredy E Wubben symboliseert de kwetsbaarheid van de mens Het spel tussen schijn en werkelijkheid en de contrastwerking tussen figuratie en abstractie zijn voor Fredy E Wubben belangrijke uitgangspunten in haar beeldend werk. Zachte, flexibele materialen als karton en textiel worden in de beelden omgezet in harde en ontoegankelijke materialen als brons en ijzer zonder dat het uiterlijk wordt veranderd. Veel van haar werken doen zich voor als levende organismen, hoewel nooit letterlijk een gebaar of lichaam is afgebeeld. Tegenstellingen binnen een sculptuur, zowel wat materiaal als vorm betreft, zijn haar werk altijd blijven beheersen. Nu eens was de uitkomst een licht sculpturaal gebaar, dan weer een stevige markering van een plek. De uiterlijke verschijningsvorm van haar beelden is in hoge mate afhankelijk van de context: de plek, de situatie en de historie. In opdrachtsituaties reageert Fredy E Wubben op een plek en moet een beeld communiceren met de omringende architectuur of het landschap. In het vrije werk communiceert het werk met zichzelf of de beschouwer. Fredy E Wubben gebruikt uiteenlopende materialen als staal, brons en glas om haar werk gestalte te geven. Haar vroege werken kunnen gerangschikt worden onder de geometrische abstractie. Maar mede onder invloed van Carel Visser, met wie zij samen een workshop leidde op de Vrije Academie in Den Haag, kregen haar beelden een wat luchtiger karakter en werden combinaties van meerdere materialen gebruikt. Sculpturale gebaren is een passende aanduiding voor de beelden eind jaren tachtig / begin jaren negentig. Dat werd in 1991 mooi Gestolde energie beschreven in de publicatie E-Motions (Ans van Berkum), waarin de nadruk werd gelegd op het spel tussen schijn en werkelijkheid en de contrastwerking tussen figuratie en abstractie. Een van de eerste monumentale beelden waarin glas werd toegepast, was in 1994 de sculptuur Element water langs de A7 bij Wognum. Drie glazen druppelvormen bevestigd aan een golvende, roestvrijstalen buisconstructie. Het beeld geeft uitdrukking aan het element water (stroming, beweging), symboliseert de doorgaande beweging van het land naar het water en geeft tevens de fusie van drie gemeenten aan. In 1997 realiseerde Fredy E Wubben voor de gemeente Binnenmaas het monumentale beeld Ode aan het water waarin water eveneens een belangrijke rol speelt. Het beeld, waarin een bronzen urn wordt doorsneden door stromend water (in de vorm van glas), refereert aan de Romeinse nederzetting die daar vanwege het water eeuwen geleden al was. In 2000 werd bij het gemeentehuis van Wormerland een Ritmische sculpturale tekening van geschilderd staal geplaatst die zich als een slanke vorm afzet tegen het aardse gebouw. De stalen lijn herhaalt zich binnen en doorklieft het gebouw om te eindigen in een glazen druppel, alsof een slang de architectuur heeft doorbroken en in het gebouw is gestold. Ook in twee andere ontwerpen komt water als bron van alle leven optimaal tot uitdrukking. In 1999 ontwierp Fredy E Wubben voor de woonwijk De Strijp in de gemeente Rijswijk een regenboog als symbool voor geluk en voorspoed. Het uit staal en glas opgebouwde beeld verwijst in lijnvoering en wisselende kleurtonen naar het ritme van de verdwijnende kassen in het gebied rond Rijswijk en het breken van het licht op het glas. In het ontwerp Ode aan het hemelwater voor de gemeente Nunspeet (2008) stond een op handen gedragen regenboog als eerbetoon aan het hemelwater centraal. Glas Vanaf het eind van de jaren negentig werkt Fredy E Wubben met gegoten glas. In heldere doorschijnende vormen worden monochrome kleuraccenten aangebracht, die enerzijds de contouren en vormen versterken, anderzijds het gevoelsleven benadrukken en zelfs een zekere mate van erotiek tot uitdrukking brengen. De beelden symboliseren de betrekkelijkheid van het bestaan, maar tevens het doorgaan en doorgeven van leven, het stromen en verplaatsen. Het vloeien, de eigenheid van glas en water, gebruikt ze regelmatig in beelden waarin een gestolde beweging tot uitdrukking wordt gebracht. Veel gebruikte thema’s zijn de kwetsbaarheid van de mens en alle vormstadia van water en de natuur, waarin het landschap een belangrijke rol speelt. In kleine glazen beelden als Viaje a pie (2000) reist een hoofd op een voet. Viajero (2000) is een reiziger die zich naar andere oorden verplaatst. Viaje a pie In Conversazione (1999) zijn twee hoofden met elkaar in gesprek en in Homo bulla I (2005) zit een mens gevangen in zijn eigen luchtbel. De hoofdvorm is in het werk van Fredy E Wubben een steeds terugkerend element: het hoofd als boegbeeld van de mens, de samenballing van kennis, macht, geluk, emotie, leed en onvermogen, de samenvoeging van het rationele en het emotionele, van interactie en communicatie. Naakt in landschap I (2004) is een bronzen vrouw tegen een kleurrijke geblazen glasbel en Geboorte van een landschap (2007) is een geblazen glasbel op een plat bronzen vlak dat de vorm heeft van een meer. De kleurrijke geblazen objecten benadrukken het natuurlijke proces van het vloeien van het hete materiaal (glas en brons), maar brengen ook impliciet de natuurkrachten van Spanje, waar zij een groot deel van het jaar verblijft, tot uitdrukking. De gestolde vorm van het geblazen glas wordt met dezelfde beweging doorgezet in het brons, waarbij de bronzen vorm duidelijk zichtbaar uit de vloeiende substantie is ontstaan. 24 Homo bulla In een recente serie werken ontstond de definitieve vorm door een aantal op elkaar gestapelde geblazen zeepbellen hun eigen balans te laten vinden. Het enige dat hier telt is de etherische luchtigheid en compositie. De mens is een lucht(zeep)bel: gedenk de schoonheid en vergankelijkheid van het bestaan. Ook met deze werken verwijst Fredy E Wubben naar de vergankelijkheid van het leven – Homo bulla. De luchtbel is een vergankelijkheidssymbool dat al te zien was op 17e eeuwse vanitas-schilderijen en -gravures. Het leven is een zeepbel wordt veelal verbeeld door bellen blazende jongetjes, zoals in het schilderij Toneel van de wereld / Het leven van de mens (ca. 1665) van Jan Steen (1626-1679), de gravure Quis evadet? / Homo bulla (1594) van Hendrick 25 Goltzius (1558-1617) en de paneelschildering Bellen blazende jongen (1663) van Frans van Mieris (1635-1681). In de eeuwen daarna kwamen zeep- en luchtbellen, ballonnen en opblaasvormen in allerlei varianten voor. Bekend zijn de schilderijen van René Daniëls (1950) onder de titel Salle Pacifique, een drietal werken uit 1984 waarop boven zee zwevende bollen eruitzien als zeepbellen waarin vensters worden weerspiegeld. In deze werken wordt de zee als binnenruimte en het interieur als landschap weergegeven. Tot de recente werken behoren onder meer de Hohlwelten (1999), polyester bollen waarin futuristisch meubilair lijkt te zweven, van de Duitse Dorothee Golz. Maar ook het Flying Greenhouse (2008), een uit polyester bollen opgebouwde woonruimte van de Argentijnse architect Tomas Saraceno (1973) die in 2008 te zien was op de tentoonstelling Grandeur in Park Sonsbeek. Saraceno doet al jaren onderzoek naar de mogelijkheid om met behulp van ballonachtige constructies over de hele aardbol vrij verkeer van goederen en personen mogelijk te maken. Voorlopige climax is het werk Semillas de la vida en el agua / Zaden van het leven in het water, een eivorm die uit het water komt en de mystiek van het ontstaan van leven in zich verbergt. Een beeld dat verwijst naar het leven in de zee (ééncelligen), maar ook naar het leven in z’n algemeenheid. In dit sleutelwerk worden alle ingrediënten van het werk van Fredy E Wubben samengebald: leven, vloeien, water, beweging en mens. En daar heeft ze geen grote beelden voor nodig. Naakt in landschap Piet Augustijn, conservator hedendaagse kunst, Gorcums Museum, Gorinchem, Nederland - Jan Steen, Toneel v an de wereld / Het leven van de mens, ca. 1665; olieverf op doek; 68,2 x 82 cm. Collectie Mauritshuis Den Haag. - Hendrick Goltzius, Quis evadet? / Homo bulla, 1594; gravure; 21 x 15 cm. - Frans van Mieris, Bellen blazende jongen, 1663; olieverf op paneel; 25,5 x 19 cm. Collectie Mauritshuis Den Haag. - René Daniëls, Salle Pacifique, 1984; aquarel en potlood op papier, 24 x 34 cm. Collectie Stichting René Daniëls, Eindhoven. - René Daniëls, Salle Pacifique, 1984 ; olieverf op doek ; 90 x 120 cm. Particuliere collectie. - René Daniëls, Salle Pacifique-Illusie, 1984 ; olieverf op doek ; 150 x 200 cm. Collectie Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam. The work of Fredy E Wubben symbolizes the vulnerability of mankind For Fredy E Wubben the game between pretence, or appearance and reality and the contrast between figuration and abstraction are important basic principles of her sculptures. Soft, flexible materials, like corrugated cardboard and fabric, are transmuted into hard, impenetrable metals such as bronze and iron without changing appearance. Much of her work resembles living organism, though a gesture or a body is never depicted literally. Contrasts between different materials and forms have always dominated her work. The outcome could be a light, sculptural gesture, or a strong indication of a position. The appearance of her sculptures is to a great extent dependent on the context: the location, the situation and the history. With every commission, Fredy E Wubben examines the location and the sculpture has to communicate with the surrounding architecture, or the landscape. Her private work communicates both with itself and with the onlooker. For her art works Fredy E Wubben now uses diverse media, such as steel, bronze and glass. Her early work can be classed as geometrical abstraction; but partly through the influence of Carel Visser, with whom she gave a workshop at the Free Academy in The Hague in the Netherlands, the character of her work became more casual and she started using combinations of these different materials. Sculpturale Gebaren, gives a good indication of Fredy’s works during the late Eighties and early Nineties. In 1991, in the publication E-motions, Ans van Berkum wrote a good description of this sculpt, in which the game between façade and reality, and the contrast between figuration and abstraction were emphasized. The sculpture, Element Water (1994), next to the freeway A7 near the city of Wognum in the Netherlands, is one of the first monumental sculptures in which glass was used. Three glass teardrop forms were attached to a stainless steel construction made of pipes in the shape of an undulating form. The sculpture expresses the element water and symbolizes the eternal movement of the land towards the water. It also indicates the fusion of three communities. In 1997, Fredy E Wubben made the monumental sculpture, Ode To Water, for the city of Binnenmaas, in which water again plays an important role. The sculpture of a bronze urn being sliced by streaming water represented in glass, refers to the Roman settlement situated there centuries ago for the local water supply. In 2000, Ritmische Sculpturale Tekening in painted steel was placed outside the city hall of Wormerland. The slender form of the sculpture reacts against the earthy build- ing. The steel line repeats itself inside and cuts through the building, ending in a glass teardrop form. It looks as though a snake has slipped through the architecture and solidified in the building. Water as the source of all life was also symbolized in two designs. In 1999, Fredy E Wubben designed a rainbow as a symbol of luck and prosperity for the city of Rijswijk. The sculpture is made from steel and glass: this representing through her lines and varying colours the rhythm of the disappearing greenhouses in the area around Rijswijk and the refraction of light on the glass. A rainbow supported by two hands was the central point of the other design Ode aan het Hemelwater for the city of Nunspeet (2008) and was meant as a tribute to rain. Glass Fredy E Wubben has been working with poured glass since the late Nineties. Monochrome colour accents are applied in bright transparent shapes. On the one hand, these colour accents strengthen outlines and forms, on the other hand they emphasize inner life and even express eroticism to a certain extent. The sculptures symbolize the transience of existence, but also the perpetual coursing on of life. Flowing, a characteristic movement of glass and water is often used by Fredy E Wubben in sculptures portraying this motion in solid form. A frequently used theme is the vulnerability of mankind expressed through the movement of water and through Nature, in which the landscape plays an important role.In small sculptures made of glass, such as Viaje a pie (2000), a head is travelling on a foot. Viajero (2000) is a traveller, always moving on to different places. In Conversazione (1999), two heads are having a conversation and in Homo bulla I (2005) a human being is caught in his own air bubble. Bellen blazende jongen 1663 Frans van Mieris The head represents mankind, the concentration of knowledge, power, happiness, emotion, suffering and powerlessness, the combination of rationalization and emotion, of interaction and communication; so, the shape of a head is a continuous and multiangled factor. Naakt In Landschap I (2004) is a bronze woman leaning against a colourful blown glass bubble and Geboorte van een Landschap (2007) is a blown glass bubble on a flat bronze surface in the shape of a lake. The colourful blown objects emphasize the natural process of flowing hot material (glass and bronze), but also implicitly express the forces of nature in Spain, where she spends much of the year. The solidified shape of the blown glass continues with the same movement in bronze, in which it is obvious that the bronze shape is an echo of the flowing substance. Homo bulla In a recent series of works, the eventual shape came into being by letting a couple of stacked blown soap bubbles find their own balance. The only thing that matters here is the ethereal lightness of the composition. Man’s existence is seen to be as beautiful and ephemeral as a bubble. With these works Fredy E Wubben also refers to the transience of life – Homo bulla. The bubble as a symbol of transience has already been seen on vanitas paintings and engravings from the 17th century. Life as a soap bubble is usually depicted by small boys blowing bubbles, as in the painting Toneel Van De Wereld, Het Leven Van De Mens (approx. 1665) by Jan Steen (1626 – 1679), the engraving Quis Evadet? Homo bulla (1594) by Hendrick Goltziuz (1558 – 1617) and the panel painting Bellen blazende jongen (1663) by Frans van Mieris (1635 – 1681). In later centuries, soap and air bubbles, balloons and inflatable shapes appeared in all kinds of art forms, such as René Daniëls three paintings, Salle Pacifique (1948), German Dorothee Golz’s Hohlwelten (1999) and the architect Tomas Saraceno’s The Flying Greenhouse (2008), which was shown at the exposition Grandeur at Park Sonsbeek in 2008. The most recent important highlight in Fredy E Wubben’s sculpture is the work Semillas de la vida en el agua (2009), in which an egg shape rises from the water implicitly holding and hiding the mystery of the existence of life within itself. This statue refers to the beginnings of life through the single-celled organisms of the ocean, but also to life in general. In this work all the ingredients of Fredy E Wubben’s art are combined; life, flowing, water, movement and mankind. For that, she does not need to create large statues. Piet Augustijn Curator contemporary art, Gorcums Museum, Gorinchem, The Netherlands 26 27 Las obras de Fredy E Wubben simboliza la fragilidad del ser humano de los años noventa. En 1991 en la publicación E-motions (Ans van Berkum), podemos ver descrito maravillosamente como se acentúa el juego entre la apariencia y la para el municipio de Binnenmaas la estatua monumental Ode aan het water (oda para el agua) en la que el agua juega también un papel importante. La escultura de una urna Para Fredy E Wubben, el juego entre la apariencia y la realidad y el efecto de contraste entre la figuración y la abstracción son principios importantes en su trabajo expresivo. Materiales suaves y flexibles como el cartón y los textiles se convierten en sus esculturas en materiales duros y de difícil acceso, como el bronce y el hierro, sin que el aspecto haya cambiado. Muchas de sus obras aparecen como organismos vivos, aunque nunca se representa literalmente un gesto o un cuerpo. Los contrastes dentro de una escultura, tanto el material, como la forma, siempre dominan y quedan en su obra. Alguna vez, el resultado fue un ligero gesto escultórico y otras veces enmarca fuertemente un lugar. La apariencia exterior de sus esculturas depende del contexto es decir, el lugar, la situación y la historia. Cuando es contratada para llevar a cabo una obra, Fredy E Wubben se inspira con el lugar y su escultura tiene que tener una comunicación con la arquitectura del entorno o el paisaje. En sus esculturas que no son de encargo, hace que la obra se comunique con ella misma o con el espectador. Fredy E Wubben utiliza diferentes materiales como el acero, el bronce y el cristal para dar forma a su obra. Sus primeras obras pueden clasificarse dentro de la abstracción geométrica, pero también influenciada por Carel Visser, con quien co-dirigió un taller en la Vrije Academie en La Haya, sus esculturas reciben un estilo más ligero y son combinaciones de distintos materiales. Sculpturele gebaren (los gestos esculturales) es un nombre apropiado para las esculturas de finales de los años ochenta y principios realidad y el efecto de contraste entre la figuración y la abstracción. Una de las primeras esculturas monumentales en las que se utilizó el vidrio, fue en 1994 en la escultura Element water (el elemento de agua) junto a la autopista A7 cerca de Wognum. Tres formas de gotas de agua en vidrio están conectadas a un tubo de acero inoxidable de forma ondulada. La escultura expresa el elemento de agua (flujo, movimiento), simbolizando el movimiento continuo de la tierra al agua y también muestra la fusión de tres municipios. En 1997, Wubben realizó Geboorte van een landschap de bronce que es cortada por un chorro de agua (en forma de cristal), se refiere a la historia de que por la existencia del agua se establecieron los antepasados romanos en ese lugar. Desde el año 2000 se puede ver al lado del Ayuntamiento de Wormerland la escultura Ritmische sculpturale tekening (un dibujo rítmico escultural) de acero pintado, que se revela como una forma delgada frente al edificio de tierra. La línea de acero se repite dentro y corta el edificio, y termina Homo bulla en una gota de vidrio, como si una serpiente hubiese roto la arquitectura, y se hubiera solidificado en el interior del edificio. En otros dos diseños (bocetos) expresa el agua como fuente de toda vida. Fredy E Wubben diseñó en 1999 para el municipio de Rijswijk un arco iris como símbolo de felicidad y prosperidad. La escultura construida en acero y vidrio nos muestra su forma y sus diferentes tonos de color al ritmo de la desaparición de las casas de cristal alrededor de Rijswijk, y refracta la luz en el cristal. En el diseño Ode aan het hemelwater (Oda a la lluvia) del municipio de Nunspeet (2008), consiste en un arco iris, sujetado por dos manos como homenaje a la lluvia. Es una reciente serie de obras que su forma final nació de apilar unas burbujas sopladas para encontrar sus propios equilibrios. Lo único que cuenta es la ligereza etérea y la composición. El hombre es una burbuja de aire y jabón: Recuerda la belleza y la fugacidad de la vida. Fredy E Wubben en su obra Homo bulla también se refiere a la fugacidad de la vida. Vidrio Desde finales de los noventa, Fredy E Wubben trabaja con el vidrio fundido. En formas transparentes son aplicados acentos monocromos, que por una parte mejoran los contornos y formas y por otra acentúan las emociones e incluso expresan un cierto grado de erotismo. Las esculturas no sólo simbolizan la relatividad de la existencia, sino también la continuación y la entrega de la vida, el fluir y el movimiento. El flujo se caracteriza por el cristal y el agua, ella le utiliza con frecuencia para esculturas, en las que quiere expresar un movimiento solidificado. Temas usados a menudo son la vulnerabilidad de la forma humana y todas las fases de agua y la naturaleza, en la que el paisaje desempeña un papel importante. En las esculturas pequeñas de vidrio Viaje a pie (2000) viaja una cabeza en un pie, Viajero (2000) es un viajero que se traslada a otros lugares, en Conversazione (1999) dos cabezas están discutiendo y Homo Bulla I (2005) un hombre está atrapado en su propia burbuja. En las obras de Fredy E Wubben, la forma principal es un elemento recurrente: Flying Greenhouse 2008 Tomas Saraceno la cabeza, como el mascarón de proa de los seres humanos, la acumulación de conocimiento, poder, alegría, emoción, sufrimiento e incapacidad, la fusión de lo racional y lo emocional, de interacción y comunicación. Naakt in landschap I (2004) (Desnudo en el paisaje) es una mujer de bronce contra una burbuja vistosa de vidrio soplado, y (nacimiento de un paisaje) una burbuja de vidrio soplada sobre una superficie plana de bronce en forma de un lago. Los objetos coloridos de soplado acentúan el proceso natural del flujo del material caliente (vidrio y bronce), pero también implícitamente llevan las fuerzas naturales de expresión de España, donde Fredy E Wubben vive una gran parte del año. La forma solidificada de vidrio soplado ha continuado con el mismo movimiento en el bronce, en el cual es claramente visible que la forma del bronce ha nacido de la sustancia liquida. 28 29 tructuras en forma de globo para posibilitar en todo el mundo la libre circulación de mercancías y de personas. El clímax preliminar es la obra Semillas de la vida en el agua (2009), una forma ovoide, que viene del agua y esconde el misterio del origen de la vida. Una imagen que no sólo se refiere a la vida marina (protozoos), sino también a la vida en general. En esta obra clave, todos los ingredientes como la vida, el flujo, el agua, el movimiento y el ser humano son unidos en las obras de Fredy E Wubben. Y por ello no necesita de esculturas de gran tamaño. Piet Augustijn Conservador del Arte Contemporáneo del Museo de Gorcum, Gorinchem, Holanda La burbuja es un símbolo de la mortalidad ‘que ya se observó en el siglo XVII en pinturas y grabados de vanidades. La vida es una burbuja y suele ser representada por niños soplando burbujas, como en la pintura Toneel van de wereld / Het leven van de Mens (el teatro del mundo / la vida del hombre) (ca. 1665) de Jan Steen (1626-1679), el grabado Quis evadet? / Homo bulla (1594) por Hendrick Goltzius (1558-1617) y la pintura sobre tabla Bellen blazende jongen (niño soplando burbujas) (1663) de Frans van Mieris (1635-1681). En los siglos venideros las burbujas de jabón, globos y formas inflables aparecieron en muchas variantes. Conocidos son los cuadros de René Daniels (1950) bajo el título Salle Pacifique, tres obras de 1984, en donde las burbujas de jabón flotan sobre el mar y parecen burbujas en las que se reflejan ventanas. En esta obra, el mar es reflejado como el espacio interior y el interior como el paisaje. Entre las obras recientes incluyen los Hohlwelten (mundos huecos) (1999), bolas de poliéster en donde muebles futuristas parecen flotar, de la alemana Dorothee Golz. Pero también, la Flying Greenhouse (2008), una vivienda construida de unas bolas de poliéster del arquitecto argentino Tomas Saraceno (1973), que se exhibió en 2008 en la exposición Grandeur en Park Sonsbeek (Países Bajos). Hace años, Saraceno estuvo investigando sobre la utilización de las esNúcleo creciendo 30 Left: Naakt in het landschap - Bacchus Right: Naakt in het landschap - Adam 31 Left: Naakt in het landschap - Drie gratiën Right: Naakt in het landschap - Liggend naakt 32 Stilleven 33 Zwarte boom 34 Noet above Geb 35 Esta noche hay baile 36 Dancing cloud II 37 Encuentro Maxima glas De Vereniging van Vrienden van Modern Glas heeft in samenwerking met Royal Leerdam Crystal een wedstrijd uitgeschreven voor een ontwerp van een drinkglas, geïnspireerd op Prinses Maxima. De jury bestaande uit Richard Price, Liz Swinburne en Arnout Visser heeft gekozen voor het ontwerp van Fredy E Wubben. Maxima als inspiratiebron bij het ontwerpen betekende voor Fredy E Wubben: Temperament, passie voor dans, warmte en levendigheid. Maxima glass The Association of Friends of Modern Glass in collaboration with Royal Leerdam Crystal organized a competition for a design of a drinking glass, inspired by Princess Maxima. The jury, consisting of Richard Price, Liz Swinburne and Arnout Visser, chose Fredy E Wubben’s design as the winner. The Maxima inspiration for the design meant temperament, passion for dance, warmth and vibrancy to Fredy E Wubben. Copa de Maxima Asociación de Amigos de Cristal Moderno en cooperación con Royal Leerdam Cristal ha convocado un concurso para seleccionar el mejor diseño de una copa de cristal inspirada en la Princesa Máxima. El jurado, formado por Richard Price, Liz Swinburne y Arnout Visser, han elegido el diseño presentado por Fredy E Wubben. Máxima como fuente de inspiración significaba para Fredy: temperamento, pasión, calor, vivacidad y pasión por la danza. 38 39 Opdrachten Commissions Encargos 42 Gemeente Wormerland Ritmische sculpturale tekening 43 Gemeente Wormerland Ritmische sculpturale tekening 44 Gemeente Amsterdam (ZO) Bogen in relatie met de architectuur 45 Gemeente Amsterdam (ZO) Bogen in relatie met de architectuur 46 Gemeente Zwolle Herren- und Sklaven Moral 47 Gemeente Zwolle Herren- und Sklaven Moral Atelierimpressie Het ontstaan van een druppel Druppels zou ik nodig hebben voor het nieuwe ontwerp van een monumentaal beeld. Maar hoe zagen ze er uit? Met de kraan op een kiertje, bestudeerde ik elke druppel, die steeds weer te snel viel. Pats uit elkaar, weer had ik er geen vat op. Ik bestudeerde een nieuwe druppel. Onderaan de kraan hangend om de telkens opnieuw vallende druppels te observeren, zag ik een seconde lang de druppel in het licht glimmen, niet rond, niet ovaal, vormeloos? De vorm was weer weg. Een volgende kondigde zich aan, ja zo ziet hij er uit... weg. Mijn nek werd pijnlijk en mijn ogen vermoeid. Een nieuwe druppel spatte glanzend alweer te snel uiteen. Ik gaf het op. De werkelijke vorm, hoe ik het exact zou moeten maken, was nog niet helder. De doffe druppels van klei lagen op mijn werktafel naast minuscule snippertjes papier. Voorzichtig bewoog ik de snippertjes over de foto’s van de bewuste plek. Drie kunstenaars waren uitgenodigd door de gemeente Wognum en werden ontvangen door de gemeenteambtenaar en de kunstcommissie om geïnformeerd te worden over de geschiedenis van de plek, waar het sculptuur zou moeten komen. Die plek, daar zou een emotie teweeg gebracht kunnen worden, een teken als herinnering. Het water, het grasveld, dat afgesloten werd met het saaie gebouw, de huidige kassenbouw in de buurt, dat waren de ingrediënten, waar ik mee zou gaan werken. Het gebouw, hoe fantasieloos ook, moest zichtbaar blijven. Het staat voor een bevolking van de drie gemeenten onder een dak. Ik kreeg een paperclip in het oog. Voorzichtig begon ik met buigen, met het zoeken van een ritme in de lijn, zonder onderbreking, vloeiend maar toch krachtig. Het begin van de vervormde paperclip vasthoudend met een pincet, bekeek ik de lijn tegen het licht, probeerde ik hem in het groot voor te stellen. Hoe groot zou hij eigenlijk moeten worden, hoe lang, welke doorsnede? Voordat ik naar mijn atelier was gereden, had ik alle lantaarnpalen, die ik op weg tegen kwam al geobserveerd en op doorsnede geschat. Liever was ik uit de auto gestapt om ze na te meten. Nooit geweten, dat er zoveel verschillende maten straatlantaarns zijn. Sommige lopen langzaam smaller naar boven. Sommige verspringen abrupt van dikte. Sommige hebben een mooi gebogen hals. In zekere zin zijn ze altijd concurrenten van mijn beelden. Ik besloot de lijn van het sculptuur een doorsnede te geven van 30cm. De welvingen van de paperclip begonnen mij te bevallen. In een volgende paperclip nam ik meer lengte, voordat ik met de curven begon. Er ontstond een betere aanloop tot de snelle opeenvolging van de bewegingen. De lijn zou de druppels vervoeren, maar hoe zien zij er uit? Welke vorm? Ik deed een nieuwe poging en probeerde aan de zojuist vervormde paperclip druppels van lijm te boetseren. Ze mochten nog bewegen, vloeien, uitzakken in hun vorm. Observeren, kijken... Ze stollen in een prachtige vorm, glanzend, vochtig en sensueel. A study The birth of a drop The Council of Wognum invited me and two other artists to meet one of their representatives and the Arts Committee to be told the history of the site where this sculpture was to be installed. This information would help to create an emotion and an affinity with the past. The water, the grass near the plain building and the greenhouses nearby were to be my inspiration. The building, dull as it was, would still be visible and was the Town Hall for the people of three localities, all under one roof. I needed drops of water for my new project of a monumental sculpture: but, what does a drop look like? With the water tap slightly open, I studied the drips, but each fell too quickly. Zas! They exploded one by one and I saw nothing. I studied another and another; I bent over the tap to see better and concentrate on more drips as they fell one after the other. For a second I saw a drop shining in the light. It wasn’t round, or oval. Did it have any shape, or was it just amorphous? The form disappeared and I saw the next drop growing. Yes! It had a shape – but transient. My neck started to ache and my eyes grew tired. Another shining droplet exploded much too fast. I gave up. I still wasn’t clear on exactly what 48 49 was the true nature of a drop, or how to copy it. My solid clay drops were on my desk, together with minuscule paper cuttings. With care, I arranged the paper templates of top of the pictures of the site. A paperclip caught my eye and I started to straighten it with care, looking for a rhythm in the shape, uninterrupted, fluid, but strong. Holding the deformed clip with tweezers, I looked at it against the light trying to imagine how it would look on a larger scale. How big would it have to be? How long? What diameter? While driving to my studio, I had noticed all the lampposts I passed and been tempted to get out of the car and measure them. I hadn’t realised that lampposts came in so many different sizes. Some of them diminish in diameter towards the top, others suddenly change their size, and some had a pretty curve. In a certain way, they would always be competing against my sculpture. I decided to give the line of my sculpture a 30cm diame ter. I began to like the curve of the paperclip and I opened another clip, giving it more length before the curves and, thereby, providing a better flow for the quick succession of movements. The line would carry the drops, but what aspect would they have? And what structure? I made another attempt to model the drops from liquid glue onto the clip I had just unravelled. As I worked, the drops still moved, flowing... changing form. Then they solidified, adopting lovely shapes, shining, wet and sensual. Impresión de estudio El nacimiento de la gota Necesitaría gotas para el nuevo proyecto de una escultura monumental. Pero, ¿qué aspecto tenían? Con el grifo ligeramente abierto, estudié cada gota, que una y otra vez caían demasiado deprisa. ¡Zas! Se estrelló, y una vez más no pude con ella. Estudié otra gota. Metida debajo del grifo para observar las gotas que caían una y otra vez, durante un segundo vi la gota en la luz brillando, no tenia forma redonda, ni oval, ¿no tenia forma? La forma desapareció otra vez. Se vislumbraba la siguiente gota, ¡si!, éste es el aspecto que tiene... Desapareció…. Empezó a dolerme el cuello y Ilegué a tener los ojos cansados. Otra gota explotó brillando, demasiado deprisa otra vez. Me rendí. Aún no tenia claro cuál era su verdadera forma ni cómo hacerla exactamente. Las gotas de arcilla opacas estaban en mi mesa de trabajo juntas con recortes de papel minúsculos. Con cuidado, moví los recortes sobre las fotografías del lugar en cuestión. EI Ayuntamiento de Wognum había invitado a tres artistas, quienes fueron recibidos por el funcionario municipal y el Comité de Arte para ser informados sobre la historia del sitio donde se instalaría la escultura. Dicho sitio permitiría crear una emoción, un signo como recuerdo. EI agua, el césped, el edificio sobrio, los invernaderos existentes en los alrededores, constituían mis ingredientes para trabajar. EI edificio, por poco atrayente que fuera, debía quedar visible. Permanece allí para la población de las tres localidades bajo un mismo techo. Advertí un clip sujetapapeles. Empecé a desdoblarle con cuidado, buscando una cadencia en la línea, ininterrumpida, fluida aunque fuerte. Sujetando con unas pinzas la punta del clip deformado, miré la línea a contraluz, tratando de imaginármelo agrandado. Pero, ¿qué tamaño tendría que tener?, ¿qué longitud?, ¿qué diámetro? Antes de dirigirme en coche a mi estudio, ya había observado todas las farolas que me encontré por el camino y estimado el diámetro de las mismas. Habría preferido bajarme del coche para comprobar sus medidas. No sabía que las farolas tienen medidas tan diferentes. Algunas, progresivamente, se hacen más estrechas en la parte superior. Otras cambian repentinamente de grosor. Algunas tienen un bonito cuello doblado. En cierto modo, siempre compiten con mis esculturas. Decidí darle un diámetro de 30 cm. a la línea de la escultura. Las curvas del clip empezaron a gustarme. EI siguiente clip, lo desdoblé dándole mayor longitud antes de realizar las curvas, consiguiendo más carrerilla para la sucesión rápida de los movimientos. La línea transportaría las gotas, pero, ¿qué aspecto tendrían? ¿Y qué forma? Hice otro intento tratando de modelar gotas de cola en el clip que acababa de desdoblar. Aun podían moverse, fluir, deformarse. Observar. Mirar... se solidificaban adoptando unas formas preciosas, brillantes, húmedas y sensuales. Fredy E Wubben Next page: Element Water Beweging/Stroming/Verandering Element Water - Beweging/Stroming/Verandering 50 51 52 This and next page: Gemeente Binnenmaas Ode aan het water 53 54 Top: Gemeente Heemskerk Sculptuur Nederlandse Gasunie Bottom: Gemeente Nunspeet Ode aan het hemelwater Next page: Gemeente Leidschendam De Kroon 55 56 This page and next: Ministerie van Verkeer en Waterstaat Ode aan weg en waterwegen 57 58 Dado la Vuelta 59 Tempel voor de Illusie 60 61 Lijst van afbeeldingen Overview of Ilustrations/ Lista de Imágenes pg 7 Sacra conversazione 30x18x5 cm - 1999 Glas en aluminium/ Glass and aluminum/ Vidrio y aluminio pg 9 Homo bulla - Massa 30x30x24 cm – 2008 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 11 Beeld voor een bruid 200x300x180 cm - 1989 Messing, aluminium, staal/ Brass, aluminum, steel/ Latón, aluminio, acero pg 12 Óvulos en el agua 23x28x24 cm - 2010 Glas en koper/ Glass and copper/ Vidrio y cobre levensstroom pg 16 bottom Homo bulla - Kruipende vrouw 25x23x19 cm – 2005 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 17 Homo bulla - Body body 30x30x24 cm – 2008 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 18 Homo bulla - Vrijend paartje 25x23x19 cm – 2005 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 19 left Zonder titel Hoogte/ Height/ Altura 33 cm – 2008 Glas/ Glass/ Vidrio pg 23 Viaje a pie 20x18x5 cm - 2000 Glas/ Glass/ Vidrio pg 24 Naakt in Landschap – Zittend naakt 32x30x20 cm - 2004 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 27 Geboorte van een landschap 30x40x27 cm – 2007 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 29 Núcleo creciendo 24x16x26 cm - 2010 Glas en koper/ Glass and copper/ Vidrio y cobre pg 30 left Naakt in landschap – Bacchus 25x27x18 cm - 2004 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 19 right Zonder titel Hoogte/ Height/ Altura 25 cm – 2008 Glas/ Glass/ Vidrio pg 30 right Naakt in landschap - Adam 30x20x26 cm - 2004 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 20 Nachtlandschap 38x37x24 cm - 2007 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 31 left Naakt in landschap - Drie gratiën 35x20x28 cm - 2004 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 14 Ophelia IV 34x22x27 cm - 2010 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 21 Primavera 30x50x40 cm - 2007 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 31 right Naakt in landschap Liggend naakt 44x32x23 cm - 2004 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 15 Ophelia III 40x20x20 cm - 2009 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 22 Gestolde energie 40x28x24 cm – 2007 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 32 Stilleven 38x37x29 cm - 2002 Glas en roestvrij staal/ Glass and stainless steel/ Vidrio y acero inoxidable pg 13 Semillas de la vida en el agua 20x36x22 cm - 2010 Glas en koper/ Glass and copper/ Vidrio y cobre Universele pg 16 top Homo bulla - Zwanger 25x24x19 cm – 2009 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 33 Zwarte boom 43x45x29 cm - 2000 Glas en roestvrij staal/ Glass and stainless steel/ Vidrio y acero inoxidable pg 34 Noet above Geb 50x33x22 cm - 2002 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 35 Esta noche hay baile 25x25x30 cm - 2000 Glas en brons/ Glass and bronze/ Vidrio y bronce pg 36 Dancing cloud II 60x35x105 cm - 2009 Glas en staal/ Glass and steel/ Vidrio y acero pg 37 Encuentro 48x28x30 cm - 2002 Glas en roestvrij staal/ Glass and stainless steel/ Vidrio y acero inoxidable pg 38 en 39 Maximaglas Hoogte 27 cm - 2006 Glass/ Glass/ Vidrio pg 42 en 43 Wormerland Ritmische sculpturale tekening Architect: Alberts & Van Huut Hoogte/ Height/ Altura 750 cm - 2000 Glas en staal/ Glass and steel/ Vidrio y acero pg 44 en 45 Amsterdam Z.O. Bogen in relatie met de architectuur Hoogte/ Height/ Altura 370 en/ and/ y 430 cm - 1983 Roestvrij staal/ Stainless steel/ Acero inoxidable pg 46 en 47 Zwolle Herren- und Sklaven Moral Ø 900 cm - 1995 Roestvrij staal, brons, aluminium, etalagekoppen, koper/ Stainless steel, bronze, aluminum, window heads, copper/ Acero inoxidable, bronce, aluminio, cabezas del aparador, cobre pg 50 en 51 Wognum Element Water: Beweging/Stroming/ Verandering Hoogte/ Height/ Altura 550 cm Lengte/Length/Largo 1300 cm - 1994 Glas en roestvrij staal/ Glass and stainless steel/ Vidrio y acero inoxidable pg 52 en 53 Binnenmaas Ode aan het water, reflecties naar de Romeinse tijd Hoogte/ Height/ Altura 725 cm - 1997 Glas, brons en staal/ Glass, bronze and steel/ Vidrio, bronce y acero pg 54 Top Heemskerk Sculptuur Nederlandse Gasunie Architect: Piet Blom Hoogte/ Height/ Altura 700 cm - 1995 Staal, gespoten zwart en rood, gegoten aluminium, van binnenuit aangelicht/ Steel, black and red painted, cast aluminum, illuminated from within/ Acero, pintado de rojo y negro, fundición de aluminio, iluminada desde dentro pg 54 Bottom Nunspeet Ode aan het hemelwater Hoogte/ Height/ Altura 430cm Lengte/ Lenght/ Largo 930cm - 2009 Glas en roestvrij staal/ Glass and stainless steel/ Vidrio y acero inoxidable pg 55 Leidschendam De Kroon Hoogte/ Height/ Altura 700cm - 1990 Roestvrijstaal, drie delen blauw, drie lichtspots/ Stainless steel, three parts blue, three spotlights/ Acero inoxidable, tres partes de azul, tres puntos de luz pg 56 en 57 Delft Ministerie van Verkeer en Waterstaat Ode aan weg en waterwegen Hoogte/ Height/ Altura 220cm - 2002 Glas en roestvrij staal/ Glass and stainless steel/ Vidrio y acero inoxidable pg 58 Zwijndrecht Park de Drechtoevers Dado la vuelta Hoogte/ Height/ Altura 76 cm - 2002 Brons/ Bronze/ Bronce pg 59 Wassenaar Landgoed rond het Raadhuis De Paauw in tijdelijke expositie Paradise Lost, Tempel voor de illusie Hoogte/ Height/ Altura 240 cm – 1989 Gips, spiegels van roestvrijstaal/ Plaster, mirrors of stainless steel/ Yeso, espejos de acero inoxidable pg 60 Alfaz del Pi Spanje Universele Levensstroom Hoogte/ Height/ Altura 160 cm - 1999 Brons/ bronze/ bronce 62 63 Curriculum Vitae Fredy E Wubben Prijzen en Stipendia/ Awards and Grants/ Premios y Becas 1959 Nationale Talens Prijs voor Amateurschilderkunst 1977 Geert Bouwmeester Kunstprijs van de Gemeente Gouda 1995 en 1999 Basisstipendium Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst te Amsterdam 1999 Reisstipendium van het Prins Bernhard Cultuurfonds 2006 1e Prijs Ontwerp Maximaglas Tentoonstellingen/ Exhibitions/ Exposiciones 1979/ 1980/ 1982/ 1984/ 1985 Stedelijk Museum, Amsterdam 1981/ 1984 Amstelpark, Amsterdam 1982 Provinciehuis, Den Haag (solo) 1982/ 1983/ 1984/ 1985 Art Fair, Bazel, Zwitserland 1985 Centraal Beheer, Apeldoorn Cultureel Centrum Alvar Aalto, Rovaniemi, Finland, Dordrechts Museum, Dordrecht Galerie Carinthia, Klagenfurt, Oostenrijk 1987 10 jaar aanwinsten Josine de Bruyn Kops, Gemeentemuseum Gouda, Gemeentemuseum Maassluis (solo) 1989 Galerie de Zaal, Delft (solo) 1991/ 1992/ 1993/ 2000 KunstRai, Amsterdam 1991/ 1992 Individuals 9 Dutch Sculptors for Finland in vijf Finse musea voor moderne kunst in Turku, Rovaniemi, Kemi, Kuopio en Helsinki 1992/ 1993 Stedelijk Museum Het Catharinagasthuis, Gouda 1993 Museum voor Sierkunst, Gent, België 1994 Landelijke Manifestatie in Kerken - Ruimte voor Beelden, Watertoren - Hedendaagse Kunst, Vlissingen/ Oost-Souburg 1995 Buitententoonstelling, De Suikerberg, Zwolle 1999/ 2000 Galerie Bleijenberg, Leiden (solo) 2001 Galerie Mackenbach, Arnhem 2001/ 2002 Kunstbeurs Art-Twente, Hengelo 2003/ 2004 Gemeente Albrandswaard, Rhoon 2004 Galerie Delfi-Form, Zwolle 2005 Galerie Gooilust, Hilversum 2006 Galerie Kunstlijn 13, Leerdam, Galerie Alosery, Almere 2007/ 2008/ 2009/ 2010 Glaskunstbeurs, Leerdam 2009 Galerie Sous-Terre, Aalsmeer 2009 Kunstbeurs Open Art Fair, Utrecht 2008-2011 Beeldenpark Drechtoevers, Zwijndrecht Kunstadviescommissies/ Art Advisory Committees/ Asesorias de Arte 1988/ 1992 Raad voor de Kunst, werkgroep Manifestatie/ Publicaties voor Rijkssubsidies 1988/ 1989 Gemeente Amsterdam, commissie Individuele subsidies voor Amsterdamse Kunstenaars 1989/ 1994 Lid van de Adviesraad van het Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst, Amsterdam 1991/ 2000 Lid van diverse Kunstadviescommissies van de Provincie Utrecht, Drente en diverse gemeenten 1993/ 1995 Lid van de Aankoopcommissie van de tekeningencollectie van de Provincie Utrecht 2000/ 2011 Lid Kunstadviescommissie, Lisse Opdrachten/ Commissions/ Encargos 1976 1982 1983 1985 1988 1989 1990 1993 1994 1997 2000 Aspa Eindhoven B.V. Gemeente Rotterdam, Gemeente Leiden Gemeente Amsterdam Ormas B.V., Houten Gemeente Leiderdorp, Schreiner Airways B.V., Leiden Kolencentrale EZH, Maasvlakte (Tebodin/Bischoff) Gemeente Den Haag Gemeente Leidschendam Gemeente Heemskerk (Noord-Holland) Gemeente Wognum (Noord-Holland) Gemeente Binnenmaas (Zuid-Holland) Gemeente Wormerland (Noord-Holland) 2002 2004 Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Delft Barranco Hondo, Alicante, Spanje Schetsopdrachten/ Commission Sketches/ Dibujos de encargo 1982 Gemeente Den Haag 1988 Gemeente Den Haag 1988 Gemeente Emmen (Drente) 1990 Gemeente Gouda 1991 Aegon Nederland N.V. 1995 Gemeente Heemskerk (Noord-Holland) 1996 Gemeente Groesbeek (Gelderland) 1996 Gemeente Middelharnis (Zuid-Holland) 1999 Gemeente Rijswijk (Zuid-Holland) 1999 Stichting Boncura, Helden-Panningen (Limburg) 1999 ‘Beeld en Land’, Groningen 1999 Gemeente Sevenum (Limburg) 2000 Gemeente Schagen (Noord-Holland) 2007/08 Gemeente Nunspeet (Gelderland) Werk In Bezit Van/ Work from collections/ Obras en colecciones Gemeenten Den Haag, Leiden, Rijswijk, Rotterdam, Alkemade, Delft, Zoetermeer, Gouda, Zwolle en Schiedam. Particuliere collecties in Nederland, Spanje, Zwitserland, Duitsland, Verenigde Staten, Oostenrijk, België en Finland. Catalogi/ Catalogues/ Catálogos - De Volle Maan nr. 23, 1980 Ank Leeuw-Marcar - Amstelpark, 1981/ 1984 Nederlandse Kring van Beeldhouwers - Opdrachten, 1982, Gemeente Rotterdam - Twee Materialen, Een Beeld, 1982 Nederlandse Kring van Beeldhouwers - Moments/ Momenten, 1983, eigen uitgave Rypke Sierksma - Aankopen/ Opdrachten, 1983 Centrum Beeldende Kunst Rotterdam - Beelden in de Kapel, 1983 Harderwijk, Gijs Bakker - Zilver in beweging, 1983, Schoonhoven - Beelden Binnen, 1984 Nederlandse Kring van Beeldhouwers - Beeldhouwkunst Amstelpark, 1984 Marianne Brouwer - Beelden rond de kerk, 1984, Brielle - Verbeelde Contrasten, 1985 Dordrechts Museum - De Natuur Verbeeld, 1985 Kasteel Groeneveld, Baarn - Beeld en Kleur, 1985 Stedelijk Museum Amsterdam Cees Straus - Natuur en Sculptuur XVI, 1986 De Hoge Hees, Eersel - Sculptuur ‘86, Kasteel Groeneveld, Baarn - Tuinen in beeld, een tuinbeeld, 1988 Gerrit in ’t Hout, Patricia Deiters - Lineart Art Fair, 1987, Gent - Beeldende Kunstopdrachten in Amsterdam 1980-1987 - Paradise Lost, 1989, Bert Jansen - E-Motions, 1991, eigen uitgave Ans van Berkum Vormgeving Henrik Barends - Individuals, 1991 Ans van Berkum, Gijs van Tuyl Uitgave Finse musea, Rijksdienst Beeldende Kunst - Langs kunst in Zuid-Oost, Bram Kempers, August Willemsen Artoteek Z-O, Amsterdam, 1991 - Kunstrai Amsterdam, 1992 en 1993 - Ruimte voor Beelden, 1994 Liesbeth Jans - De Betovering van de Suikerberg Zwolle, 1995, Wouter Berns, Ans van Berkum, Rob de Bree - Op de Sokkel - twintig beelden in Zwolle 1995, Madeleine Rood - Holland Art Fair, 1999/2000/2001 Utrecht en Den Haag - Catalogus Glaskunstbeurs september 2007, Piet Augustijn - Catalogus Glaskunstbeurs september 2008, Piet Augustijn Publicaties/ Publications/ Publicaciones - Bijvoorbeeld, jaargang 16, 1984 nr. 2 Marjan Unger - Trouw, interview augustus 1984 Cees Straus - Outline nr. 5, 1984, Harry Verwiel - Elegance, januari 1985, Henk Bouwman - Bulletin Dordrechts Museum nr. 3 juni 1985 - Tableaux Select, november 1985 - Opzij, december 1985, Mirjam Westen - Tableaux Select, juni 1989 - Trouw, bespreking solo expo, juni 1989 Cees Straus - Ruimte, mei 1991, Marisa Melchers - Indruk, juni 1992, Jan Vos - Kunstbeeld, september 1992, Thea Figee - Kunstbeeld, december 1992 Ans van Berkum - Museumjournaal, december 1992 Ans van Berkum - Trouw, juni 1995, Cees Straus - Beeld Supplement no. 12, december 2000 Piet Augustijn - Monumentale beelden Fredy E Wubben DVD – film van Martin Pel, juli 2004 - Fjoezzz, no. 4, 2006: Drinkglas voor Máxima, Piet Augustijn - Elegance, juni 2007, Máximaglas - Nouveau, juni 2007, Máximaglas - Up side down, 2008 64 65 Chronologie Fredy E Wubben te Alphen aan den Rijn, waar Fredy docent wordt. 2 augustus 1973 Geboorte van haar tweede zoon Rogier. 21 mei 1940 Fredy E Wubben wordt geboren in Den Haag als eerste dochter in een middenstandsfamilie, waar veel aan cultuur gedaan wordt. Haar moeder staat onder andere aan de wieg van het Haags Operakoor. Ze groeit op met broer Jan, die één jaar ouder is. Na de oorlog wordt het gezin verblijd met dochter Corrine. Op vierjarige leeftijd volgt Fredy balletlessen en vanaf haar zevende levensjaar krijgt zij pianoles. De familie bezoekt dikwijls het theater en diverse musea. 1957-1961 Fredy volgt na de Middelbare Schoolopleiding de Vrije Academie in Den Haag, waar zij onder andere les krijgt van Rudy Rooyakkers. 1958 Fredy wint de Nationale Talens Prijs voor Amateurschilderkunst. 6 maart 1962 Fredy treedt in het huwelijk met Wim Wolf. 1960-1964 Fredy volgt de opleiding aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, waar zij onder andere tekenles krijgt van Co Westerik. 29 maart 1968 Geboorte van haar eerste zoon Lennart. 1970 Haar echtgenoot vormt met anderen een bestuur ter oprichting van de Vrije Academie voor Beeldende Kunsten ‘Expressie 70’ 22 juli 1976 Haar broer (37) sterft aan een hartstilstand. 1977 Fredy ontvangt van de gemeente Gouda de Geert Bouwmeester Kunstprijs voor een serie geometrisch abstracte plastieken. 15 september 1979 Haar vader (63) sterft aan een hartstilstand. 1982 Monumentale beelden van Fredy worden aangekocht door de gemeenten Leiden en Rotterdam. 1983 Haar eerste grote beeld in opdracht van de gemeente Amsterdam wordt onthuld. 1985-1989 Fredy geeft gastcolleges aan de Vrije Academie in Den Haag en Rotterdam en nodigt daarbij Carel Visser en Philip Peters uit voor besprekingen met de studenten over hun werk. 1988-1996 Fredy participeert in internationale symposia, zowel in Europa als daar buiten. Haar werk is te zien op Internationale Kunstbeurzen onder andere in Basel (Zwitserland) 1994 Een monumentaal beeld van Fredy voor de gemeente Wognum omvat drie grote druppels van glas en is daarmee het begin van glasgebruik in grote monumentale beelden voor diverse gemeenten en het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Vanaf dat moment ontstaat een serie sculpturen in diverse glastechnieken. 1995 en 1999 Op basis van haar werk wordt in beide jaren de Basisstipendium van het Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst te Amsterdam toegekend. 1997 De wegen van Fredy en Wim scheiden zich. 1999 Fredy krijgt een atelier toegewezen in Spanje. Reissubsidie wordt verstrekt door het Prins Bernhard Cultuur Fonds. De daarop volgende jaren woont zij meer in Spanje dan in Nederland. De zon, het felle licht en de kleuren van het landschap hebben duidelijk invloed op haar werk. 2008-2009 Fredy werkt aan een schetsontwerp voor de gemeente Nunspeet met mededinging van Nicolas Dings en Groenewoud/Buij. 66 2003 Fredy ontmoet Martin Pel, die in opdracht van Galerie De Eendvogel in Gorkum de film Monumentale Opdrachten maakt. Vele filmpjes over haar werk volgen zoals over Het Maximaglas. 2004 Fredy realiseert het sculptuur in brons Back to the roots in de Barranco Hondo in de gemeente Alfaz del Pi te Spanje. 2006 Een jury, samengesteld door de Vereniging van Vrienden van Modern Glas, kiest uit een aantal ideeën van bekende ontwerpers voor het ontwerp van Fredy. Zij mag haar Maximaglas laten uitvoeren in de fabriek van Royal Leerdam Crystal. Het glas is in bezit van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Maxima. Visual Arts ‘Expressie 70’ in Alphen aan den Rijn where Fredy became an art teacher. 2 August 1973 Birth of her second son, Rogier. 2006-2010 Fredy exposeert regelmatig in Nederland en in Spanje, giet brons in Alcoy, blaast glas met Rafa Abdón in l´Òlleria (Spanje) en met Richard Price in Nederland. 22 July 1976 Her brother died of a heart attack at the age of 37. 10 september 2010 Geboorte van haar kleinzoon Jelle. 1977 Fredy was awarded the Geert Bouwmeester Art prize by the city of Gouda for a series of geometrical abstract sculptures. Chronology 15 September 1979 Her father died of a heart attack at the age of 63. Fredy E Wubben 29 september 2000 Fredy treedt in het huwelijk met Chris de Droog in het gemeentehuis van Wormerland, waar in datzelfde jaar haar beeld Ritmische sculpturale tekening is geplaatst. 67 1958 Fredy won the National Talens Price for amateur painting. 6 March 1962 Marriage to Wim Wolf. the bright light and colours of the landscape have clearly had a major impact on her work. 1985-1989 Fredy became a guest lecturer at the Free Academy of The Hague and Rotterdam to which she invited Carel Visser and Philip Peters to discuss and give critiques of the students’ works. 29 September 2000 Fredy married Chris de Droog in the city hall of Wormerland, where her sculpture Ritmische sculpturale tekening had been placed earlier that year. 1988-1996 Fredy participated in international symposiums and conferences throughout Europe and other countries and her work was seen at international art exhibitions, including in Basel, Switzerland. 1994 Fredy used glass for the first time in the form of three large glass drops. The glass drops were part of a monumental sculpture that she created for the city of Wognum. This led to her using glass in monumental sculptures for other Dutch cities and for the Ministry of Transport and Public Works. From that moment on a series of sculptures came into being by using different glass techniques. 21 May 1940 Fredy E Wubben was born in The Hague as the eldest daughter of a middle class family with a profound interest in culture. From the outset her mother, for example, was a member of the opera chorus in The Hague. Fredy’s brother, Jan, was one year older than her. Her sister, Corinne, was born after World War II. At the age of four Fredy began ballet classes and at seven she started learning piano. The family often went to the theatre and visited different museums. 1957-1961 After her secondary school education, Fredy went to the Free Academy of Visual Arts in The Hague and studied under Rudy Rooyakkers, among other artists. 1983 Her first large sculpture commissioned by the city of Amsterdam was unveiled. 1995 and 1999 In both these years, Fredy was awarded basic grants by the Netherlands Foundation for Visual Arts, Design and Architecture in Amsterdam for her work. 1960-1964 She went to The Royal Academy of Visual Arts in The Hague and took drawing lessons, among others, from Co Westerik. 1997 Fredy and Wim each go their seperate way. 29 March 1968 The birth of her first son, Lennart. 1962 A bronze sculpture of her father 1970 Her husband was a member of the Board of governors that founded the Free Academy of 1982 Monumental sculptures of Fredy were bought by the cities Leiden and Rotterdam. by Fredy E Wubben 1999 Fredy was allocated an atelier in Spain with a travel grant by the Prince Bernhard Cultural Fund. During the following years, she began to spend more time in Spain than she did in the Netherlands. The Iberian sun, 2003 Fredy met Martin Pel who made the film Monumentale Opdrachten about her work. This film was commissioned by the art gallery De Eendvogel in Gorkum. After completing this film Martin Pel made many other films about Fredy’s work, such as the film about the Maximaglas, that she created in 2006. 2004 The bronze sculpture Back to the Roots by Fredy E Wubben was placed in the Barranco Hondo, Alfaz del Pi, in Spain. 1957-1961 Después de la escuela secundaria, Fredy ingresa en la Academia Libre en La Haya, donde enseña entre otras Rudy Rooyakkers. 68 1994 Una escultura monumental para el municipio de Wognum incluye tres grandes gotas de vidrio y es el comienzo del uso de vidrio en grandes esculturas monumentales para varios municipios y el Ministerio de Transporte. A partir de entonces nace una serie de esculturas en diversas técnicas de vidrio. 69 1958 Fredy gana el ‘Nationale Talens Prijs voor Amateurschilderkunst’ (Premio Nacional de Pintura Amateur de la empresa Talens). Actor, Andre van den Heuvel, presents the Maxima glass her competitors, Fredy was selected to present her design for a monumental sculpture for the city of Nunspeet. 1998 A pastel drawing of her mother by Fredy E Wubben 2006 Fredy E Wubben’s design in glass was selected as the winner of a contest put out by VVMG by an independent jury from among many submitted designs by other well-known designers. She got to execute her Maximaglas at the Royal Leerdam Crystal factory. Her Royal Highness Princess Maxima has this glass in her possession. 2008–2009 With Nicolas Dings and Groenewoud Buij as 2006–2010 Fredy now regularly exhibits in the Netherlands and Spain, casting bronzes in Alcoy, Spain, and working on her glass sculptures with master blowers Rafa Abdón in l’Òlleria, Spain, and with Richard Price in Amsterdam, The Netherlands. 1995 y 1999 Sobre la base de su trabajo en estos dos años le es concedida una beca del fondo de Artes Visuales, Diseño y Arquitectura en Amsterdam. 6 de marzo 1962 Fredy se casa con Wim Wolf. 1960-1964 Sigue la formación en la ‘Rijksacademie voor Beeldende Kunsten’ (Academia de Bellas Artes) de La Haya, donde recibe entre otras enseñanzas las clases de Co Westerik. 1997 Los caminos de Fredy y Wim se separan. 29 de marzo 1968 El nacimiento de su primer hijo Lennart. 1970 Su marido junto con otras personas organiza una junta directiva para fundar la Academia Libre de Bellas Artes ‘Expressie 70’ en Alphen aan den Rijn, en donde Fredy llega a ser profesora. 1982 Esculturas monumentales por Fredy son adquiridas por los municipios de Leiden y Rotterdam. Fredy E Wubben 2 de agosto 1973 El nacimiento de su segundo hijo, Rogier. 1983 Su primera gran estatua es encargada e inaugurada en este año en la ciudad de Amsterdam. 21 de mayo 1940 Fredy E. Wubben nace en La Haya como la primera hija de una familia de clase media, donde adquiere gran parte de su cultura. Su madre funda, entre otras cosas, el Coro de la Ópera de La Haya. Ella crece con su hermano, Jan, que es un año mayor. Después de la segunda guerra mundial la familia es agraciada con una segunda hija, Corrine. A la edad de cuatro años Fredy va a clases de ballet y a partir de su séptimo cumpleaños ella recibe clases de piano. La familia visita con frecuencia el teatro y museos. 22 de julio 1976 Su hermano a la edad de 37 años muere de un ataque al corazón. 10 september 2010 Birth of her grandson Jelle. Cronología 1977 Fredy recibe del municipio de Gouda el ‘Geert Bouwmeester Kunstprijs’ (Premio del Arte Geert Bouwmeester) a una serie de esculturas geométricas y abstractas. 15 de septiembre 1979 Su padre a la edad de 63 años muere de un ataque al corazón. 1985-1989 Fredy da clases como profesora invitada en la ‘Vrije Academie’ (Academia Libre) de La Haya y Rotterdam. Ella invita Carel Visser y Philip Peters para discutir con los estudiantes sobre sus trabajos. 1988-1996 Fredy participa en simposios internacionales, tanto en Europa y más allá. Su trabajo puede verse en las ferias de arte internacionales, incluyendo la de Basilea (Suiza). 1999 Fredy se le asigna un estudio en España. Los viajes son subvencionados por la Fundación del Príncipe Bernhard. Los años siguientes vive más en España que en los Países Bajos. El sol, la luz brillante y los colores del paisaje influyen en su obra. 29 de septiembre 2000 Fredy contrae matrimonio con Chris de Droog en el Ayuntamiento de Wormerland, donde en el mismo año su escultura Ritmische sculpturale tekening es colocada. 2003 Fredy conoce a Martin Pel, que hace una película Monumentale Opdrachten (encargos monumentales), encargada para la galeria De Eendvogel en Gorkum. Después de esta película siguen muchas otras sobre el trabajo de Fredy, por ejemplo Maximaglas (La copa de Maxima). 2004 Fredy realiza la escultura en bronce Back to the roots en el Barranco Hondo de Alfaz del Pi, España. 2006 Un jurado independiente elige el diseño de Fredy de entre una serie de ideas de los diseñadores famosos. Su diseño de copa de la Maxima puede ser realizada en la Fábrica de la Royal Leerdam Cristal. La copa está en manos de Su Alteza Real la Princesa Máxima. 2008-2009 Fredy trabaja en un boceto para la ciudad de Nunspeet en competencia con Nicolas Dings y Groenewoud/Buij. 2006-2010 Fredy expone regularmente en los Países Bajos y España, funde bronce en Alcoy, sopla vidrio con Rafa Abdón en l’Olleria (España) y con Richard Price en Amsterdam, los Países Bajos. Colophon Authors Ans van Berkum Piet Augustijn Translations English Caroline Tjan-IJfs Maureen O´Donoghue Spanish Henny en Paloma Denteneer Monica Pallier en Inge Kat With special thanks to Edition 600 Chris de Droog Lennart Wolf Final editing Fredy E Wubben Rogier en Joke Wolf Fredy E Wubben Icarusweg 91 NL - 2624 BE Delft The Netherlands Tel.: +31 (0)6 22 55 62 93 Tel.: +31 (0)15 25 63 577 Corrine Tjan-Wubben Hilda van Beers Printer Ando bv, Den Haag Serra Nevada 6 Urb. El Cautivador E - 03580 Alfaz del Pi Alicante Spain Tel.: +34 96 68 60 522 e-mail: [email protected] website: www.fredywubben.nl Book binding Boekbinderij van Mierlo © Fredy E Wubben Delft, 2010 Paper Job Art silk FSC Munken Polar Rough ISBN: 978-90-811863-8-4 Photography Tom Haartsen Richard Willebrands Ando bv, Den Haag Fredy E Wubben Portrait Chris de Droog Font DIN Graphic design Bianca Benson Graphic Design www.biancabenson.com All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior written permission of the publisher. Jos en Anneke de Droog Giny en René van Rooij Wim en Berty van Haaften Fokko en Ria Tamminga Jan en Greetje Grijpma Dettie Veering koRprodukties voor kunst en de openbare ruimte Tel.: +31 (0)6 50 21 66 01 HollandHat: vrolijke hoedjes Tel.: +31 (0)6 50 21 66 01 70 71 Index Am I really here on earth Fredy E Wubben 5 Introduction Ans van Berkum 6 - 11 The work of Fredy E Wubben symbolizes the vulnerability of mankind Piet Augustijn 23 - 29 Maxima glass 38 - 39 A study: The birth of a drop Fredy E Wubben 48 - 49 Overview of illustrations 61 - 62 Curriculum Vitae 63 - 64 Chronology 65 - 69 Colophon 70 74 75 A selection of sculptures, which Fredy E Wubben made during a period of 30 years. This book describes her monumental works in relationship with architecture and her most recent glass works that seem to be inspired by micro photography.